Shivsena : शिवसेना संस्थापक बाळासाहेब ठाकरे यांच्या निधनाला आज १० वर्षे पूर्ण झाली आहेत. बाळासाहेब ठाकरे यांनी शिवसेनेची ६० वर्षे कमान सांभाळली त्यानंतर त्यांचा मुलगा उद्धव ठाकरे आता शिवसेनेची कमान सांभाळत आहेत. मात्र काही दिवसांपूर्वीच शिवसेनेत उभी फूट पडली आहे.
बाळासाहेब ठाकरे काळातही राज ठाकरे, नारायण राणे, छगन भुजबळ यांसारख्या नेत्यांनी शिवसेनेला धक्का दिला होता, पण तो सांभाळता आला. मात्र आता त्यांचे पुत्र उद्धव ठाकरे यांना एकनाथ शिंदे यांच्याकडून झटका बसल्याने पक्षाला सांभाळणे कठीण जात आहे.
गुरुवारी, बाळासाहेब ठाकरे यांचे समर्थक त्यांची 10 वी पुण्यतिथी साजरी करत आहेत, तर शिवसेना दोन गटात विभागली गेली आहे. दोन्ही गट बाळ ठाकरे यांचा वारसा आणि पक्षाच्या जनमानसावर दावा करत आहेत.
17 नोव्हेंबर 2012 रोजी बाळ ठाकरे यांचे निधन झाले आणि त्यानंतर 2014 मध्ये नरेंद्र मोदी यांनी हिंदुत्वाचे नवे आयकॉन म्हणून राष्ट्रीय राजकारणात प्रवेश केला. नरेंद्र मोदींचे हे यश हिंदुत्वाच्या राजकारणासाठी एक नवा मैलाचा दगड ठरला असेल, ज्याला बाळ ठाकरेंनी अनेक दशके धार दिली होती.
पण भाजपच्या उदयाबरोबरच शिवसेनेशी असलेल्या संबंधांवरही परिणाम होऊ लागला. पूर्वी मित्रपक्ष असलेले दोन्ही पक्ष आता राजकीय शत्रू झाले आहेत. 2019 च्या विधानसभा निवडणुकीत भाजप आणि शिवसेना युतीने विजय मिळवला, परंतु शिवसेनेने राष्ट्रवादी आणि काँग्रेससोबत सरकार स्थापन केले.
मात्र, यंदा एकनाथ शिंदे यांनी शिवसेनेला दणका दिला. आता एकनाथ शिंदे यांनी भाजपसोबत सरकार स्थापन केले आहे. पण हा संघर्ष संपलेला नाही. सरकार स्थापन केल्यानंतर एकनाथ शिंदे यांनी आता शिवसेनेवरही दावा ठोकला आहे.
निवडणूक आयोगाने सध्या शिवसेनेचे चिन्ह जप्त केले आहे. निवडणूक आयोगाने दोन्ही गटांचे दावे फेटाळून लावल्यास जुन्या नाव आणि चिन्हावर राजकारण करणे कोणालाही शक्य होणार नाही. अशा परिस्थितीत उद्धव आणि आदित्य ठाकरे यांच्यासाठी पुढची राजकीय लढाई सोपी नसेल.
दसरा मेळाव्यानंतर उद्धव ठाकरे जोरदार दिसत आहेत
पक्षात फूट पडल्यानंतर आणि सत्ता गमवावी लागल्यानंतर उद्धव ठाकरे फारच कमकुवत दिसत होते, पण आता ते परतीच्या मार्गावर आहेत. शिवाजी पार्कवर दसरा मेळाव्याला जमलेली कार्यकर्त्यांची गर्दी असो किंवा अंधेरी पोटनिवडणुकीत मिळालेल्या विजयाने त्यांच्यात हिंमत भरली आहे.
संजय राऊत यांच्या सुटकेनंतर उद्धव ठाकरे गटातील उत्साह आणखी वाढला आहे. राजकीय विश्लेषक हेमंत देसाई म्हणतात, ‘फाळणीनंतर उद्धव ठाकरे गोंधळलेले दिसले, पण आता ते पुनरागमनाच्या मार्गावर आहेत. शिवसैनिक मैदानावर आपल्या पाठीशी आहेत, असा विश्‍वास त्यांनी व्यक्त केला आहे आणि आता तो आत्मविश्वासाने भरलेला दिसत आहे.
उद्धव ठाकरे भविष्यात भाजपसोबतचे युद्ध सुरू ठेवणार का?
आणखी एक जाणकार अभय देशपांडे सांगतात की, उद्धव ठाकरेंना यापुढेही भाजपचे प्रतिस्पर्धी म्हणून बघायला आवडेल. किंबहुना, भाजपच्या इतर मित्रपक्षांप्रमाणे आपला जनाधार कमकुवत व्हावा, असे त्यांना वाटत नाही.
राष्ट्रवादी आणि काँग्रेसही त्यांना पाठिंबा देण्यास तयार आहेत. अशा स्थितीत उद्धव ठाकरेंना महाविकास आघाडीच्या माध्यमातून स्वत:ला सिद्ध करायला नक्कीच आवडेल. देसाई म्हणतात, ‘महाराष्ट्रात ज्या पद्धतीने सरकार चालवले जात आहे, ती शिंदे आणि फडणवीस यांच्यासाठी चांगली नाही.
गुंतवणूक आणू न शकल्याचा आरोप दोघांवर होत आहे. याशिवाय आता एकनाथ शिंदे यांच्यासोबत आलेल्या आमदारांमध्ये मतभेदाची परिस्थिती निर्माण झाली आहे.