Weight loss: शरीरातील चरबी कमी (Fat reduction) करणे सोपे काम नाही. यासाठी निरोगी आहार घ्यावा, शारीरिक हालचाली वाढवाव्या लागतील, फास्ट-जंक फूडपासून दूर राहावे आणि तणावाची पातळी कमी करावी लागेल.
याशिवाय पुरेशी झोप आणि जीवनसत्त्व-खनिजे (Vitamin-Minerals) यांचीही काळजी घ्यावी लागते. जेव्हा हे सर्व घटक योग्य असतील तेव्हा कोणत्याही व्यक्तीची चरबी कमी होते. चरबी कमी होण्याची प्रक्रिया कमी करणारे अनेक घटक देखील आहेत.
जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि हार्मोन्सच्या कमतरतेमुळे चयापचय विकार होतो. ते वजन कमी (Weight loss) करण्याची शरीराची नैसर्गिक क्षमता कमी करतात. नुकत्याच झालेल्या एका संशोधनानुसार, दोन जीवनसत्त्वे चरबी कमी होण्याची प्रक्रिया मंदावतात.
संशोधन काय सांगते –
संशोधनात असे सांगण्यात आले आहे की, जेव्हा शरीरात व्हिटॅमिन डी (Vitamin D) आणि व्हिटॅमिन बी 12 (Vitamin B12) चे प्रमाण कमी होते तेव्हा चरबी कमी होण्याचा वेग कमी होतो. व्हिटॅमिन डी हाडांच्या निर्मितीसाठी महत्वाचे आहे, परंतु संशोधनात असेही सिद्ध होते की हे जीवनसत्व कर्करोगाच्या पेशी कमी करण्यास, संसर्ग नियंत्रित करण्यास आणि सूज कमी करण्यास देखील मदत करू शकते.
त्याच वेळी, लाल रक्तपेशी आणि डीएनए (DNA) तयार करण्यासाठी बी व्हिटॅमिन बी 12 आवश्यक आहे. या जीवनसत्त्वाच्या कमतरतेमुळे थकवा, बद्धकोष्ठता, स्नायू कमकुवत होणे, स्मरणशक्ती कमी होणे अशा समस्या उद्भवू शकतात. दोन्ही जीवनसत्त्वे व्यक्तीचा मूड सुधारण्यास मदत करतात. तज्ञ म्हणतात की प्रत्येक व्यक्तीला हे माहित असले पाहिजे की तो ही जीवनसत्त्वे पुरेशा प्रमाणात घेत आहे की नाही.
संशोधनात लठ्ठपणा आणि व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेचा संबंध दिसून आला आहे. संशोधनात असे आढळून आले आहे की, स्थूल किंवा जास्त वजन असलेल्या लोकांमध्ये व्हिटॅमिन डीची कमतरता असते. त्यामुळे शरीरात अॅडिपोकाइन्स (एक प्रकारचे प्रथिने) कमी होऊ लागतात आणि चयापचय मंद होतो. ऊर्जा कमी खर्च होते आणि भूक वाढू लागते. अॅडिपोकाइन्स योग्य प्रकारे तयार होत नसल्यास, टाइप 2 मधुमेह (Type 2 diabetes) देखील होऊ शकतो.
महिलांवरही संशोधन केले –
नॅशनल लायब्ररी ऑफ मेडिसिनमध्ये प्रकाशित झालेल्या अभ्यासानुसार, एका संशोधनात 50 ते 75 वर्षे वयोगटातील 218 जास्त वजन असलेल्या/लठ्ठ महिलांचा समावेश आहे. सर्व महिलांना कमी उष्मांक दिले जात होते आणि व्यायामही केला जात होता. अर्ध्या महिलांना व्हिटॅमिन डी सप्लिमेंट आणि अर्ध्या महिलांना प्लेसबो देण्यात आले. संशोधकांना असे आढळून आले की ज्या महिलांनी व्हिटॅमिन डी घेतले त्यांचे वजन अधिक कमी होते.
व्हिटॅमिन बी 12 मला वजन कमी करण्यास मदत करू शकते? –
आरोग्य तज्ज्ञांच्या मते, व्हिटॅमिन बी12 च्या सेवनाने दीर्घकाळ वजन नियंत्रणात ठेवता येते. नॅशनल लायब्ररी ऑफ मेडिसिनमध्ये प्रकाशित झालेल्या आणखी एका संशोधनात लठ्ठपणा आणि शरीरातील चरबीसोबत व्हिटॅमिन बी 12 चा संबंध तपासला गेला.
या संशोधनात 976 रुग्णांचा समावेश करण्यात आला होता. व्हिटॅमिन बी 12 ची कमी पातळी लठ्ठपणा आणि जादा वजनाशी संबंधित असल्याचे निष्कर्षांमध्ये आढळून आले. म्हणजेच लठ्ठ लोकांमध्ये व्हिटॅमिन बी12 ची कमतरता आढळते.
व्हिटॅमिन बी 12 आणि व्हिटॅमिन डीचे स्त्रोत –
व्हिटॅमिन बी 12 मिळविण्यासाठी अंडी, सोयाबीन, दही, ओट्स, कॉटेज चीज खाऊ शकता. व्हिटॅमिन डीचा सर्वोत्तम स्त्रोत म्हणजे सूर्यप्रकाश. पण जर काही कारणास्तव तुम्हाला सूर्यप्रकाश घेता येत नसेल, तर अंडी, गाईचे दूध, दही, मशरूम किंवा व्हिटॅमिन डी3 सप्लिमेंटचा आहारात समावेश करता येईल.