RBI Digital Rupee : ई-रुपी काय आहे ? एका क्लीकवर जाणून घ्या ते कसे कार्य करते

मोफत मराठी बातम्यांसाठी आमचा ग्रुप जॉईन करा
WhatsApp Group Join Now
Telegram Group Join Now

RBI Digital Rupee: भारतीय ग्राहकांसाठी RBI ने आज (1 डिसेंबर 2022) पासून डिजिटल रुपये लाँच केले आहे. आम्ही तुम्हाला सांगतो या डिजिटल रुपयाचा सर्वात प्रथम रिटेल व्यवसायासाठी वापर केला जाणार आहे. चला तर जाणून घ्या हे डिजिटल रुपये कसे कार्य करते आणि त्याचा सर्वसामान्यांना कसा फायदा होणार आहे.

ई-रुपी म्हणजे काय

नवीन ई-रुपी हे रोखीच्या जागी इलेक्ट्रॉनिक चलन आहे. ज्याचा वापर प्रामुख्याने किरकोळ व्यवहारांसाठी होणार आहे. खाजगी क्षेत्र, गैर-आर्थिक ग्राहक आणि व्यवसाय यांच्या वापरासह. विशेष म्हणजे ते सुरक्षित आहे. कारण ते थेट मध्यवर्ती बँकेचे दायित्व आहे.

याबाबत आरबीआयने म्हटले आहे की “सेंट्रल बँक डिजिटल करन्सी (CBDC) हे केंद्रीय बँकेद्वारे डिजिटल स्वरूपात जारी केलेले कायदेशीर चलन आहे. हे फियाट चलनासारखे आहे आणि फियाट चलनासाठी बदलले जाऊ शकते परंतु त्याचे स्वरूप वेगळे आहे.

 डिजिटल रुपी कसे काम करेल

ई-रुपी डिजिटल टोकन्सच्या स्वरूपात वापरकर्त्यांना सुविधा देईल. ज्याला कायदेशीर मान्यता आहे. तुम्ही ते नोटा आणि नाण्यांप्रमाणे वापरू शकाल. आरबीआयच्या म्हणण्यानुसार, वापरकर्ते बँकांद्वारे ऑफर केलेल्या डिजिटल वॉलेटद्वारे आणि योजनेअंतर्गत मोबाइल फोन आणि उपकरणांवर देखील ई-आर सह व्यवहार करू शकतील.

हा व्यवहार व्यक्ती ते व्यक्ती (P2P) आणि व्यक्ती ते व्यापारी (P2M) अशा दोन्ही प्रकारे केला जाईल. यासोबतच व्यापारी ठिकाणी क्यूआर कोड वापरूनही याचा वापर करता येईल. विशेष बाब म्हणजे “E-R रोखीइतकेच सुरक्षित मानले जाईल. रोखीच्या बाबतीत त्यावर कोणतेही व्याज मिळणार नाही आणि ते इतर प्रकारच्या पैशांमध्ये रूपांतरित केले जाऊ शकते.

ई-रुपयाचे फायदे

भारतात CBDC जारी केल्याने अनेक फायदे होतील. ज्यामध्ये प्रामुख्याने रोख व्यवस्थापनाचा खर्च कमी करणे समाविष्ट आहे. यासह, आर्थिक समावेशनाला चालना देणे, पेमेंट सिस्टममध्ये लवचिकता, कार्यक्षमता आणि नावीन्य आणणे. याशिवाय ई-रुपीमुळे जनतेला कोणताही मोठा धोका होणार नाही.

डिजिटल रुपयाचा वापर

1 डिसेंबर 2022 रोजी लाँच झालेला डिजिटल रुपया पायलट प्रोजेक्ट अंतर्गत आणण्यात आला आहे. जे प्रथम काही ठिकाणी आणि लहान गटांमध्ये ग्राहक आणि व्यापाऱ्यांसाठी सुरू केले जाईल. जिथे प्रकल्पाला सुरुवातीला मुंबई, नवी दिल्ली, बेंगळुरू आणि भुवनेश्वर या चार शहरांमध्ये प्रवेश मिळेल.

ज्याच्या मदतीने ग्राहक आणि व्यापारी डिजिटल रुपया (e₹-R) किंवा e-रुपी वापरू शकतील. स्टेट बँक ऑफ इंडिया, आयसीआयसीआय बँक, येस बँक आणि आयडीएफसी फर्स्ट बँक या चार शहरांमध्ये डिजिटल चलनासाठी समर्थन असेल.

त्याच वेळी, यापुढे ही सेवा अहमदाबाद, गंगटोक, गुवाहाटी, हैदराबाद, इंदूर, कोची, लखनौ, पाटणा आणि शिमला सारख्या शहरांमध्ये पसरवली जाईल. जिथे बँक ऑफ बडोदा, युनियन बँक ऑफ इंडिया, एचडीएफसी बँक आणि कोटक महिंद्रा बँक पुढे सामील होतील.

हे पण वाचा :- Aadhaar Card : नागरिकांनो लक्ष द्या ! आधारशी संबंधित ‘हा’ मेसेज फेक नाही… तुम्हालाही मिळाला असेल तर पटकन करा ‘हे’ काम