Multilayer Farming: नवनवीन तंत्रज्ञान आल्याने शेतकऱ्यांची शेती पूर्वीपेक्षा थोडी सोपी झाली आहे. तसेच नफ्यातही वाढ झाली आहे. असेच एक तंत्र म्हणजे बहुस्तरीय शेती (multi-level farming), ज्याचा अवलंब करून शेतकरी (farmer) अल्पावधीतच श्रीमंत होतील.
बहुस्तरीय शेती म्हणजे काय? –
एकाच वेळी आणि ठिकाणी 4 ते 5 पिके घेण्याची पद्धत बहुस्तरीय शेतीद्वारे केली जाते. यासाठी शेतकऱ्यांनी आधी जमिनीत असे पीक लावावे, जे जमिनीच्या आत उगवते. मग त्याच शेतात भाजीपाला (vegetables) आणि इतर झाडे लावता येतात. याशिवाय शेतकरी त्याच शेतात फळझाडे (fruit trees) लावू शकतात.
70 टक्के पाण्याची बचत –
तज्ज्ञांच्या मते, बहुस्तरीय तंत्रज्ञानाने शेती केल्यास 70 टक्के पाण्याची बचत (water saving) होते. जेव्हा जमिनीत मोकळी जागा नसते तेव्हा तण नसतात. एका पिकाला जितके जास्त खत दिले जाते तितके खत एकापेक्षा जास्त पीक देते. पिकांना एकमेकांपासून पोषक तत्वे (nutrients) मिळतात. शेतकऱ्यांचा नफाही अनेक पटींनी वाढतो.
कमी जमीन असलेल्या शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर –
कमी जमीन असलेल्या शेतकऱ्यांसाठी या तंत्राने शेती करणे खूप फायदेशीर ठरू शकते. एका पिकाला पाणी देऊन शेतकरी चार प्रकारची पिके घेऊ शकतात. असे केल्याने त्यांचा लागवडीचा खर्च कमी होईल आणि त्यांना जास्त जमीन ठेवण्याची गरज भासणार नाही.
बहुस्तरीय शेतीमध्ये खर्च –
बहुस्तरीय शेतीचा खर्च खूपच कमी आहे. इतर पिकांच्या तुलनेत त्याची किंमत सामान्यपेक्षा कमी आहे. तज्ज्ञांच्या मते, एका एकरात या तंत्राने शेती करण्यासाठी एका शेतकऱ्याला एक लाख रुपयांपर्यंतचा खर्च आला, तर त्यातून शेतकरी सहज 5 लाख रुपयांपर्यंतचा नफा कमवू शकतो.