RBI KYC Guidelines : कोणत्याही बँकेत जर तुमचे खाते असेल तर तुम्हाला अनेकदा केवायसी करा असे सांगितले किंवा त्या बँकेद्वारे तुमच्या मोबाईलवर मेसेज येतो. त्यासाठी तुम्हाला बँकेत जावे लागते. मात्र आता तुम्हाला बँकेत जायची गरज नाही कारण घरबसल्या हे काम करता येणार आहे.
तुमचे बँकेत खाते असल्यास आणि वेळोवेळी केवायसी अपडेट करणे आवश्यक आहे. त्यामुळे या प्रकरणात तुम्हाला बँकेच्या शाखेत जावे लागेल. अशा परिस्थितीत केवायसी अपडेट करताना अनेक वेळा लोकांना अडचणींचा सामना करावा लागतो.
पण आता तुम्हाला केवायसी अपडेट करताना कोणतीही अडचण येणार नाही. कारण रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने (RBI) ग्राहकांना दिलासा देत नवीन KYC साठी अपडेट जारी केले आहे. ज्याद्वारे ग्राहक आता घरबसल्या व्हिडिओ आधारित ग्राहक ओळख (V-CIP) प्रक्रियेद्वारे नवीन KYC करण्याची प्रक्रिया करू शकतात.
KYC बाबत, RBI म्हणते की KYC मध्ये कोणताही बदल न झाल्यास, Re-KYC फक्त स्व-घोषणाद्वारे करता येईल. या सुविधेसाठी केंद्रीय बँकेने (RBI) देशातील सर्व बँकांना सूचनाही दिल्या आहेत. आरबीआयने सल्ला दिला आहे की ग्राहकांना वेगवेगळ्या नॉन-फेस टू फेस चॅनेलद्वारे अशी स्व-घोषणा करण्याचा पर्याय देखील दिला पाहिजे.
आरबीआयने म्हटले आहे की जर ग्राहकांनी आधीच वैध कागदपत्रे सादर केली असतील आणि त्यांचा पत्ता बदलला नसेल तर त्यांना नो युवर कस्टमर (केवायसी) तपशील अपडेट करण्यासाठी त्यांच्या बँक शाखेत जाण्याची गरज नाही.
आरबीआयला बँकांविरुद्ध सतत तक्रारी येत होत्या की कागदपत्रे ऑनलाइन सबमिट केल्यानंतरही, बँकांच्या वेबसाइट आणि मोबाइल अॅपद्वारे डिजिटल री-केवायसीची प्रक्रिया होऊ शकत नाही.
घरी बसून करता येणार केवायसी
आरबीआयच्या म्हणण्यानुसार, ग्राहक आता त्याच्या नोंदणीकृत ईमेल आयडी, मोबाइल नंबर, एटीएम, ऑनलाइन बँकिंग किंवा इंटरनेट बँकिंग, मोबाइल अॅप किंवा पत्राद्वारे घरी बसून पुन्हा केवायसीची प्रक्रिया पूर्ण करू शकतो.
यामध्ये बँकेच्या शाखेत जाण्याची गरज नाही. जर पत्त्यात फक्त बदल झाला असेल, तर पत्त्याचा पुरावा या माध्यमातून सादर केला जाऊ शकतो आणि बँकेला दोन महिन्यांत सत्यापन प्रक्रिया पूर्ण करावी लागेल.
कोणतीही बँक ग्राहकांवर जबरदस्ती करू शकत नाही
डिसेंबरमध्ये आरबीआयचे गव्हर्नर शक्तीकांत दास यांनी एका पत्रकार परिषदेत स्पष्ट केले होते की, बँकांनी ग्राहकांना शाखेत बोलावण्याचा आग्रह धरू नये. अनेक ग्राहकांनी त्यांच्या बँकांनी त्यांना ३१ डिसेंबर २०२२ पूर्वी KYC साठी शाखेत येण्यास सांगितले आहे असे सांगितल्यानंतर गव्हर्नरचे स्पष्टीकरण आले. या केवायसी मागणीमुळे ग्राहक बँकेत आले नाहीत, तर खाती गोठवली जाऊ शकतात, अशी भीती व्यक्त केली जात होती.
असे करा KYC अपडेट
आरबीआयच्या म्हणण्यानुसार, ग्राहक ही सुविधा देणाऱ्या बँकांमध्ये व्हिडिओ कॉल करू शकतात. ग्राहक व्हिडिओ कॉलद्वारे नवीन केवायसी प्रक्रिया देखील पूर्ण करू शकतात.
RBI ने ग्राहकांना KYC तपशील अपडेट करण्यासाठी उपलब्ध पर्यायांबद्दल अधिक तपशीलांसाठी त्यांच्या बँकेशी संपर्क साधण्यास सांगितले आहे. RBI ने म्हटले आहे की जर बँक रेकॉर्डमधील दस्तऐवज ‘अधिकृतरित्या वैध कागदपत्रांच्या’ सध्याच्या यादीशी जुळत नसतील तरच नवीन KYC प्रक्रिया सुरू करावी. पूर्वी सबमिट केलेल्या दस्तऐवजाची वैधता कालबाह्य झाली असल्यास नवीन केवायसी देखील आवश्यक आहे.