Chanakya Niti : चाणक्य नीती या ग्रंथामध्ये आचार्य चाणक्य यांनी मानवाच्या जीवनाशी संबंधित अनेक गोष्टी सांगितल्या आहेत. त्या गोष्टींचा स्त्री आणि पुरुषांना आजही जीवनात उपयोग होत आहे. तसेच आचार्य चाणक्य यांनी स्त्री आणि पुरुषांच्या एकत्रित आयुष्याबद्दलही अनेक गोष्टी सांगितल्या आहेत.
जीवनात उत्तम जीवनसाथी किंवा जीवनसाथी मिळणे खूप गरजेचे आहे. योग्य जीवनसाथीची साथ मिळाली तर माणूस प्रगतीच्या मार्गावर पुढे जात राहतो. दुसरीकडे, चुकीचा जीवनसाथी निवडल्यास जीवन नरकापेक्षाही वाईट होते.
आचार्य चाणक्य, ज्यांना भारताचे आघाडीचे मुत्सद्दी मानले जाते, त्यांनी आपल्या नीतिशास्त्रामध्ये सुखी वैवाहिक जीवनाबाबत अनेक गोष्टी सांगितल्या आहेत. या गोष्टींचे पालन केल्यास वैवाहिक जीवन सुखाने भरून जाते. आचार्य चाणक्य यांच्या मते, चांगल्या वैवाहिक जीवनासाठी लग्नापूर्वी जीवनसाथीबद्दल काही गोष्टी जाणून घेतल्या पाहिजेत.
क्रोध कोणत्याही माणसाचा नाश करतो. त्यामुळे मित्रही शत्रू होतात आणि माणूस विचार न करता चुकीचे निर्णय घेतो. रागामुळे कोणतेही वैवाहिक जीवन नरक बनते. अशा परिस्थितीत लग्नाआधी जोडीदाराच्या रागाची परीक्षा घेणे आवश्यक आहे.
चाणक्याच्या निती शास्त्रानुसार, कोणत्याही मनुष्यामध्ये संयम खूप महत्त्वाचा असतो. ही एक अशी गुणवत्ता आहे, जी एखाद्या व्यक्तीला कोणत्याही गंभीर परिस्थितीतून बाहेर पडण्यास मदत करते आणि चुकीचे निर्णय घेण्यापासून प्रतिबंधित करते. अशा परिस्थितीत जेव्हाही तुम्ही तुमचा जीवनसाथी निवडाल तेव्हा या गुणवत्तेकडे विशेष लक्ष द्या.
चाणक्य नीतीनुसार, जेव्हाही तुम्ही कोणाशी लग्न करण्याचा निर्णय घेत असाल, तेव्हा सर्व प्रथम त्यांचे गुण पहा, त्यांचे सौंदर्य नाही. त्यांच्या मते, कोणत्याही व्यक्तीच्या सौंदर्याला त्याचे संस्कार असतात.
आचार्य चाणक्य म्हणतात की, मनुष्याने धार्मिक असणे अत्यंत आवश्यक आहे. धार्मिक व्यक्ती संयमी असते आणि आपल्या जीवनसाथीशी विश्वासू राहते. अशा परिस्थितीत लग्नापूर्वी तुमचा जीवनसाथी किती धार्मिक आहे हे पाहणे गरजेचे आहे.
आचार्य चाणक्य यांच्या मते, जेव्हाही तुम्ही एखाद्या स्त्रीशी विवाह करण्याचा विचार कराल तेव्हा तुम्ही तिचे गुण तपासले पाहिजेत. स्त्रीने सद्गुणी असणे खूप गरजेचे आहे. सौंदर्य नेहमीच तुमच्यासोबत असते असे नाही, पण एक सद्गुणी स्त्री प्रतिकूल परिस्थितीतही कुटुंबाची काळजी घेते.