shevanti
Floriculture Farming:- महाराष्ट्रातील शेतकरी ज्याप्रमाणे आता फळबाग लागवडीकडे वळले आहेत. अगदी त्याच पद्धतीने आता वेगवेगळ्या फुलांच्या लागवडीकडे देखील मोठ्या प्रमाणावर वळल्याचे चित्र आहे. खास करून पश्चिम महाराष्ट्र आणि पुणे जिल्ह्यातील शेतकरी फुलशेतीकडे आकर्षित झाले असून वेगवेगळ्या फुलांच्या लागवडीतून लाखोत नफा मिळवत आहेत.
तसेच काही शेतकरी शेडनेट सारख्या तंत्रज्ञानाचा वापर करून गुलाब, झेंडू तसेच शेवंती, जरबेरा आणि कारनेशन सारख्या फुल लागवडीतून आर्थिक समृद्धी साधताना आपल्याला दिसून येत आहेत.
आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून अगदी कमीत कमी क्षेत्रामध्ये देखील शेतकरी आता फुल पीकच नाही तर विविध पिकांचे उत्पादन मोठ्या प्रमाणावर घेऊ लागल्याने शेतीचा मोठ्या प्रमाणावर चेहरा मोहरा बदलायला यामुळे मदत झाली आहे.
अगदी याच अनुषंगाने जर आपण जुन्नर तालुक्यातील कांदळी या गावचे प्रगतीशील शेतकरी अनिल कोकाटे यांचा जर विचार केला तर त्यांनी अवघ्या पंधरा गुंठे शेवंती लागवड केली आहे व या 15 गुंठे शेवंतीने त्यांना चक्क लाखोत नफा दिला आहे. नेमके त्यांनी या शेवंती पिकाचे नियोजन कसे केले आहे? याबद्दलची माहिती बघू.
पंधरा गुंठे शेवंतीने बनवले लखपती
याबाबत सविस्तर वृत्त असे की, जुन्नर तालुक्यातील कांदळी या गावचे प्रयोगशील शेतकरी अनिल राजू कोकाटे यांनी अवघ्या 15 गुंठे क्षेत्रामध्ये शेवंती लागवड केली असून या 15 गुंठ्यातील शेवंती पिकाने त्यांना लाखोत नफा दिला आहे.
विशेष म्हणजे अनिल कोकाटे हे नेहमी शेतीमध्ये वेगवेगळे पिकांचे प्रयोग करत असतात व इतकेच नाहीतर प्रत्येक प्रयोगांमध्ये ते यशस्वी होतात. याच प्रयोगांचा भाग म्हणून त्यांनी यावर्षी शेवंती फुलांचे उत्पादन घेतले व या पिकाने त्यांना आज लखपती बनवले आहे.
अशा पद्धतीने केले शेवंती पिकाचे व्यवस्थापन
अनिल कोकाटे यांनी 15 गुंठे क्षेत्रामध्ये शेवंती लागवड करण्याचे ठरवले व याकरिता त्यांनी अगोदर या शेतात शेणखत टाकले व नांगरणी करून कुळवाच्या पाळ्या देऊन नंतर चार फुटावर सरी काढली. अशा पद्धतीने तयारी केल्यानंतर मंचर होऊन कलकत्ता व्हाईट बेंगलोर जातीच्या शेवंतीच्या 2700 रोपांची जून महिन्यामध्ये सव्वा फुट अंतरावर लागवड केली.
तसेच पाणी व्यवस्थापनाकरिता ठिबक सिंचनाची व्यवस्था केली व रासायनिक खतांचा वापर न करता फक्त सेंद्रिय खतांचा वापर व त्यासोबतच योग्य वेळी कीटकनाशकांची फवारणी इत्यादीच्या माध्यमातून चार महिन्यानंतर त्यांना शेवंती फुलांचे उत्पादन मिळायला सुरुवात झाली.
त्यांच्या मते शेवंती फुलांची लागवड करताना दोन ओळीतील अंतर जर सुरुवातीला जास्त ठेवले तर फुलांची तोडणी करायला खूप सोपे जाते. तसेच अंतर जास्त ठेवल्यामुळे पिकात हवा खेळती राहते व इतर कीड व रोगांचा प्रादुर्भाव पिकावर कमी होतो. या दृष्टिकोनातून त्यांनी उत्तम व्यवस्थापन ठेवल्याने दर्जेदार असे शेवंती फुलांचे उत्पादन त्यांना आता मिळत आहे.
तसेच या पिकाला ह्युमिक ऍसिड याच्यासोबत शेणखत, कोंबडीखत मोठ्या प्रमाणावर दिल्याने फुले दर्जेदार स्वरूपाची मिळाली. तसेच फुलांच्या वजनाने शेवंतीचे झाड खाली वाकू नये याकरिता आधार देण्याकरिता बांबूंचा मांडव देखील त्यांनी तयार केला व यामुळे झाडे खाली जमिनीवर लोळली नाहीत व दर्जेदार फुलांचे उत्पादन त्यामुळे मिळणे शक्य झाले.
आता येणाऱ्या काळात मार्गशीर्ष महिना तसेच गावागावात असणाऱ्या यात्रा वर लग्नसराईमध्ये या फुलांचा बाजार भाव वाढणार असल्याचे देखील त्यांनी म्हटले असून येणाऱ्या काळात जास्त नफा मिळेल अशी अपेक्षा त्यांना आहे.