Ration Card : रेशनकार्ड (ration card) हे भारतातील पत्त्याचे (document) आणि ओळखीच्या पुराव्याचे (identity proof) लोकप्रिय दस्तऐवज आहे.
जे भारतीय कुटुंबांना सार्वजनिक वितरण व्यवस्थेकडून अनुदानित धान्य खरेदी करण्यास सक्षम करते. ई-रेशन कार्ड (E-Ration Card) ही कुटुंबांना रेशन कार्ड मिळविण्यासाठी अनेक राज्य सरकारांद्वारे (state governments) प्रदान केलेली सोयीस्कर सुविधा आहे.
ई-रेशन कार्ड प्रथम दिल्लीत सुरू करण्यात आले आणि हळूहळू तामिळनाडू आणि कर्नाटक या राज्यांचा समावेश करण्यात आला. ई-रेशन कार्ड सुविधेचा वापर करून केवळ आधार कार्डधारक अर्ज करू शकतात. हे रेशनकार्ड एक ऐच्छिक दस्तऐवज आहे आणि ते प्रत्येक नागरिकाला मिळणे बंधनकारक नाही.
परंतु सामान्यतः लोक त्यासाठी अर्ज करतात कारण ते ओळखीचा पुरावा आणि ही रेशन कार्ड योजना आहे. एखाद्या व्यक्तीला विविध सरकारी लाभ मिळण्यास मदत होते.
दारिद्र्यरेषेखालील (BPL) – BPL शिधापत्रिका असलेली कुटुंबे अशी आहेत जी राज्य सरकारच्या गरिबीच्या व्याख्येत येतात. दारिद्र्यरेषेखालील शिधापत्रिकाधारक कुटुंबांना दर महिन्याला बाजारभावाच्या निम्म्या दराने 10 किलो ते 20 किलो धान्य मिळते. प्रत्येक राज्य सरकार प्रमाणानुसार वेगवेगळे भाव ठरवते
दारिद्रय़रेषेच्या वर (APL) – ही रेशनकार्ड असलेली कुटुंबे अशी आहेत जी राज्य सरकारने परिभाषित केलेल्या दारिद्र्य मर्यादेपेक्षा जास्त कमावतात. एपीएल रेशनकार्ड कुटुंबांना बाजारभावाच्या 100% दराने मासिक 10 किलो ते 20 किलो धान्य मिळते.
अन्नपूर्णा योजना (AY) – 65 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या गरजू वृद्धांना वयोमर्यादा रेशन कार्ड दिली जातात. हे कार्ड कार्डधारकांना दर महिन्याला 10 किलो अन्नधान्य मिळवून देते. या AY रेशन कार्ड योजनेच्या कक्षेत येणाऱ्या वृद्ध व्यक्तींना राज्य सरकारे ही कार्डे देतात.
ऑनलाइन रेशन कार्डमध्ये नाव टाका
सर्वप्रथम तुमच्या राज्याच्या अन्न पुरवठ्याच्या अधिकृत साइटवर जा (रेशन कार्ड अधिकृत वेबसाइट). आता तुम्हाला लॉगिन आयडी बनवावा लागेल. तुमच्याकडे आधीच ओळखपत्र असल्यास, त्याद्वारे लॉग इन करा.
होम पेजवर Add New Member चा पर्याय दिसेल. यावर क्लिक करा. त्यावर क्लिक केल्यानंतर तुमच्यासमोर एक नवीन फॉर्म उघडेल. येथे तुम्हाला तुमच्या कुटुंबातील नवीन सदस्याची सर्व माहिती अचूक भरावी लागेल. एवढेच नाही तर तुम्हाला फॉर्मसोबत आवश्यक कागदपत्रांची सॉफ्ट कॉपी देखील अपलोड करावी लागेल.
आता फॉर्म सबमिट करा. यानंतर तुम्हाला एक नोंदणी क्रमांक दिला जाईल. याच्या मदतीने तुम्ही या रेशन कार्ड पोर्टलमध्ये तुमचा फॉर्म ट्रॅक करू शकता.
त्यानंतर अधिकारी फॉर्म आणि कागदपत्रे तपासतील. जर सर्व काही बरोबर असेल तर तुमचा रेशन कार्ड फॉर्म स्वीकारला जाईल आणि नवीन रेशन कार्ड पोस्टाद्वारे तुमच्या घरी पोहोचवली जाईल.
रेशन कार्ड कसे हस्तांतरित करावे
एखाद्या व्यक्तीची बदली किंवा दुसऱ्या शहरात बदली झाली असेल आणि रेशन कार्ड एका राज्यातून दुसऱ्या राज्यात हस्तांतरित करायची असेल, तर त्या व्यक्तीला नवीन अधिकारक्षेत्रातील जवळच्या शिधावाटप कार्यालयात अर्ज सादर करावा लागतो. नवीन पत्त्याच्या पुराव्यासह लेखी अर्ज सादर करावा लागेल आणि आवश्यक अर्ज शुल्क भरावे लागेल त्यानंतर रेशन कार्ड हस्तांतरणाची प्रक्रिया केली जाईल.
