Small savings plan : गुंतवणूकदार (Investors) पैसे कमावण्याचे वेगवेगळे मार्ग शोधत असतात. अशा गुंतवणूकदारांना छोट्या बचत योजनांच्या व्याजदरात वाढ होण्याची अपेक्षा होती, कारण गेल्या वर्षभरात सरकारी रोख्यांवर परतावा वाढला आहे.
बाँडच्या उत्पन्नात वाढ झाल्यामुळे सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी, राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र आणि सुकन्या समृद्धी योजना यांसारख्या लहान बचत योजनांवर मिळणारे व्याज देखील वाढेल. तथापि, सरकारने 2022-23 च्या दुसऱ्या तिमाहीसाठीही या योजनांचे व्याजदर स्थिर ठेवण्याचा निर्णय घेतला आहे.
सरकारने ही घोषणा केली
सरकारने (government) गुरुवारी सांगितले की, NSC, PPF आणि इतर लहान बचत योजनांचे व्याजदर स्थिर ठेवण्यात आले आहेत. 2020-21 च्या पहिल्या तिमाहीपासून या लहान बचत योजनांच्या व्याजदरांमध्ये कोणताही बदल झालेला नाही.
अर्थ मंत्रालयाने (Ministry of Finance) एका अधिसूचनेत म्हटले आहे की, ‘१ जुलै २०२२ पासून सुरू होणार्‍या आणि ३० सप्टेंबर २०२२ रोजी संपणार्‍या दुस-या तिमाहीसाठी लहान बचत योजनांचे व्याजदर जुन्या पातळीवर कायम ठेवण्यात आले आहेत. हे दर पहिल्या तिमाहीत जाहीर केलेल्या स्तरावर राहतील.
येथे व्याज सूत्र आहे
लहान बचत योजनांचे व्याजदर वाढू शकतात असा अंदाज लोक पूर्वी बांधत होते. खरे तर गोपीनाथ समितीने २०११ मध्ये अल्पबचत योजनांच्या व्याजाचे सूत्र सुचवले होते.
सरकारी रोख्यांचे उत्पन्न वाढल्यास लहान बचत योजनांचे व्याजही वाढवावे, असे सूत्रात म्हटले होते. समितीने या बचत योजनांचे व्याज कोणत्याही कालावधीतील सरकारी रोख्यांच्या सरासरी उत्पन्नापेक्षा ०.२५ ते ०१ टक्के जास्त ठेवण्याची शिफारस केली होती.
व्याज खूप वाढू शकते
गेल्या एका वर्षात, बेंचमार्क 10-वर्षीय बाँडचे उत्पन्न 6.04 टक्क्यांवरून 7.46 टक्क्यांपर्यंत वाढले आहे. एप्रिल-जून तिमाहीत त्याची सरासरी 7.31 टक्के आहे. गोपीनाथ समितीच्या शिफारशींनुसार व्याजदर निश्चित केले असते तर पीपीएफवरील व्याज 7.81 टक्क्यांपर्यंत वाढले असते.
मात्र, आताही PPF वर फक्त 7.10 टक्के व्याज मिळेल. त्याचप्रमाणे, सुकन्या समृद्धी योजना (SSY) आणि ज्येष्ठ नागरिक बचत योजनेचे व्याजदर 08 टक्क्यांहून अधिक वाढण्याची अपेक्षा होती.
सुकन्या समृद्धी योजनेच्या बाबतीत, व्याज दर 7.60 टक्क्यांवरून 8.06 टक्क्यांपर्यंत आणि ज्येष्ठ नागरिक बचत योजनेच्या बाबतीत 7.40 टक्क्यांवरून 8.31 टक्क्यांपर्यंत वाढू शकतो.
या लोकांनाही फायदा होतो
जर लहान बचत योजनांचे दर वाढवले गेले तर त्याचा फायदा RBI फ्लोटिंग रेट बाँड्सच्या गुंतवणूकदारांनाही होईल. अशा रोख्यांचे दर नॅशनल सेव्हिंग सर्टिफिकेट (NSC) च्या व्याज दराशी जोडलेले असतात.
हे रोखे राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्रांपेक्षा 0.35 टक्के जास्त दर देतात. सध्या, NSC वर 6.8 टक्के व्याज दिले जात आहे आणि यामुळे RBI च्या फ्लोटिंग बाँडचा दर 7.15 टक्के आहे.
सूत्राचे पालन केल्यानंतर, NSC दर 7.15 टक्के असण्याचा अंदाज होता. मात्र, सरकारच्या घोषणेनंतर आता या सर्व अटकळांना पूर्णविराम मिळाला आहे.