Infertility : सध्या वंध्यत्वाची समस्या (Infertility problem) मोठया प्रमाणात आढळून येत असून या समस्येला महिला आणि पुरुष दोघेही तितकेच जबाबदार आहे. याचा परिणाम शरीराच्या यंत्रणेवर (Body system) आणि कार्यप्रणालीवर होत असतो.
जर महिला आणि पुरुषांना वंध्यत्वापासून सुटका (Relief from infertility) मिळवायची असेल तर त्यांनी आजच काही चाचण्या (Test) करून घ्याव्यात.
कमी प्रजननक्षमतेचे कारण
पुरुषांबद्दल बोलायचे झाले तर वयाबरोबर शुक्राणूंची गुणवत्ता (Sperm Quality) कमी होत जाते. याव्यतिरिक्त, जीवनशैलीतील बदल जसे की आहार, तणाव, सवयी, झोपेची कमतरता, लठ्ठपणा आणि निष्क्रिय राहणीमानामुळे प्रजनन क्षमता कमी होते.
शेवटी हार्मोनल (Hormonal Change) आणि पॅथॉलॉजिकल बदल होतात, ज्यामुळे प्रजनन प्रणालीवर परिणाम होतो. खाली काही नियमित चाचण्या आहेत ज्यांची प्रजननक्षमता तज्ञ जोडप्यांना त्यांची प्रजनन क्षमता तपासण्यासाठी शिफारस करतात.
महिला जोडीदार ही चाचणी करून घेतात
ओटीपोटाचा अल्ट्रासाऊंड (गर्भाशय आणि अॅडनेक्सा, अँट्रल फॉलिकल काउंट), सीरम AMH पातळी, थायरॉईड, प्रोलॅक्टिन सारख्या हार्मोनल चाचण्या. एखाद्या समस्येचा संशय असल्यास, HSG, SSG सारख्या चाचण्यांद्वारे फॅलोपियन ट्यूबचे मूल्यांकन केले जाऊ शकते.
अँटी-मुलेरियन हार्मोन
रक्तातील अँटी-मुलेरियन संप्रेरक (AMH) पुरुष आणि स्त्रिया दोघांच्या पुनरुत्पादक ऊतींमध्ये तयार होतो. AMH ची भूमिका आणि त्याची सामान्य पातळी एखाद्याचे वय आणि लिंग यावर अवलंबून असते.
रक्तातील AMH ची नियमित तपासणी केल्याने एखाद्या व्यक्तीमध्ये अंडाशय राखीव जागा जाणून घेण्यास मदत होते आणि त्यामुळे स्त्रीला तिच्या अंडाशयातील राखीव प्रमाण खूपच कमी होण्यापूर्वी गर्भधारणेचे नियोजन करण्यास मदत होते.
अंडाशय राखीव
अंडाशय राखीव कमी असल्यास, जर एखादी स्त्री लगेच गर्भधारणेची योजना करू शकत नसेल, तर ती अंडी किंवा गर्भ गोठवण्याचा पर्याय निवडू शकते, जे प्रजनन केंद्रांमध्ये दिले जाते.
पुरुष जोडीदार ही चाचणी करून घ्या
पुरुषांमधील जननक्षमतेची प्राथमिक चाचणी म्हणजे वीर्य विश्लेषण. मानक पद्धतीने केलेल्या वीर्य विश्लेषणातील कोणत्याही विकृतीसाठी रक्त चाचण्या किंवा इमेजिंगद्वारे पुढील मूल्यमापन आवश्यक आहे.
नियमित वीर्य विश्लेषण प्रजनन तज्ञांना मद्यपान, धूम्रपान, तणाव आणि जीवनशैलीच्या इतर समस्यांसारख्या कारणांमुळे शुक्राणूंच्या गुणवत्तेत कोणतीही घट झाल्याबद्दल जाणून घेण्यास मदत करेल.
हे संबंधित आहे की वीर्य गुणवत्तेच्या चांगल्या गुणवत्तेसाठी, वीर्य गुणवत्ता सुधारण्यासाठी जननक्षमता तज्ञांनी सुचवलेले विशिष्ट जीवनशैली बदल करतात. अल्कोहोल, धूम्रपान यासारखे अनावश्यक पदार्थ आणि तणावासारखे अतिरिक्त घटक टाळण्याची गरज आहे.
सामान्य आरोग्य तपासणीसह जोडप्यांमध्ये जागरूकता निर्माण करणे आणि प्रजनन स्थितीचे मूल्यांकन करणे आवश्यक आहे. हे जोडप्याच्या जननक्षमतेचे मूल्यांकन करण्यात मदत करते.
गर्भधारणेला उशीर झाल्यास कोणत्याही परिस्थिती/रोगांचे लवकर शोध आणि प्रतिबंध करण्यात मदत करते. ही प्रजनन चाचणी जोडप्यांना त्यांच्या प्रजनन प्रवासाची योग्य प्रकारे योजना करण्यास मदत करते.