NPS Benefits : वाढती महागाई (Inflation) लक्षात घेता आपण जर राष्ट्रीय पेन्शन योजनेत (National Pension Scheme) गुंतवणुक केली तर निवृत्तीनंतर आपल्याला त्याचा चांगला परतावा मिळू शकतो. निवृत्तीनंतर आपल्या हातात चांगले पैसे असल्याने आपण निवृत्तीनंतरचे आयुष्य आरामात जगू शकतो.
केंद्र सरकारकडून (Central Government) 2004 साली सुरू करण्यात आलेल्या या योजनेत गुंतवणूक (Investment) करण्यापूर्वी ही योजना (Scheme) नेमकी काय आहे? त्याचा फायदा कसा होतो हे जाणून घेणे खूप गरजेचे आहे.
राष्ट्रीय पेन्शन योजनेत, भारतातील कोणताही नागरिक ज्याचे वय 18 ते 70 वर्षांच्या दरम्यान आहे. काही आवश्यक प्रक्रियांचे पालन केल्यानंतर खाते उघडता येते. तुम्ही देखील NPS च्या माध्यमातून सेवानिवृत्तीचे नियोजन करत असाल, तर तुम्हाला 6 महत्त्वाच्या गोष्टी जाणून घेणे गरजेचे आहे.
NPS म्हणजे काय?
निवृत्तीनंतरच्या (Retirement) आर्थिक गरजा (Financial Needs) लक्षात घेऊन NPS ची रचना खास केली गेली आहे. सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी राष्ट्रीय पेन्शन प्रणाली जानेवारी 2004 मध्ये सुरू झाली. 2009 मध्ये ते खाजगी क्षेत्रासाठीही खुले करण्यात आले. NPS मध्ये जमा केलेली रक्कम गुंतवण्याची जबाबदारी PFRDA द्वारे नोंदणीकृत पेन्शन फंड व्यवस्थापकांना दिली जाते.
वार्षिकी पासून पेन्शन
नॅशनल पेन्शन स्कीममध्ये ६० टक्के फंड मॅच्युरिटीवर उपलब्ध आहेत. ही रक्कम करमुक्त आहे. उर्वरित 40 टक्के वार्षिकीकडे जातात. विमा कंपनी वार्षिकीच्या रकमेतून आजीवन पेन्शन देते. मात्र, ही पेन्शन कराच्या कक्षेत येते. कोणतेही निश्चित परतावा नाही.
इक्विटी आणि डेटमधील गुंतवणुकीतून फंडाने मिळवलेल्या परताव्यावर ते अवलंबून असते. या योजनेत जितकी जास्त वार्षिकी असेल तितकी पेन्शनची रक्कम जास्त असेल.
गुंतवणूक कोणी करावी?
इक्विटी एक्सपोजर आणि डेट एक्सपोजर किंवा दोन्ही फायदे देतात करणाचार्य सेवानिवृत्ती बचतीची अद्वितीय क्षमता एनपीएस हा नेहमीच सर्वोत्तम डायनॅमिक पर्याय पैकी आहे. गुंतवणूकदाराला किंवा जोखीम प्रोफाइल, इक्विटी आणि कर्जावर आधारित किंवा गुणात्मक निर्णय गुंतवणूकाला कारणीभूत आहे.
अशा प्रकारे, नॅशनल पेन्शन सिस्टीम हा अशा लोकांसाठी गुंतवणुकीचा सर्वोत्तम पर्याय आहे ज्यांना कमीत कमी जोखमीसह चांगल्या परताव्याची अपेक्षा आहे.
अतिरिक्त कर कसा वाचवायचा (NPS फायदे)
राष्ट्रीय पेन्शन योजनेत अतिरिक्त कर लाभ आहे. NPS अंतर्गत, प्राप्तिकर कायद्याच्या कलम 80CCD(1B) अंतर्गत, तुम्हाला 50,000 रुपयांपर्यंतच्या गुंतवणुकीवर अतिरिक्त कर सवलतीचा लाभ मिळतो.
जर तुम्ही कलम 80C अंतर्गत 1.5 लाख रुपयांपर्यंतची मर्यादा पूर्ण केली असेल! त्यामुळे एनपीएस तुम्हाला अतिरिक्त कर बचतीमध्येही मदत करू शकते.
खाती 2 प्रकारची असतात
नॅशनल पेन्शन सिस्टीम अंतर्गत सर्व प्रकारचे कर लाभ मिळविण्यासाठी, एखाद्याने टियर 1 खाते निवडणे आवश्यक आहे. एनपीएस खात्यामध्ये टियर 1 आणि टियर 2 अशी दोन प्रकारची खाती उघडली जाऊ शकतात.
टियर 1 पेन्शन खाते आणि टियर 2 ऐच्छिक बचत खाते आहे. टियर 1 खाते कोणतीही व्यक्ती उघडू शकते परंतु टियर -2 खाते फक्त जर तुमच्याकडे टियर -1 खाते असेल तरच उघडता येते. यामध्ये महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे तुम्हाला योगदानावर मिळणारी कर सवलत फक्त टियर-1 खात्यावर उपलब्ध आहे.
NPS लाभांमध्ये पेन्शनची किती हमी आहे
एनपीएस ही योगदानावर आधारित योजना आहे. नॅशनल पेन्शन सिस्टीममध्ये निवृत्तीनंतर पेन्शनची हमी नाही. NPS भांडवल बाजाराशी निगडीत आहे. फंड मॅनेजर तुमची गुंतवणूक इक्विटी, सरकारी रोखे आणि गैर-सरकारी रोख्यांमध्ये निश्चित उत्पन्न साधनांव्यतिरिक्त गुंतवतात.
तथापि, दीर्घकाळात, NPS हे संपत्ती निर्मितीचे साधन म्हणून काम करते. इक्विटी आणि डेटमधील गुंतवणुकीपेक्षा जास्त परतावा देणे अपेक्षित आहे.