Business Idea : देशात बटाट्याची लागवड मोठ्या प्रमाणावर केली जाते. बहुतांश ठिकाणी बटाट्याची लागवड पारंपरिक पद्धतीने केली जाते.अशा परिस्थितीत शास्त्रज्ञांनी बटाटा लागवडीसाठी नवीन तंत्र शोधून काढले आहे.
या तंत्राने हवेत बटाट्याची शेती करता येते. या तंत्राचे नाव एरोपोनिक फार्मिंग आहे. यामध्ये पारंपरिक शेतीच्या तुलनेत उत्पादनात 10 पटीने वाढ होणार आहे. हरियाणाच्या कर्नाल जिल्ह्यात असलेल्या बटाटा तंत्रज्ञान केंद्राने ते तयार केले आहे.
शेतकऱ्यांनाही या तंत्राने बटाट्याची लागवड करण्यास परवानगी देण्यात आली आहे. या तंत्रात नर्सरीमध्ये बटाट्याची रोपे तयार केली जातात. ज्याची लागवड एरोपोनिक युनिटमध्ये केली जाते.
एरोपोनिक तंत्रज्ञान काय आहे?
प्रगत जातीची बटाट्याची रोपे रोपवाटिकेत तयार करून गार्डनिंग युनिटला पाठवली जातात. नंतर वनस्पतींची मुळे बावस्टीनमध्ये बुडविली जातात. जेणेकरून बुरशीचा धोका नाही. यानंतर बटाट्याच्या रोपांची लागवड वाढीव बेड करून केली जाते.
झाडे 10 ते 15 दिवसांची झाल्यावर एरोपोनिक युनिटमध्ये रोपे लावल्यास कमी वेळेत बटाट्याचे अधिक उत्पादन मिळते. हे तंत्र इतर देशांमध्ये खूप प्रसिद्ध आहे. परंतु भारतातील एरोपोनिक शेतीचे श्रेय बटाटा तंत्रज्ञान केंद्र, शामगढ यांना दिले जाते. या संस्थेने भारतात एरोपोनिक शेतीला मान्यता दिली आहे.
अशा प्रकारे वनस्पतींना पोषण मिळते
एरोपोनिक्स हे एक तंत्र आहे ज्यामध्ये बटाट्याच्या झाडांची मुळे हवेत लटकली जातात. यातूनच त्यांना पोषण मिळते. लटकलेल्या मुळांमध्ये पोषक तत्वे दिली जातात. या कारणासाठी माती आणि जमीन आवश्यक नाही.
यामुळेच या तंत्राने बटाट्याची उत्पादन क्षमता अनेक पटींनी वाढते. हे तंत्र शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत फायदेशीर मानले जाते. याचे कारण म्हणजे यातून बटाटा लागवडीचा खर्च कमी होतो. बंपर उत्पन्नामुळे मोठे पैसे मिळू शकतात.