अहमदनगर Live24 टीम, , 02 फेब्रुवारी 2022 :- डिजिटल रुपया किंवा सेंट्रल बँक डिजिटल करन्सी (CBDC) हा भारताच्या डिजिटल अर्थव्यवस्थेला चालना देण्यासाठी RBI चा पुढील प्रयत्न असेल. केंद्रीय अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी 2022-23 च्या अर्थसंकल्पात डिजिटल रुपयाबाबत अनेक घोषणा केल्या आहेत.(Digital currency vs cryptocurrency)
परंतु बरेच लोक गोंधळात पडले आहेत की सध्या सरकार डिजिटल चलनाला होय म्हणत आहे परंतु बिटकॉइन सारख्या क्रिप्टोकरन्सीला नाही का म्हणत आहे. हा फरक समजून घेतल्यावरच आपण डिजिटल चलनाचे फायदे आणि तोटे समजून घेऊ शकू.
तज्ञांच्या मते, डिजिटल रुपयाची संकल्पना बिटकॉइन सारख्या क्रिप्टोकरन्सीपासून प्रेरित आहे, परंतु केंद्रीय बँकेच्या नियमांसह. म्हणजेच, बिटकॉइन अनियंत्रित आहे, तर डिजिटल चलन मध्यवर्ती बँकेद्वारे जारी केले जाते. क्रिप्टोकरन्सी संगणक अल्गोरिदमद्वारे व्यवस्थापित केल्या जातात. तर डिजिटल चलन प्राधिकरणाद्वारे नियंत्रित केले जाते.
डिजिटल रुपयाला सरकारची मान्यता आहे. डिजिटल रुपयाचाही मध्यवर्ती बँकेच्या ताळेबंदात समावेश केला जाईल आणि त्याचे देशाच्या सार्वभौम चलनात रूपांतर करता येईल. नोटेच्या व्याख्येत देशातील डिजिटल चलन ठेवावे, असा प्रस्ताव आहे. यासाठी आरबीआयने कायद्यात सुधारणा करण्याचा प्रस्ताव दिला आहे.
डिजिटल चलनाचे दोन प्रकार आहेत
किरकोळ डिजिटल चलन सामान्य लोक आणि कंपन्या वापरतात.
वित्तीय संस्थांसाठी घाऊक डिजिटल चलन वापरले जाईल.
डिजिटल चलनाचे चार फायदे
नोटा छापण्यापेक्षा जलद व्यवहार आणि कमी खर्चिक
बाजारातील चलनावर सरकार अधिक चांगल्या प्रकारे नियंत्रण ठेवू शकेल
बँक खाते आवश्यक नाही आणि ऑफलाइन व्यवहार शक्य होईल
सरकारकडून प्रत्येक डिजिटल रुपयावर लक्ष ठेवले जाईल आणि कोणतेही अवैध व्यवहार होणार नाहीत