Sesame Farming: भारतात खरीप हंगामातील (Kharif Season) बहुतांश पिकांच्या पेरणीचे काम जवळपास पूर्ण झाले आहे, परंतु अजूनही काही ठिकाणी विशेषता काही पावसावर आधारित शेती (Farming) केली जाते अशा ठिकाणी खरीप पिकांच्या पेरणीचे काम जोरात सुरू आहे.
तीळ (Sesame Crop) हे देखील पावसावर अवलंबून असलेल्या पिकांपैकी एक आहे, ज्याच्या लागवडीसाठी चांगला पाऊस आणि सुपीक माती आवश्यक आहे. अशा परिस्थितीत तीळची देखील मोठ्या प्रमाणात भारतात पेरणी केली जात आहे. आपल्या राज्यातील शेतकरी बांधव (Farmer) देखील तिळची पेरणी करत असतात.
मित्रांनो कृषी क्षेत्रातील जाणकार लोकांच्या मते, तीळ शेतीतून चांगले उत्पादन घेण्यासाठी त्याच्या सुधारित वाणांसह प्रमाणित बियाणांची निवड शेतकऱ्यांनी केल्यास त्यांना चांगले दर्जेदार उत्पादन मिळू शकते परिणामी शेतकर्‍यांच्या उत्पन्नात (Farmer Income) लाखों रुपयांची भर पडणार आहे.
यामुळे शेतकऱ्यांना कमी कष्टात चांगले उत्पादनही मिळू शकते आणि बियाणे वाढण्यासाठी जास्त खतांची गरज देखील भासणार नाही. अशा परिस्थितीत आज आम्ही आपल्या शेतकरी वाचक मित्रांसाठी तिळाच्या एका सुधारित जातीची (sesame variety) माहिती घेऊन हजर झालो आहोत.
मित्रांनो आज आपण तिळाच्या कांके या सुधारित जाती विषयी माहिती जाणून घेणार आहोत. कृषी तज्ज्ञांच्या मते, तीळाच्या कांके जातीला उच्च उत्पादन क्षमता असलेले बियाणे म्हणतात, जे चांगले तेल उत्पादन देते.
कांके तिळाची जात
साहजिकच, तीळ लागवडीचा मुख्य उद्देश जास्तीत जास्त तेल उत्पादन मिळवणे हा आहे, त्यासाठी कृषी संशोधन संस्था पिकांच्या सुधारित जाती विकसित आणि विस्तारित करतात. या क्रमाने, झारखंडच्या बिरसा कृषी विद्यापीठाने तीळाच्या लागवडीतून चांगले उत्पादन घेण्यासाठी सुधारित बियाणे विकसित केले आहे. तिळाची कांके ही देखील या प्रगत जातींपैकी एक आहे.
कांके जातीच्या तीळाचा रंग पांढरा असतो, त्याची लागवड खरीप हंगामात केली जाते.
त्याची लागवड पाऊस आणि सूर्यप्रकाशाच्या दरम्यान केली जाते, ज्यामध्ये खबरदारी घेतल्यास चांगला नफा मिळू शकतो.
तीळाची ही एक दीर्घ कालावधीची जात आहे, जी पेरणीनंतर 75 ते 80 दिवसांत परिपक्व होते आणि काढणीसाठी तयार होते.
कांके जातीच्या लागवडीला जास्त पाणी लागत नाही, कमी पाणी असलेल्या भागातही बंपर उत्पादन मिळते.
अहवालानुसार, एक हेक्टर जमिनीवर कांके जातीची लागवड केल्यास 4 ते 7 क्विंटल तीळ मिळू शकतात, जे 42 ते 45 टक्के तेल उत्पादीत करून देऊ शकते.
तेल उत्पादनाच्या दृष्टीने कांके जातीची लागवड शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर ठरू शकते.
तीळ लागवड करणारी प्रमुख राज्ये
तिळाची लागवड वर्षातून तीनदा केली जात असली तरी खरीप हंगामात तिळाची लागवड केल्यास उत्तम दर्जाचे उत्पादन मिळते.
कमी सुपीक जमीन आणि पाण्याची टंचाई असलेल्या राज्यांमध्येही तिळाची लागवड करून चांगले उत्पादन घेता येते.
तीळ हे दीर्घ कालावधीचे पीक आहे, त्यामुळे दुप्पट नफ्यासाठी बागायती पिकांमध्ये आंतरपीक म्हणून तिळाची लागवड करता येते.
भारतातील तीळ पिकवणाऱ्या प्रमुख राज्यांमध्ये महाराष्ट्र, राजस्थान, पश्चिम बंगाल, आंध्र प्रदेश, गुजरात, तामिळनाडू, उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश आणि तेलंगणा यांचा समावेश होतो.
संशोधनानुसार, उत्तर प्रदेश आणि मध्य प्रदेशमधील बुंदेलखंड प्रदेश उत्तम तेल उत्पादनासह तिळाचा प्रथम क्रमांकाचा उत्पादक भाग मानला जातो.