Britannia Story : मनात जिद्द असली की अशक्य गोष्टी शक्य होतात. मग त्याला पैशाचे बळ नसले तरीही. अशा अनेक गोष्टी तुम्ही ऐकल्या असतील पैसे नसतानाही करोडोंच्या कंपन्या उभ्या केल्या आहेत. अशाच एका बिस्किट बनवणाऱ्या कंपनीची कहाणी आहे.
छोट्याशा दुकानातून सुरू झालेला व्यवसाय आज हजारो कोटींचा झाला आहे. देशातच नव्हे तर संपूर्ण जगात बिस्किटांसह इतर खाद्यपदार्थांच्या व्यवसायातही तिचा दबदबा आहे. ब्रिटानिया ही खाद्य क्षेत्रातील मोठी कंपनी स्वातंत्र्यापूर्वी 1892 मध्ये केवळ 295 रुपयांच्या गुंतवणुकीने सुरू झाली होती.
वाडिया कुटुंबाकडे कंपनी
कोलकाता-आधारित ब्रिटानियाचा व्यवसाय दुसऱ्या महायुद्धात झपाट्याने वाढला आणि आज जवळपास प्रत्येक घरात कंपनीची बिस्किटे, टोस्ट, ब्रेड किंवा केक आणि इतर कोणतेही उत्पादन सापडेल.
मीडिया रिपोर्ट्सनुसार ही कंपनी ब्रिटीश व्यावसायिकांनीच सुरू केली होती. सध्या या व्यवसायात वाडिया कुटुंबाचा मोठा वाटा आहे. एका छोट्या घरात बिस्किटे बनवून कंपनी सुरू केली.
1924 पहिला कारखाना
वर्षानुवर्षे हा व्यवसाय असाच सुरू राहिला, पण 1910 मध्ये इलेक्ट्रिक मशिनच्या मदतीने बिस्किटे बनवायला सुरुवात झाली. 1921 मध्ये उत्पादन वाढवण्यासाठी कंपनीने औद्योगिक गॅस ओव्हन आयात करण्यास सुरुवात केली आणि जसजसा व्यवसाय वाढत गेला तसतसा 1924 मध्ये मुंबईत कारखाना सुरू झाला.
उत्पादन आणि मागणी या दोन्हीत वाढ झाल्यामुळे ब्रिटानिया बिस्किटची बाजारपेठ वाढू लागली आणि त्यानंतर कंपनीची लोकप्रियताही वाढली. दुसऱ्या महायुद्धाच्या काळात कंपनीच्या बिस्किटांच्या मागणीत जोरदार वाढ झाली होती.
दुसऱ्या महायुद्धात रेकॉर्डब्रेक विक्री
वास्तविक, दुसऱ्या महायुद्धादरम्यान ब्रिटानियाला भारताला तसेच मित्र राष्ट्रांना बिस्किटांचा पुरवठा करण्यासाठी मोठी ऑर्डर मिळाली होती. यानंतर ब्रिटानियाची पाल आकाशात पोहोचली.
देश स्वतंत्र झाल्यानंतर कंपनीने आपला व्यवसाय वाढवला आणि बिस्किटांव्यतिरिक्त स्लाईस आणि रॅप्ड ब्रेड बनवायला सुरुवात केली. 1955 पर्यंत, ब्रिटानियाने बिस्किटांचा दुसरा ब्रँड, बोर्बन लाँच केला आणि जेव्हा ते प्रसिद्ध झाले, तेव्हा 1963 मध्ये, ब्रिटानिया केकने बाजारात जोरदार प्रवेश केला.
हजारो लोकांना रोजगार
व्यवसायात सतत वाढ होत असताना 3 ऑक्टोबर 1979 रोजी कंपनी ब्रिटानिया बिस्किट कंपनी लिमिटेड वरून ब्रिटानिया इंडस्ट्रीज लिमिटेडमध्ये बदलली.
आज, ब्रिटानियाचा व्यवसाय जगभर पसरला आहे आणि फोर्ब्सच्या मते, 2022 पर्यंत, 295 रुपयांपासून सुरू होणारी ब्रिटानिया $370 दशलक्ष संपत्ती असलेली कंपनी बनली आहे.
सध्या कंपनीचे मार्केट कॅप 1.07 लाख कोटी रुपये आहे. फिल्डल, त्याची कमान अध्यक्ष नुस्ली वाडिया यांच्या हातात आहे आणि 31 मार्च 2019 च्या आकडेवारीनुसार, ही कंपनी सुमारे 4,480 लोकांना रोजगार देत आहे.
ब्रिटानियाचा प्रवास
1986 मध्ये, ब्रिटानियाने गुड डे ब्रँड लाँच केला जो बाजारात लोकप्रिय झाला.
1993 मध्ये लिटल हार्ट्स आणि 50-50 बिस्किट खूप लोकप्रिय होते.
1997 मध्ये, कंपनीने डेअरी उत्पादनांच्या बाजारपेठेतही प्रवेश केला.
2000 मध्ये फोर्ब्स ग्लोबलच्या 300 छोट्या कंपन्यांच्या यादीत समाविष्ट.
2004 मध्ये, ब्रिटानियाला सुपरब्रँडचा दर्जा देण्यात आला.
ब्रिटानिया इंडस्ट्रीजचा ६० देशांमध्ये व्यवसाय
आज ब्रिटानिया इंडस्ट्रीजचा व्यवसाय जगातील 60 हून अधिक देशांमध्ये पसरलेला आहे. कंपनीची उत्पादने उत्तर अमेरिका, युरोप, आफ्रिका आणि दक्षिण पूर्व आशियामध्ये निर्यात केली जातात.
कंपनीचा दुग्ध व्यवसायही सातत्याने वाढत आहे आणि एकूण महसुलात त्याचा वाटा ५% आहे. कंपनीचे भारतात 50 लाखांहून अधिक रिटेल आउटलेट्स आहेत.