Agriculture News : पावसाळा किंवा मान्सून (Mansoon) सुरु झाला की बळीराजाची शेती (Farming) कामासाठी लगबग सुरु होते पीक पेरणी पासून सुरु झालेली लगबग थेट पीक पदरात घेईपर्यंत सुरूच राहते.
यादरम्यान शेतकरी बांधवांना अनेक संकटाचा देखील सामना करावा लागतो. रात्री अपरात्री सिंचनाची कामे करावी लागतात. पावसाळ्यात शेती कामे करताना शेतकरी बांधवांना (Farmers) अनेकदा सापांचा (Snake Bite) सामना करावा लागतो. अनेक शेतकऱ्यांना सर्पदंश (Snake Bite Treatment) फोटो त्यामुळे अनेकांचा बळी देखील जातो.
हीच बाब लक्षात घेता आज आपण मान्सून काळात भारतात आढळणारे सर्वात विषारी साप यांची माहिती जाणून घेणार आहोत तसेच यापासून शेतकरी राजा कशा पद्धतीने स्वतःचा बचाव करू शकतो याविषयी अतिशय महत्वपूर्ण माहिती जाणून घेणार आहोत. चला तर मग मित्रांनो वेळ न लावता जाणून घेऊया या बहुमूल्य माहितीविषयी.
मान्सून काळात भारतात आढळणारे सर्वात विषारी साप
कॉमन क्रेट
मित्रांनो पावसाळा सुरू होताच कॉमन क्रेट्स बिलातून बाहेर पडतात. हा साप देशातील सर्वात विषारी सापांपैकी एक आहे. मित्रांनो हा साप सहसा रात्री चावतो. विशेषत: जेव्हा लोक सकाळी 12 वाजण्याच्या दरम्यान झोपतात, तेव्हा चावण्याची योग्य वेळ असते.
बिलातून बाहेर पडल्यानंतर, तो जमिनीवर जाण्याचा प्रयत्न करतो, जेणेकरून त्याला उबदारपणा मिळेल. यामुळे झोपलेल्या लोकाना याच्या सर्पदंशाचा अधिक धोका असतो. हलचाल झाली की हा साप चावा घेत असतो. हा साप चावल्यावर अजिबातचं कळत नाही.
लोकांना असे वाटते की त्यांना मुंगी किंवा डास चावला आहे. हे प्रामुख्याने कानाजवळ, घसा, छाती आणि पोटावर चावते. असे अनेकवेळा दिसून आले आहे की जेव्हा एखादा कॉमन क्रेट एखाद्या व्यक्तीला झोपताना चावतो तेव्हा तो झोपत राहतो. त्याच्या चाव्यामुळे रुग्णांमध्ये न्यूरो पॅरालिसिस आणि गुदमरल्यासारखे होते. त्याच्या चाव्यामुळे 60 टक्के लोकांचा मृत्यू होतो.
रसेल वाइपर
हा साप अजगर सारखा दिसतो. त्यावर खाकी रंगाची गडद तपकिरी पट्टे असतात. कोरडी पाने, झुडपे, शेतजमिन आणि साचलेल्या पाण्याच्या ठिकाणी हा साप प्रामुख्याने आढळून येतो, त्यामुळे शेतकरी बांधवांनी सतर्क राहण्याची गरज आहे. हा साप कोरडा तलाव आणि रॉक गार्डनच्या आसपास अनेकदा बघायला मिळतो.
हा साप क्वचितच वेळा स्वच्छ ठिकाणी दिसतो. हा साप असा सहजच चावत नाही, कुणाचा पाय पडला की तो बचावात चावतो. याच्या चाव्यामुळे बहुतांश लोक मरतात. जेव्हा तो चावतो तेव्हा अनेकांना वाटते की अजगर चावला आहे.
या निष्काळजीपणामुळे लोकांना उपचार मिळत नाहीत आणि त्यांचा मृत्यू होतो. हा साप वर्षभर आढळतो. हिवाळ्यात, तो उन्हासाठी बाहेर पडत असतो. रसेल वाइपरच्या चाव्यामुळे तीव्र वेदना होतात. त्यानंतर शरीरात सूज येणे, उलट्या होणे, रक्तस्त्राव होणे आणि मूत्रपिंड निकामी होणे अशा समस्या होतात आणि अनेकदा यामुळे व्यक्तीचा मृत्यू देखील होतो.
कोब्रा
मित्रांनो या सापाची सर्व्यात विषारी सापांमध्ये गणना केली जाते. कोब्रा हा ती तीन प्रकारचा असतो. पहिला ठिपकेदार, दुसरा काळा आणि तिसरा तपकिरी. रसेलच्या व्हायपरच्या तुलनेत त्याची फुंकर कमी असते.
हा साप लोकांपासून दूर राहतो, परंतु उंदीर हे त्यांचे मुख्य अन्न आहे. उंदरांच्या शिकरीसाठी तो घरातील स्वयंपाकघर, स्टोअर रूम आणि बाथरूममध्ये जाऊन बसतो. शेतातही उंदीर सापडतो. त्यामुळे शेतात देखील या सापांचा वावर अधिक असतो.
जेव्हा एखाद्या व्यक्तीच्या पायाचा किंवा हाताचा त्याला स्पर्श होतो तेव्हाच तो चावतो. त्याची लांबी किमान सहा फूट असते. चावल्यानंतर व्यक्तीचा मृत्यू देखील होऊ शकतो.
सर्पदंशाची ही लक्षणे आहेत
दोन चट्टे
जखमेभोवती सूज आणि लालसरपणा
श्वासोच्छवासाची समस्या
उलट्या
डोळ्यांसमोर अंधार
जखमेच्या ठिकाणी जळजळ होणे
चेहरा आणि पाय मध्ये कडकपणा
साप चावल्यावर हे करू नये
साप चावलेला अवयव हलवू नये
रुग्णाने चालत किंवा धावत जाऊ नये
जखमेची जागा कापू नका किंवा बर्न करू नका
वेळ वाया घालवू नका
घाबरू नये आणि भीती पसरवू नये
साप चावल्यास काय करावे
आरडा ओरड करण्याऐवजी सर्पदंश झालेल्या व्यक्तीला जवळच्या रुग्णालयात घेऊन जा. कोणतेही देशी औषध देण्याऐवजी रुग्णाला जवळच्या रुग्णालयात न्या, असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे.
पावसाळ्यात जिल्हा व रुग्णालय प्रशासनाने रुग्णालयात विष प्रतिबंधक लस प्राधान्याने उपलब्ध करून द्यावी. पीजीआयमध्ये अँटी व्हेनम नेहमीच असते. काही वेळा सर्पदंश झालेल्या रुग्णाला अँटी व्हेनम लावण्याची गरज नसते.