Soybean Farming : राज्यात पावसाची (Rain) आता समाधानकारक हजेरी लागली आहे. काही दिवसांपासून राज्यात सतत पावसाचे आगमन बघायला मिळत असून येत्या काही दिवसात मान्सूनच्या पावसाचा (Monsoon rain) जोर अजूनच वाढणार आहे. शेतकरी बांधवांची (Farmer) पेरणीसाठी लगबग होत आहे तर काही शेतकरी बांधवांनी पेरणी चे कामे उरकली आहेत.
मात्र अजूनही अनेक शेतकरी बांधवांनी सोयाबीन पेरणी (Soybean Cultivation) केलेली नाही. आता राज्यात सर्वत्र समाधानाचा पाऊस झाला असल्याने लवकरच सोयाबीन पेरणी साठी शेतकरी बांधव सुरुवात करणार आहेत. राज्यात सोयाबीन खरीप हंगामातील (Kharif Season) एक मुख्य पीक म्हणून ओळखले जाते. अनेक शेतकऱ्यांचे सर्व अर्थकारण सोयाबीन या पिकावर (Soybean Crop) अवलंबून आहे.
तसेच गेल्या वर्षी सोयाबीनला चांगला समाधानकारक बाजार भाव मिळाला असल्याने यावर्षी सोयाबीनच्या क्षेत्रात वाढ होणार असल्याचे तज्ञांकडून सांगितले जात आहे. अशा परिस्थितीत शेतकरी बांधवांनी सोयाबीन पेरणी करताना कोणत्या गोष्टींची काळजी घेतली पाहिजे याविषयी आज आपण जाणून घेणार आहोत. चला तर मग मित्रांनो वेळ न दवडता जाणून घेऊया या बहुमूल्य माहिती विषयी सविस्तर.
शेतकऱ्यांनीही शेतजमिनीची पूर्वमशागत जवळपास पूर्ण केली आहे. सध्या शेतकरी बांधव बी बियाणे साठी प्रयत्न करत आहेत. इकडे राज्यात पावसाला सुरुवात झाली आहे. अशा परिस्थितीत शेतकरी बांधवानी सोयाबीन पेरणीच्या वेळी कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवाव्या ते आपण जाणून घेऊया:-
राज्यातील बहुतांश शेतकरी सोयाबीनचे घरचं बियाण वापरतात. म्हणजे गेल्या वर्षी ज्या जातीची सोयाबीन पेरली होती, त्याच जातीची यंदाही पेरणी शेतकरी बांधव करणार आहेत. यामुळे घरचे सोयाबीन बियाणे वापरताना शेतकरी बांधवांनी त्याची उगवण क्षमता तपासणे महत्त्वाचे राहणार आहे. शिवाय शेतकर्‍यांनी प्रमाणित सोयाबीन बियाणे खरेदी करावे. तसेच शेतकऱ्यांनी विद्यापीठांनी प्रमाणित केलेली सोयाबीन बियाणे वापरावे असा सल्ला कृषी तज्ञ देत आहेत. शेतकऱ्यानी स्वतःकडे उपलब्ध असलेल्या बियाणाची उगवण चाचणी करावी आणि पेरणीसाठी किमान 70 टक्के उगवण क्षमता असलेल्या बियाण्याचा वापर करावा.
जर शेतकरी बांधवानी बाहेरून सुधारित बियाणे आणले तर विश्वसनीय/विश्वसनीय पात्र संस्था/संस्थेकडून बियाणे खरेदी करावे, तसेच पक्के बिल घ्यावे आणि उगवण चाचणी घरीच करावी. शेतकऱ्यांनी त्यांच्या धारणेनुसार किमान 2-3 वाणांची पेरणी करावी. शेतकरी बांधव जेएस 9560, जेएस 9305 वाण, नवीन वाण जेएस 2034, जेएस 2029 आणि आरव्हीएस 1135, आरव्हीएस 2001-04, एनआरसी-86, जेएस-9752 या कृषी शास्त्रज्ञांनी शिफारस केलेल्या वाणांची पेरणी करू शकतात.
पेरणीपूर्वी बीजप्रक्रिया करावी
बीजप्रक्रिया नेहमी फॅगिनिसाइड रायझोबियम या कीटकनाशकाने करावी. यासाठी सेंद्रिय बुरशीनाशक ट्रायकोडर्मा विर्डी 5 ग्रॅम/कि.ग्रा. बियाणे किंवा बुरशीनाशक (थायरम + कार्बॉक्सिन 3 ग्रॅम/किलो बियाणे) किंवा थायरम + कार्बेन्डाझिम (2:1) 3 ग्रॅम/कि.ग्रा. किंवा पेनफ्लुफेन + ट्रायफ्लॉक्सिस्ट्रोबिन (1 मिली/किलो) च्या मूल्याने उपचार करावा.
रोग प्रतिरोधक जाती निवडा
दरवर्षी सोयाबीन पिकावर रोगांचा प्रादुर्भाव होत असल्याने पीक उत्पादनावर परिणाम होत आहे. हे लक्षात घेऊन शेतकऱ्यांनी रोग प्रतिरोधक वाणांची निवड करावी आणि रोग नियंत्रणासाठी थायोमिथॅक्सम 30 एफ.एस. हे कीटकनाशक वापरावे. (10 मिली/किलो बियाणे) किंवा इमिडाक्लोप्रिड 48 एफ.एस. (1.2 मिली/किलो बियाणे) प्रक्रिया करणे आवश्यक आहे. यानंतर, सेंद्रिय खतांचा वापर (रायझोबियम आणि पीएसबी कल्चर (5 ते 10 ग्रॅम/किलो बियाणे दराने) करणे अनिवार्य आहे.
हा बियाणे दर ठेवा
कृषी शास्त्रज्ञांनी शिफारस केलेल्या पद्धतिने सोयाबीनची लागवड केल्यास शेतकऱ्यांना चांगले उत्पादन मिळेल. कृषी शास्त्रज्ञांच्या मते, सोयाबीनचे शिफारस केलेले बियाणे 75-80 किलो/हेक्टर या प्रमाणात घेऊन पेरणी करावी. एक हेक्टर क्षेत्रात सुमारे 4.50 लाख रोपे असावीत ओळीपासून ओळीचे अंतर किमान 14-18 इंच ठेवावे. गतवर्षी अतिवृष्टीमुळे सोयाबीन पिकावर परिणाम झाला होता, ही परिस्थिती लक्षात घेऊन शक्य असल्यास उठावदार पध्दतीने पेरणी करावी. या पद्धतीने पिकाची पेरणी केल्यास कमी पाऊस आणि जास्त पाऊस अशा दोन्ही परिस्थितीत पिकाचे कोणतेही नुकसान होत नाही.
खत व्यवस्थापन
•सोयाबीन पिकासाठी शेतकरी प्रामुख्याने सुपर आणि डीएपी खतांचा वापर करतात.
•शेतकरी बांधव नायट्रोजन, फॉस्फरस, पोटास आणि सल्फर हे अनुक्रमे 20:60:30:20 किलो/हे. या प्रमाणे घेऊ शकतात.
•यासाठी NPK (12:32:16) 200 kg.+25 kg. झिंक सल्फेट प्रति हेक्टर वापरण्याचा सल्ला दिला गेला आहे.
•D.A.P. 111 किलो आणि म्युरेट ऑफ पोटॅश 50 kg.+25 kg. झिंक सल्फेट प्रति हेक्टर.
पेरणी केव्हा आणि कशी करावी
सोयाबीनची पेरणी 4 इंच पावसानंतरच करावी, जर शेतकऱ्यांनी पेरणी (डबल बॉक्स) सीड कम फर्टीलायझर सीड ड्रिलने केली तर ते खूप चांगले आहे, जेणेकरून खत आणि बियाणे वेगळे राहतील आणि खत बियाण्यांच्या खाली पडेल, तर सुमारे 80 टक्के वापर होईल. दुहेरी पेटी बेलिंग मशीन नसल्यास, शेवटच्या नांगरणीच्या वेळी शिफारस केलेले खत वापरावे. अधिक माहितीसाठी शेतकऱ्यांनी त्यांच्या क्षेत्रातील वरिष्ठ कृषी विकास अधिकारी कार्यालयाशी किंवा संबंधित प्रादेशिक ग्रामीण कृषी विस्तार अधिकारी यांच्याशी संपर्क साधावा.