Maharashtra News
Maharashtra News : ध्वनी प्रदूषण अवांच्छित किंवा त्रासदायक आवाज म्हणून परिभाषित केले आहे. वायू किंवा जलप्रदूषणापेक्षा याकडे फारच कमी लक्ष दिले जाते,
कारण ते पाहिले जाऊ शकत नाही, चव घेता येत नाही किंवा वास घेता येत नाही, तरीसुद्धा ध्वनी प्रदूषण धोकादायक आहे;
त्याचा मानवी जीवनावर नकारात्मक दीर्घकालीन प्रभाव पड़त आहे. शहरे जसजशी वाढत आहेत तसतसे ध्वनी प्रदूषण पर्यावरणासाठी धोकादायक ठरत आहे.
निवासी वातावरणात ध्वनी प्रदूषणाचे अनेक स्रोत आहेत; जसे की खराब नियोजित गृहनिर्माण प्रणाली, प्लंबिंग, बॉयलर, जनरेटर, एअर कंडिशनर, पखे, व्हॅक्यूम क्लीनर आणि स्वयंपाकघरातील विविध उपकरणे,
रस्त्यावरील आवाज, शहरातील वाहतुकीचा आवाज आणि खासगी कार्यक्रम यामुळे बाहेरचे ध्वनी प्रदूषण आजमितीला वाढत आहे.
ध्वनी प्रदूषण हे एक सायलेंट किलर आहे. याचा प्रौढ आणि मुलांवर गंभीर परिणाम होऊ शकतो. श्रवण प्रणाली, हृदय व रक्तवाहिन्यांसंबंधी प्रणाली, श्वसन प्रणाली, न्यूरोलॉजिकल आणि मानसशास्त्रीय प्रणालीवर त्याचा परिणाम होऊ शकतो.
हे श्रवण प्रणालीवर परिणाम करू शकते आणि तात्पुरते आणि कायमस्वरूपी श्रवण कमी होणे, टिनिटस, कान दुखणे यासह कानाच्या पडद्याला इजा होऊ शकते. हे हृदय व रक्तवाहिन्यांसंबंधी प्रणालीवर परिणाम करू शकते आणि उच्च रक्तदाब,
हृदय जोरजोरात घडघडणे असे आजार होऊ शकतात, त्याचा जागतिक आरोग्य संघटनेच्या मानकानुसार ६५ डेसिबलपेक्षा जास्त आवाज हा प्रदूषण म्हणून वर्गीकरण करण्यात येतो.
रस्त्यावरील आवाज आणि रहदारीचा आवाज सर्वाधिक प्रदूषित करतो. कारचे हॉर्न ९० डेसिबल आहेत आणि बस व रेल्वेचे हॉर्न १०० डेसिबलपेक्षा जास्त आहेत, महामार्गावरील कारपेक्षा शहरांवर कमी विमाने उडतात, परंतु प्रत्येक विमान १३० डेसिबल आवाज करते.
ड्रिलिंगसारख्या बांधकाम साईटवर ११० डेसिबल उत्सर्जित करतात. मुंबईत दरवर्षी आवाजाची पातळी एक डेसिबलने (डीबी) वाढते. प्राथमिक अभ्यासानुसार, शहर अधिकाधिक गोंगाटमय होत आहे आणि या वर्षी सरासरी आवाजाची पातळी ७८ डेसिबलवर पोहोचली आहे, तर निवासी क्षेत्रांसाठी शिफारस केलेले आवाजाचे प्रमाण ५५ डेसिबल आहे.
श्वसनसंस्थेवर परिणाम होऊन श्वास घेण्यास त्रास होऊ शकतो. हे मज्जासंस्थेवर परिणाम करू शकते, ज्यामुळे डोकेदुखी, अत्यधिक ताण पातळी, मायग्रेन, निद्रानाश, एकाग्रता अडचणी, दृष्टिदोष संज्ञानात्मक कार्यक्षमता आणि स्मरणशक्ती समस्या उद्भवू शकतात, ध्वनी प्रदूषणामुळे मुलाच्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यालाही गंभीर धोका निर्माण होतो आणि मुलाच्या वागण्यात नकारात्मक ऊर्जा निर्माण होऊ शकते.