Virat Kohli retires : भारतीय क्रिकेटचा ‘किंग’ म्हणून ओळखला जाणारा विराट कोहली याने कसोटी क्रिकेटमधून निवृत्तीची घोषणा करून क्रिकेट विश्वाला धक्का दिला आहे. वयाच्या ३६ व्या वर्षी कोहलीने कसोटी क्रिकेटला अलविदा करत फक्त एकदिवसीय (ODI) क्रिकेट खेळण्याचा निर्णय घेतला आहे. १४ वर्षांच्या शानदार कसोटी कारकिर्दीत कोहलीने अनेक विक्रम नोंदवले आणि भारतीय क्रिकेटला नवी उंची गाठून दिली. त्याच्या निवृत्तीच्या घोषणेनंतर क्रिकेट चाहते आणि तज्ज्ञांमध्ये एकच चर्चा सुरू आहे.
कसोटी कारकिर्द
विराट कोहलीने जून २०११ मध्ये वेस्ट इंडिजविरुद्ध किंग्स्टन येथे कसोटी पदार्पण केले. त्याच्या पहिल्या कसोटी सामन्यात त्याने पहिल्या डावात ४ आणि दुसऱ्या डावात १५ धावा केल्या होत्या. ही साधी सुरुवात असली तरी कोहलीने त्यानंतरच्या काळात आपल्या खेळाने क्रिकेट विश्वात स्वतःचा ठसा उमटवला. त्याने एकूण १२३ कसोटी सामने खेळले, ज्यात त्याने ४६.८५ च्या सरासरीने ९,२३० धावा केल्या. या काळात त्याने ३० शतके आणि ३१ अर्धशतके झळकावली. त्याचा सर्वोच्च स्कोअर २५४ नाबाद राहिला, जो त्याने २०१९ मध्ये दक्षिण आफ्रिकेविरुद्ध पुण्यात केला होता. कोहलीने ६८ कसोटी सामन्यांमध्ये भारतीय संघाचे कर्णधारपद भूषवले आणि ४० विजयांसह तो भारताचा सर्वात यशस्वी कसोटी कर्णधार ठरला. त्याच्या नेतृत्वाखाली भारताने २०१८-१९ मध्ये ऑस्ट्रेलियात ऐतिहासिक कसोटी मालिका जिंकली, जी भारतीय क्रिकेटच्या इतिहासातील मैलाचा दगड मानली जाते.
निवृत्तीचे कारण
विराट कोहलीची अलीकडील कसोटी कामगिरी ही त्याच्या निवृत्तीच्या निर्णयामागील एक महत्त्वाचे कारण मानली जात आहे. २०२४-२५ मध्ये ऑस्ट्रेलियाविरुद्धच्या बॉर्डर-गावस्कर ट्रॉफी मालिकेत कोहलीला अपेक्षित यश मिळाले नाही. मालिकेतील पहिल्या कसोटीत पर्थ येथे त्याने शतक (१०० नाबाद) झळकावले, जे त्याचे जुलै २०२३ नंतरचे पहिले कसोटी शतक होते. मात्र, त्यानंतरच्या चार सामन्यांमध्ये त्याला केवळ ८५ धावा करता आल्या. मालिकेत त्याची सरासरी २३.७५ इतकी खालावली आणि ऑफ-स्टंपच्या बाहेरील चेंडूंवर तो सातत्याने बाद होताना दिसला. या मालिकेत भारताला १-३ अशा पराभवाचा सामना करावा लागला. याशिवाय, गेल्या दोन वर्षांत कोहलीची कसोटी सरासरी ३२.५६ इतकी घसरली होती, जी त्याच्या २०१६-१९ या सुवर्णकाळातील सरासरी (७५.९३, ७५.६४, ६८.००) पेक्षा खूपच कमी होती. अशा परिस्थितीत त्याने कसोटी क्रिकेटमधून निवृत्तीचा निर्णय घेतला असावा, असे तज्ज्ञांचे मत आहे.
निवृत्तीची घोषणा
विराट कोहलीने त्याच्या इंस्टाग्राम पोस्टद्वारे कसोटी क्रिकेटमधून निवृत्तीची घोषणा केली. त्याने आपल्या भावना व्यक्त करताना लिहिले, “कसोटी क्रिकेटमध्ये मी पहिल्यांदा जर्सी घातली त्याला १४ वर्षे झाली आहेत. खरं सांगायचं तर, हे फॉरमॅट मला कोणत्या प्रवासावर घेऊन जाईल याची मी कधीच कल्पना केली नव्हती. त्याने माझी परीक्षा घेतली, मला आकार दिला आणि मला असे धडे शिकवले जे मी आयुष्यभर माझ्यासोबत घेऊन जाईन.
इंग्लंड दौऱ्यासाठी खेळण्याचा आग्रह
विराट कोहलीने निवृत्तीचा निर्णय घेण्यापूर्वी गेल्या काही आठवड्यांपासून भारतीय क्रिकेट नियामक मंडळाशी (BCCI) चर्चा केली होती. असे समजते की, कोहलीने एप्रिल २०२५ मध्येच निवृत्तीचा विचार व्यक्त केला होता, परंतु बीसीसीआय आणि संघ व्यवस्थापनाने त्याला इंग्लंड दौऱ्यासाठी (जून २०२५) खेळण्याचा आग्रह केला होता. रोहित शर्माने ७ मे २०२५ रोजी कसोटी क्रिकेटमधून निवृत्ती घेतल्यानंतर कोहलीच्या अनुभवाची गरज अधिकच वाढली होती. तरीही, कोहलीने आपला निर्णय बदलला नाही आणि तो निवृत्तीवर ठाम राहिला. बीसीसीआयने कोहलीच्या निर्णयावर कोणतेही अधिकृत भाष्य केलेले नाही, परंतु सूत्रांनुसार, निवड समिती आता नव्या नेतृत्व आणि युवा खेळाडूंवर लक्ष केंद्रित करत आहे. शुभमन गिल हा कसोटी कर्णधारपदासाठी आघाडीचा दावेदार मानला जात आहे.
एकदिवसीय क्रिकेट आणि आयपीएल
विराट कोहलीने कसोटी क्रिकेटमधून निवृत्ती घेतली असली, तरी तो एकदिवसीय क्रिकेट आणि आयपीएलमध्ये खेळत राहणार आहे. त्याने यापूर्वी २०२४ मध्ये टी-२० आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमधून निवृत्ती घेतली होती, जिथे त्याने टी-२० विश्वचषक जिंकून आपली कारकीर्द संपवली. एकदिवसीय क्रिकेटमध्ये कोहलीचा फॉर्म उत्कृष्ट आहे, आणि तो २०२७ च्या एकदिवसीय विश्वचषकापर्यंत खेळण्याची शक्यता आहे.
