Farmer succes story : मित्रांनो आपल्या समाजात सासू-सुनेचे नाते हे पूर्वीसारखे गोड राहिलेले नाही, असे असले तरी आजही अशी काही उदाहरणे आहेत ज्यात सासू-सुनेच्या जोडीने कोणत्या ना कोणत्या क्षेत्रात भक्कम आघाडी घेतली आहे आणि नवा आदर्श प्रस्थापित केले आहेत.
आज आपण देखील असेच एक हरियाणाच्या सासु सुनेचं भन्नाट उदाहरणं जाणुन घेणार आहोत. मित्रांनो हरियाणातील फतेहाबाद जिल्ह्यातील भुतान खुर्द गावातील एका सासू-सूनेच्या जोडीने आपल्या धाडसी निर्णयाने शेतीमध्ये (Farming) चांगले नेत्रदीपक यश मिळवले आहे.
या जोडीने शेतीमध्ये मोठा बदल घडवून आणला आहे आणि आज वर्षाला लाखो रुपये कमावत आहेत. अनिता जाखड यांनी 60 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या सासू चमेली देवी यांच्यासोबत तीन एकर जमिनीवर लसणाची लागवड (Garlic Farming) करून लाखों रुपये कमवण्याची किमया साधली आहे.
मित्रांनो अनिता यांचे पती विनोद जाखड पंजाबमधील जालंधर येथे 7 एकर जमिनीवर करारावर लसणाची लागवड करत आहेत. यामुळे घरची तीन एकर शेती या दोन्ही सासू सुनेने सांभाळली.
मजुरांच्या मदतीने एका महिन्यापूर्वी लसणाचे उत्पादन घेतले आहे. त्यांना एकरी सुमारे 50 क्विंटल लसणाचे बंपर उत्पादन मिळाले आहे. यामुळे सासूच्या चेहऱ्यावर आनंद स्पष्ट दिसत आहे.
ते म्हणतात की कोणतेही काम आवडीने केले तर त्याचे फळ नेहमीच चांगले मिळते. लसणाच्या भरघोस उत्पादनामुळे गावातील लोक सासू-सुनेच्या मेहनतीचे कौतुक करत असून त्यांच्या प्रेरणेने त्यांच्या शेतीचा मार्गही बदलत आहेत.
मित्रांनो भुना येथे राहणाऱ्या अनिता जाखड या तिची सासू चमेली देवी यांच्यासोबत तीन एकर शेतात लसणाची लागवड करतात. रासायनिक खते आणि कीटकनाशकांचा जास्त वापर न करता या सासू सुनेच्या जोडीने प्रति एकर 50 क्विंटल लसनाचे उत्पादन घेऊन दाखवले आहे.
सध्या बाजारपेठेत 35 रुपये किलोचा घाऊक दर सुरू आहे. मात्र जस्मिन देवी आणि त्यांची सून अनिता जाखड काही दिवस लसूण स्टॉकमध्ये ठेवणार आहेत. बाजारात लसणाचा घाऊक भाव 50 रुपयांपेक्षा जास्त होणार असल्याचा त्यांना अंदाज आहे. बाजारभाव जास्त असताना ते लसणाची विक्री करणार आहेत.
चमेली देवी यांनी सांगितले की, 14 वर्षांपूर्वी पतीच्या आकस्मिक निधनानंतर घराची संपूर्ण जबाबदारी त्यांच्या खांद्यावर आली. घरातील तीन मुले आणि एक मुलगी यांच्या संगोपनासाठी शेती हे एकमेव साधन होते.
जस्मिन देवी त्यांच्या 10 एकर शेतजमिनीत पारंपारिक शेतीपुरते मर्यादित होत्या, परंतु सुशिक्षित सून अनिता जाखड आणि सासूने शेतीचा मार्ग बदलला. जस्मिन देवी यांनी सांगितले की, पहिल्या वर्षी एका कालव्यात लसणाची लागवड केली, त्यातून हजारो रुपयांचे उत्पन्न मिळाले.
त्यानंतर ते दरवर्षी तीन ते चार एकर जमिनीवर लसणाची लागवड करतात, त्यातून वर्षाला लाखो रुपयांचे उत्पन्न मिळत आहे. चमेली देवी यांचा मुलगा विनोद कुमार याने जालंधरमध्ये सात एकर जमिनीत लसणाचे बंपर पीक घेतले आहे. तर भुतानखुर्दमध्ये वडिलोपार्जित जमिनीवर सासू व सून एकत्र शेती करत आहेत.
अनिता जाखड यांनी सांगितले की, लसूण काढणीनंतर लगेचच ते मूग पेरणी करतात. एकरी सात ते दहा क्विंटल मुगाचे उत्पादन मिळते. मूग काढणीनंतर ते भाताची लावणी करतात. पीक फेरपालट करत असल्यामुळे गेल्या अनेक वर्षांपासून लागोपाठ तीन पिकांतून एकरी तीन लाखांहून अधिक कमाई करत आहोत.
ते म्हणाले की, पीक विविधीकरण पद्धतीमुळे चांगले उत्पादन मिळते आणि पिकांमध्ये रासायनिक खते व कीटकनाशकांचा कमी वापर होतो. एकाच जातीचे पीक जमिनीत सातत्याने घेतल्यास उत्पादनात घट होऊन जमीन नापीक होण्याची शक्यता असल्याचे त्यांनी सांगितले.
अनिता जाखड सांगतात की, लसणाच्या लागवडीतून शेतकऱ्याला आर्थिक फायदा होत असतानाच जमिनीचा दर्जाही मोठ्या प्रमाणात सुधारतो. त्यामुळे भाजीपाल्याची लागवड शेतकरी आणि त्यांच्या शेतासाठी फायदेशीर ठरत आहे. निश्चितच सासू सुनेचे हे कार्य इतर शेतकऱ्यांना प्रेरणादायी ठरणार आहे.