Strawberry Cultivation : पारंपरिक पिकांच्या लागवडीत दरवर्षी शेतकऱ्यांना मोठ्या प्रमाणात नुकसान सहन करावे लागत आहे. कधी पाऊस तर कधी तीव्र दुष्काळाचा फटका शेतकऱ्यांना बसत आहे.
इतर वर्षांच्या तुलनेत यंदा गव्हाच्या उत्पादनात मोठी घट झाली आहे. त्यामुळेच मोठे नुकसान टाळण्यासाठी शेतकरी नवीन पिकांकडे वळत आहेत. अलीकडे शेतकरी स्ट्रॉबेरी पिकातही रस दाखवू लागल्याचे दिसून येत आहे.
तुम्ही स्ट्रॉबेरीची लागवड कोणत्या पद्धतीने करू शकता?
स्ट्रॉबेरीची गणना फायदेशीर पिकांच्या श्रेणीत केली जाते. जगभरात याच्या एकूण 600 जाती आहेत, परंतु भारतात फक्त काही प्रजातींची लागवड केली जाते. त्याची लागवड नेहमीच्या पद्धतीने तसेच पॉलिहाऊस, हायड्रोपोनिक्स पद्धतीने केली जाते.
मात्र, त्याला थंड प्रदेशातील पीक म्हणतात. पण ते सपाट भागातही सहज पिकवता येते. 20 ते 30 अंश तापमान योग्य आहे. तापमान वाढल्याने आणि उत्पादनात घट झाल्यामुळे स्ट्रॉबेरीच्या झाडांचे नुकसान होते.स्ट्रॉबेरीपासून अनेक प्रकारची उत्पादने तयार केली जातात
हिमाचल प्रदेशातील रहिवासी दीपक शांडिल आणि अशोक कमल 5 ते 6 एकरात स्ट्रॉबेरीची लागवड करतात. ते सांगतात की सर्वप्रथम त्याची रोपवाटिका तयार करावी लागेल.
आम्ही फेब्रुवारीपासून ही प्रक्रिया सुरू करतो. जून-जुलैपर्यंत त्याची रोपवाटिका पूर्णपणे तयार होते. त्यानंतर सप्टेंबरच्या पहिल्या आठवड्यापासून शेतात लागवड सुरू करतो. त्याचे पीक 40 ते 50 दिवसांत पूर्णपणे तयार होते, त्यानंतर त्याची काढणी सुरू होते.
स्ट्रॉबेरी पिकापासून चांगले उत्पादन मिळणे पूर्णपणे हवामान आणि वनस्पतींच्या संख्येवर अवलंबून असते. रोपांची योग्य काळजी घेतल्यास शेतकरी एक एकरात 80 ते 100 क्विंटल फळे नक्कीच देऊ शकतात. तज्ञांच्या मते, एका झाडापासून 800-900 ग्रॅम फळे मिळतात.
आरोग्यासाठी फायदेशीर
स्ट्रॉबेरीचे सेवन आरोग्याच्या दृष्टीने खूप फायदेशीर मानले जाते. हे फळ व्हिटॅमिन सी आणि व्हिटॅमिन ए आणि के चा खूप चांगला स्त्रोत आहे. डॉक्टरांच्या म्हणण्यानुसार या फळाचा उपयोग चेहऱ्यावरील नखे मुरुमांसह दातांची चमक वाढवण्यासाठी,
दृष्टी उजळण्यासाठी केला जातो. याशिवाय कॅल्शियम मॅग्नेशियम फॉलिक अॅसिड फॉस्फरस पोटॅशियम यामध्ये आढळते. यामुळेच स्ट्रॉबेरीची फळे बाजारात महागड्या दराने विकली जातात.
12 ते 13 लाख नफा
दीपक शांडिल सांगतात की, एका एकरात स्ट्रॉबेरीची लागवड केल्यास रोपाच्या खर्चापासून ते मल्चिंग आणि ठिबक सिंचन यांसारख्या तंत्रांचा वापर करून 2 ते 3 लाखांचा खर्च येतो, त्यानंतर त्यांना सुमारे 12 ते 15 लाखांचा नफा मिळतो.