Health Tips: बर्‍याच काळापासून असा समज आहे की, जे लोक सडपातळ आहेत ते जास्त शारीरिक हालचाली करतात किंवा जास्त चालतात. त्यामुळे ते काहीही खाऊ शकतात. मात्र नुकत्याच झालेल्या एका संशोधनात हे चुकीचे असल्याचे सिद्ध झाले आहे. संशोधकांना आढळले की, सडपातळ लोक (slim people) इतर लोकांपेक्षा जास्त व्यायाम करत नाहीत, परंतु कमी खातात.
कमी खाल्ल्याने त्यांचे वजन कमी (weight loss) राहते. या संशोधनात 150 अत्यंत पातळ लोकांचा सहभाग होता. शास्त्रज्ञांनी अभ्यासातून हा निष्कर्ष काढला आणि हे तथ्य वस्तुस्थितीनुसार बरोबर सिद्ध केले. हा अभ्यास काय म्हणतो? याबद्दल सविस्तर जाणून घ्या.
अभ्यासात काय आढळून आले –
अॅबरडीन विद्यापीठाने केलेल्या या संशोधनात 150 अत्यंत पातळ लोकांचा आहार आणि ऊर्जा (diet and energy) पातळी पाहिली आणि त्यांची तुलना 173 सामान्य लोकांशी करण्यात आली. दोन आठवड्यांच्या अभ्यासात असे आढळून आले की, पातळ लोक 23 टक्के कमी शारीरिक हालचाली करतात आणि बसून जास्त वेळ घालवतात.
याशिवाय त्यांनी सामान्य लोकांपेक्षा 12 टक्के कमी अन्न खाल्ले. परंतु असे आढळून आले की, त्यांचे विश्रांतीचे चयापचय जलद होते जे त्यांना सामान्य व्यक्तीपेक्षा निष्क्रिय असताना देखील अधिक कॅलरी बर्न (calorie burn) करण्यास मदत करते.
अॅबरडीन विद्यापीठाच्या संशोधनाचे नेतृत्व करणारे प्रोफेसर जॉन स्पीकमन (John Speakman) म्हणाले, “या अभ्यासाचे निष्कर्ष खरोखरच धक्कादायक आहेत. अनेकदा लोक दुबळे लोकांशी बोलतात तेव्हा ते त्यांना सांगतात की ते त्यांना हवे ते खाऊ शकतात.
पण आमच्या अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की, पातळ लोक जास्त शारीरिक हालचालींमुळे नाही तर कमी खाण्यामुळे होतात. ते जे खातात ते सामान्य बॉडी मास इंडेक्स (body mass index) श्रेणीतील लोकांपेक्षा खूपच कमी असते.”
पातळ लोक त्यांच्या 96 टक्के वेळ कोणतीही क्रियाकलाप करत नाहीत किंवा हलकी शारीरिक क्रिया करत नाहीत. पण ज्या सामान्य लोकांचा BMI 21.5 पेक्षा जास्त आणि 25 पेक्षा कमी होता.
संशोधकांना असे आढळून आले आहे की जे लोक पातळ आहेत त्यांच्या पातळपणाचे कारण त्यांचे कमी अन्न आहे. म्हणजेच, ते कमी कॅलरी वापरतात, म्हणून ते पातळ असतात.
संशोधकांनी असे सुचवले आहे की संशोधनात सहभागी असलेल्या दुबळ्या लोकांनी सामान्य वजनाच्या लोकांपेक्षा सरासरी 12 टक्के कमी खाल्ले. पण त्या लोकांनी बसूनही कॅलरीज बर्न केल्या. याचे कारण म्हणजे त्यांची चयापचय क्रिया सामान्य लोकांपेक्षा वेगवान असते.
खरं तर, त्यांच्या शरीरातील चरबीच्या पातळीच्या आधारावर त्यांचे चयापचय अपेक्षेपेक्षा 22 टक्के जास्त होते. अतिरिक्त चयापचय थायरॉईड संप्रेरकांच्या उच्च पातळीशी संबंधित होते, ज्यामुळे लोकांना कमी भूक लागते आणि ते सडपातळ राहतात.
पातळ लोकांमध्ये चयापचय जास्त असतो –
संशोधक आता हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करत आहेत की नैसर्गिकरित्या पातळ लोकांमध्ये चयापचय जास्त आहे का? थायरॉईड संप्रेरकांना त्यांच्या जनुकांमुळे चालना मिळते? जे पातळ लोकांचे वजन वाढणे थांबवते.
आतापर्यंतचे पुरावे असे दर्शवतात की सुमारे 1.7 टक्के लोकांचे वजन कमी आहे. यापैकी काहींना खाण्यापिण्याचा विकार असू शकतो किंवा काही लोक काही आजारामुळे बारीक होऊ शकतात.
अलीकडील अभ्यास फक्त चीनी लोक दाखवले आहे. परिणाम असे सूचित करतात की जे लोक नैसर्गिकरित्या दुबळे आहेत ते त्यांच्या शरीराच्या कमी वजनाच्या आधारावर जास्त व्यायाम करत नाहीत आणि कमी खातात कारण अभ्यासातील लोकांमध्ये सामान्य वजनाच्या लोकांपेक्षा खराब कोलेस्ट्रॉल कमी होते.
अॅबरडीन विद्यापीठातील अभ्यासाचे सह-लेखक डॉ. सुमेई हू म्हणाले, “माझ्यासाठी हा एक मोठा धक्का होता की अति-दुबळे व्यक्ती सामान्य BMI श्रेणीतील लोकांपेक्षा खूपच कमी सक्रिय असतात. असा विश्वास होता की दुबळ्या लोकांनी सक्रिय असले पाहिजे. त्यांचे शरीराचे वजन कमी ठेवा, परंतु परिणाम उलट होते.
दररोज किती कॅलरीज घेतल्या पाहिजेत? –
सामान्य प्रौढ महिलांनी दिवसाला 2,000 कॅलरीज आणि पुरुषांनी 2,500 कॅलरीज वापरल्या पाहिजेत. शरीराची विविध कार्ये करण्यासाठी, दिवसभर चालण्यासाठी आणि कार्य करण्यासाठी किती उर्जेची आवश्यकता असते यावर देखील हे अवलंबून असते. जे लोक भरपूर व्यायाम करतात त्यांना जास्त कॅलरी खाण्याची गरज असते.
जर तुम्ही एका दिवसात बर्न केल्यापेक्षा जास्त कॅलरी खाल्ले तर तुम्ही लठ्ठ व्हाल. बर्न करण्यापेक्षा कमी कॅलरी खाल्ल्याने तुमचे वजन कमी होईल. प्रक्रिया केलेले आणि कार्बोहायड्रेट्स, साखर आणि मीठ जास्त असलेले अन्न ताज्या फळे आणि भाज्यांपेक्षा जास्त कॅलरी असतात. त्यामुळे असे पदार्थ खाणे टाळावे.