चहा हा तसा सर्वांच्याच आवडीचा विषय आपल्या देशात जवळपास ९० टक्के लोक चहा हे आवडते पेय म्हणून सेवन करतात. पहाटे उठल्यापासूनच काहींना गरमागरम चहाची तलफ लागते, तर अनेक जण दिवसाला दहा-दहा कप चहा घेतात. दिवसभर ऊर्जा मिळवण्याचे साधन म्हणून चहाकडे पाहणे काही अंशी योग्य असले तरी, या पेयात साखरेचे प्रमाण जास्त असल्याने आरोग्याला धोका निर्माण होऊ शकतो, असे तज्ज्ञांचे मत आहे. विशेषतः गोड चहाच्या सातत्यपूर्ण सेवनामुळे वजन वाढणे, तणावपूर्ण झोप यांसारख्या समस्या उद्भवू शकतात.
महिनाभर चहा सोडणे हे अनेकांसाठी अवघड असू शकते. शरीराला सवय झालेल्या कॅफिनची कमतरता जाणवते, त्यामुळे प्रथमदर्शनी थकवा, डोकेदुखी यांसारख्या लक्षणांचा अनुभव येऊ शकतो. परंतु, आरोग्यदृष्ट्या याचे फायदे मोठे आहेत. तज्ज्ञांच्या मते, गोड चहामधील जास्त साखर कॅलरीज वाढवते आणि पचनसंस्थेवरही परिणाम करू शकते. त्यामुळे एक महिना गोड चहा न पिल्यास पचनक्रिया सुधारते.
चहामध्ये साखरेचे प्रमाण जास्त असल्याने दिवसातून अनेकदा चहा घेतल्यास कॅलरीजचे प्रमाण वाढते. महिनाभर गोड चहा वगळला, तर शरीराला कमी कॅलरीज मिळतात आणि परिणामी वजन कमी होऊ शकते. अर्थात, हे इतर आहारनियंत्रण आणि व्यायामाशीदेखील निगडित असते. तरीही, गोड चहा टाळणे हा वजन कमी करण्याचा महत्त्वाचा टप्पा ठरू शकतो.
चहामध्ये असलेल्या कॅफिनचा शरीरावर तात्पुरता उत्तेजक परिणाम होतो, मात्र तो संपल्यावर थकवा येऊ शकतो. याउलट, महिनाभर गोड चहा न पिल्याने झोप योग्य प्रकारे लागते आणि दिवसभर ताजेतवाने वाटण्याची शक्यता वाढते. काही अध्ययनांनुसार, गोड चहा टाळल्यास मानसिक ताणतणाव कमी होऊ शकतो. त्यामुळे चहा सोडून पाहिल्यास मनःशांती अधिक लाभते.
साखर जास्त असलेल्या चहामुळे त्वचेवर पिंपल्स, डाग तयार होण्याची शक्यता वाढते. जर महिनाभर तरी गोड चहा सोडला, तर त्वचा अधिक निरोगी आणि तेजस्वी राहू शकते. फ्री रॅडिकल्स कमी झाल्याने पेशींना होणारे नुकसान कमी होते. त्वचेवर होणारे तेलकटपणा आणि मुरुमांची समस्या कमी होण्याचीही शक्यता आहे.
चहा न प्यायल्यास शरीरात कॅफिनचे प्रमाणही कमी होते. परिणामी, शांत आणि गाढ झोप मिळण्यास मदत होते. चहा सोडल्याने हृदयाचे ठोके स्थिर राहू शकतात आणि छातीत जळजळ, चक्कर येणे यांसारख्या समस्या कमी होऊ शकतात. जर हात थरथरण्याची समस्या असेल, तर गोड चहा टाळणे काही प्रमाणात उपयुक्त ठरू शकते.
अनेकदा गोड चहा प्यायल्याने रक्तदाब वाढण्याची शक्यता असते. महिनाभर गोड चहा न पिल्यास उच्च रक्तदाब नैसर्गिकरीत्या कमी होऊ शकतो, असेही काही आरोग्यविशेषज्ञ सांगतात. अर्थात, यासाठी इतर जीवनशैली सुधारणा-नियंत्रित आहार, व्यायामही गरजेचे असते.
गोड चहा न पिल्याने सुरुवातीला थोडा थकवा जाणवेल, मात्र नंतर शरीराला एक वेगळी ऊर्जा मिळते. कारण अनावश्यक साखरेमुळे येणाऱ्या हळूहळू उर्जेचा ताण कमी होतो. कामाची उत्पादकता वाढण्याची शक्यता असते. डिहायड्रेशनसारख्या समस्याही कमी होऊ शकतात.
चहाचा आस्वाद घेणे कोणत्याही व्यक्तीसाठी वाईट नाही, परंतु त्यातील साखरेचे प्रमाण आहे तितके लक्षात घेणे गरजेचे असते. महिनाभर गोड चहा सोडून पाहिल्यास शरीरात अनेक सकारात्मक बदल दिसतात. पचनसंस्था, त्वचेची चमक, शांत झोप आणि साचेबद्ध रक्तदाब अशा बाबींचा अनुभव घेता येतो. त्यामुळे स्वतःसाठी एक पंधरवडा किंवा महिनाभराचा प्रयोग करून शरीराचे परीक्षण करणे हितावह ठरेल.