Business Idea : आज आम्ही तुम्हाला अशी एक व्यवसाय कल्पना देत आहोत, ज्याला बाजारात खूप मागणी आहे. हा व्यवसाय खेड्यांपासून ते शहरांपर्यंत हिवाळा, उन्हाळा आणि पावसाळ्यात प्रत्येक ऋतूत मागणी असणारा पदार्थ आहे.
हा व्यवसाय माखनाच्या लागवडीचा आहे. बिहारमधील काही जिल्ह्यांमध्ये माखनाची लागवड देशात सर्वाधिक आहे. बिहारमध्ये नितीश सरकारने शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवण्याच्या उद्देशाने मखाना विकास योजना सुरू केली आहे.
या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना 72,750 रुपये अनुदान दिले जाते. बिहारमधील 8 जिल्ह्यांमध्ये माखनाचे उत्पादन सर्वाधिक आहे. यामध्ये कटिहार, दरभंगा, सुपौलास किशनगंज, पूर्णिया, सहरसा, अररिया, पश्चिम चंपारण जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना अनुदान दिले जात आहे. हे सर्व जिल्हे मिथिलांचल प्रदेशांतर्गत येतात.
बियाण्यांसाठी ताण नाही
त्याचे बियाणे (माखणा बियाणे) खरेदी करण्यासाठी फारसा खर्च येत नाही, कारण मागील पिकाच्या उरलेल्या बियाण्यांपासून नवीन रोपे उगवतात. त्याच्या लागवडीसाठी प्रामुख्याने मजुरीसाठी लागणारा पैसा मोठा आहे.
यामध्ये पाण्याच्या वर उगवलेल्या पिकांची वर्गवारी करावी लागते. पिकाचे धान्य प्रथम भाजले जाते, नंतर ते विभाजित केले जाते आणि बाहेर काढले जाते. यानंतर ते उन्हात वाळवले जाते, तरच त्याचे पीक पूर्णपणे तयार मानले जाते.
या कामात मेहनत असून एक-दोन शेतकऱ्यांना हे काम जड आहे. त्यामुळे मजुरांची मदत घ्यावी लागते, ज्यामध्ये भरपूर पैसा खर्च होतो. मात्र, बाजारपेठेतील त्याची मागणी पाहता शेतकरी माखणा विकून अनेक पटींनी अधिक नफा कमावतात.
किती पैसे खर्च होणार?
एका हेक्टरमध्ये माखना पिकवण्यासाठी 97,000 रुपये खर्च येतो. यावर शेतकऱ्यांना सर्वाधिक 72,750 रुपये अनुदान दिले जाते. या 8 जिल्ह्यांतील शेतकरी अनुदान मिळविण्यासाठी बिहार सरकारकडे अर्ज करू शकतात.
कमाई किती असेल?
माखणाची लागवड तलावात तसेच एक ते दीड फूट खोल शेतात करता येते. यातून एका वर्षात सुमारे 3 ते 4 लाख रुपये (माखाना नफा) मिळतो. मोठी गोष्ट म्हणजे माखणा काढल्यानंतर त्याच्या कंदांना आणि देठांना स्थानिक बाजारपेठेत मोठी मागणी असते, ती शेतकरी विकून पैसे कमावतात.
आता शेतकरी मत्स्यशेतीपेक्षा माखान्यातून जास्त उत्पन्न घेत आहेत. कच्च्या फळाची मागणी पाहून शेतकऱ्यांना कुठेही भटकावे लागत नाही, उलट बाजारात सहज विक्री होते.