Type 3 diabetes: आजच्या काळात मधुमेह (diabetes) हा एक सामान्य आजार झाला आहे. आपल्यापैकी बहुतेकांना टाइप 1 आणि टाइप 2 मधुमेहाबद्दल माहिती आहे. जगातील प्रत्येक पाचवा व्यक्ती मधुमेहाने ग्रस्त आहे. पण तुम्हाला माहित आहे का की, टाइप 3 सी डायबिटीज (type 3 diabetes) देखील लोकांमध्ये हळूहळू पसरत आहे. टाइप 3 मधुमेह हा टाइप 1 आणि टाइप 2 पेक्षा जास्त धोकादायक आहे आणि सर्वात धोकादायक गोष्ट म्हणजे डॉक्टर देखील हा आजार लवकर ओळखू शकत नाहीत. हे कधीकधी व्यक्तीला हळूहळू पोकळ करते. रुग्णाला लक्षणे दिसणे आणि डॉक्टरांच्या नियमित संपर्कात राहिल्यासच ते ओळखले जाऊ शकते.
टाइप 3c मधुमेह म्हणजे काय?
टाईप 3c मधुमेह स्वादुपिंडातील गडबडीमुळे होतो. जेव्हा तुमच्या स्वादुपिंडाला काही प्रकारचे नुकसान होते तेव्हा असे होते. जसे शस्त्रक्रिया (surgery), स्वादुपिंडाची गाठ किंवा त्याच्याशी संबंधित कोणताही आजार.
टाइप 3c मधुमेहामध्ये, इन्सुलिनचे प्रमाण कमी होते आणि तुमचे शरीर पुरेसे इंसुलिन तयार करत नाही. इन्सुलिन आपल्या रक्तातील ग्लुकोज आपल्या पेशींमध्ये पाठवण्याचे आणि आपल्या शरीराला ऊर्जा देण्याचे काम करते. जर तुम्हाला टाइप 3c मधुमेह असेल, तर तुमचे स्वादुपिंड अन्न पचवण्यासाठी आवश्यक एंझाइम तयार करू शकत नाही.
प्रकार 3c मधुमेहाची लक्षणे –
Type 3C स्वतःच दुर्मिळ आहे. अनेक प्रकरणांमध्ये, त्याची लक्षणे दिसत नाहीत, त्यामुळे हा रोग वेळेवर शोधणे आणि त्यावर उपचार करणे कठीण होते. मात्र शरीरातील काही बदलांच्या आधारे हा आजार ओळखता येतो. उदाहरणार्थ, जर तुम्ही मधुमेहाचे रुग्ण असाल आणि तुमचे वजन कोणत्याही कारणाशिवाय अचानक झपाट्याने कमी होऊ लागले तर तुम्ही ताबडतोब डॉक्टरांकडून तपासणी करून घ्यावी. याशिवाय पोटदुखी (stomach ache), अति थकवा, जुलाब, गॅस आणि हायपोग्लायसेमिया (रक्तातील साखर कमी होणे) ही लक्षणेही टाईप 3c मधुमेहाच्या रुग्णामध्ये दिसतात.
प्रकार 3c मधुमेहाची कारणे –
प्रकार 3c मधुमेहाची अनेक कारणे आहेत, त्यापैकी बहुतेक स्वादुपिंडाशी संबंधित रोगांशी संबंधित आहेत. तीव्र स्वादुपिंडाचा दाह असलेल्या 80 टक्के लोकांना प्रकार 3c चा धोका असतो. याशिवाय, रुग्णाला तीव्र स्वादुपिंडाचा दाह, स्वादुपिंडाचा कर्करोग (pancreatic cancer), सिस्टिक फायब्रोसिस आणि हेमोक्रोमॅटोसिस रोगांमध्ये टाइप 3c मधुमेह देखील होऊ शकतो.
जोखीम घटक ज्यामुळे प्रकार 3c मधुमेह होतो –
याचे सर्वात मोठे कारण म्हणजे स्वादुपिंडातील आजार. याशिवाय मधुमेह, लठ्ठपणा आणि उच्च रक्तदाब असलेल्या रुग्णांनाही हे होऊ शकते. रुग्णामध्ये सतत लक्षणे आढळल्यास रोग ओळखला जाऊ शकतो, परंतु जर रुग्णांनी त्यांचे उपचार योग्यरित्या केले नाहीत किंवा ते टाइप 2 मधुमेहाचे उपचार सुरू ठेवत असतील तर त्यांचे अवयव खराब होण्याचा धोका वाढतो.
टाईप 3सी डायबेटिसच्या उपचारांसाठी अनेकदा इन्सुलिन व्यवस्थापनाची आवश्यकता असते, तर टाइप 2 मधुमेहाचा उपचार म्हणजे इन्सुलिन प्रतिरोध (इंसुलिनचा प्रतिकार तेव्हा होतो जेव्हा तुमचे स्नायू, चरबी आणि यकृताच्या पेशी इंसुलिनसह योग्यरित्या कार्य करत नाहीत आणि तुम्ही त्यात उपस्थित ग्लुकोज शोषू शकत नाही.). सोप्या भाषेत सांगायचे तर टाईप 2 मधुमेहामध्ये तुमचे शरीर इंसुलिनचा योग्य वापर करू शकत नाही.
या रोगाचा उपचार कसा केला जातो –
मधुमेहाने ग्रस्त असलेल्या रुग्णांनी त्यांची लक्षणे तपशिलात डॉक्टरांशी आणि विशेषत: स्वादुपिंडाशी संबंधित समस्या सांगणे महत्त्वाचे आहे. टाइप 3c मधुमेहाबद्दल जागरूकता नसल्यामुळे काही वेळा चुकीचा सल्ला किंवा उपचार होऊ शकतात.
हा रोग स्वादुपिंड (pancreas) खराब करतो. त्याचे उपचार देखील मधुमेहाच्या इतर प्रकारांपेक्षा अधिक कठीण आणि आव्हानात्मक आहे कारण ते स्वादुपिंडाच्या नुकसानीच्या आधारावर करावे लागते. टाइप 3c मधुमेह असलेल्या रुग्णांना त्यांच्या रक्तातील साखर राखण्यासाठी टाइप 2 मधुमेहाच्या तुलनेत सुरुवातीच्या टप्प्यावर इन्सुलिनची आवश्यकता असते. यामध्ये रुग्णांना आहार आणि जीवनशैलीचेही काटेकोर पालन करावे लागते. अमेरिकन डायबिटीज असोसिएशनच्या मते, टाइप 3c मधुमेह पूर्वीपेक्षा अधिक सामान्य झाला आहे. सर्व मधुमेही रुग्णांपैकी किमान आठ टक्के लोकांना टाइप 3c मधुमेह होण्याचा धोका असतो.