Health Tips: अनेकदा व्यायाम किंवा योगा (Exercise or yoga) करताना अनेकांना संतुलन राखता येत नाही. तुमच्या बाबतीतही असेच घडते का? जर होय, तर ही बातमी तुमच्यासाठी खूप महत्त्वाची असणार आहे. तुम्हालाही एका पायावर उभे राहण्यात अडचण येत असेल, तर हे एवढ्या गंभीर समस्येचे लक्षण असू शकते की, तुम्ही याचा विचारही केला नसेल.
ब्रिटिश जर्नल ऑफ स्पोर्ट्स मेडिसिनमध्ये प्रकाशित झालेल्या संशोधनानुसार, मध्यमवयीन आणि वृद्ध लोक (Middle-aged and older people) जे एका पायावर 10 सेकंद संतुलन राखू शकत नाहीत, त्यांच्या मृत्यूचा धोका (Risk of death) वर्षांत जवळजवळ दुप्पट होतो.
तुम्ही तुमच्या शरीराचा किती समतोल राखू शकता यावरून तुमच्या आरोग्याचा अंदाज लावता येतो. याआधी, दुसऱ्या एका संशोधनात असे समोर आले होते की, जे लोक एका पायावर उभे राहून शरीराचा समतोल राखू शकत नाहीत, त्यांना पक्षाघाताचा धोका (Risk of paralysis) जास्त असतो.
यासाठी ब्रिटन, अमेरिका, ऑस्ट्रेलिया, फिनलंड आणि ब्राझील येथील तज्ज्ञांनी 12 वर्षे अभ्यास केला, ज्यामध्ये असे दिसून आले की, एका पायावर 10 सेकंद उभे राहून आपल्या शरीराचा समतोल राखू न शकणाऱ्या मध्यमवयीन आणि वृद्ध व्यक्तींमध्ये वर्षानुवर्षे मृत्यूचा धोका दुपटीने वाढतो.
या चाचणीत जे अनुत्तीर्ण झाले, त्यांची प्रकृती अधिकच बिघडल्याचे दिसून आले. चाचणीत यशस्वी झालेल्या लोकांपेक्षा 10 सेकंद एका पायावर उभे राहू न शकणाऱ्या लोकांमध्ये टाइप-2 मधुमेहा (Type-2 diabetes) ची समस्या अधिक आढळून आली. अशा लोकांमध्ये लठ्ठपणा, उच्च रक्तदाब, हृदयविकाराच्या तक्रारीही अधिक दिसून आल्या.
या संशोधनाचे प्रमुख संशोधक डॉ. क्लॉडिओ गिल अराजुओ (Dr. Claudio Gil Arazuo) म्हणाले, “मला वाटते की खराब शरीर संतुलनाचा थेट संबंध खराब जीवनशैलीशी आहे.” म्हणजे असे लोक जे शारीरिक हालचाली किंवा व्यायाम करत नाहीत. असे पण जे वृद्ध लोक अनेकदा पडून त्यांना दुखापत होते किंवा त्यांची हाडे मोडतात.
जरी ते कनेक्ट केले तरी देखील ते खराब दिसून येते. माझ्या मते 51-75 वयोगटातील वृद्धांच्या नियमित आरोग्य तपासणीमध्ये सुरक्षित शिल्लक चाचणीचाही समावेश केला पाहिजे, असे ते म्हणाले.
संशोधन काय सांगते –
51 ते 75 वर्षे वयोगटातील एकूण 1702 लोकांचा या संशोधनात समावेश करण्यात आला होता. हे संशोधन 2008 ते 2020 पर्यंत चालले. सुरुवातीला सर्व सहभागींना कोणत्याही आधाराशिवाय एका पायावर 10 सेकंद उभे राहण्यास सांगितले गेले.
यादरम्यान सहभागींना एक पाय दुसऱ्याच्या मागे ठेवण्यास आणि दोन्ही हात बाजूला ठेवण्यास सांगण्यात आले. त्याला एका पायावर उभे राहण्यासाठी केवळ तीन संधी देण्यात आल्या.
संशोधनादरम्यान, या चाचणीत 5 पैकी 1 लोक अनुत्तीर्ण झाले. चाचणीनंतर, पुढील 10 वर्षांत 123 लोकांचा वेगवेगळ्या कारणांमुळे मृत्यू झाला. मृत्यूमुखी पडलेल्या लोकांमध्ये ही चाचणी उत्तीर्ण होऊ न शकणाऱ्यांची संख्या जास्त होती.
संशोधकांनी सांगितले की, अभ्यासाला काही मर्यादा आहेत कारण सर्व सहभागी ब्राझिलियन होते, याचा अर्थ अभ्यासाचे परिणाम इतर वंश आणि देशांना पूर्णपणे लागू होणार नाहीत.