उत्तराखंडमधील बागेश्वरमध्ये सोमवारी सकाळी भूकंपाचे धक्के जाणवले. पहाटे ४.४९ वाजता भूकंप झाला. रिश्टर स्केलवर भूकंपाची तीव्रता 2.5 इतकी होती. अशा परिस्थितीत भूकंपाचे धक्के अत्यंत कमी तीव्रतेचे होते.
यापूर्वी 19 फेब्रुवारी रोजी मध्य प्रदेशातील इंदूरमध्ये दुपारी 1 वाजण्याच्या सुमारास भूकंपाचे धक्के जाणवले होते. भूकंपाची तीव्रता 3.0 इतकी होती. भूकंपाचा केंद्रबिंदू जमिनीपासून 10 किलोमीटर आत होता. अरुणाचलच्या तवांगमध्ये 19 फेब्रुवारीच्या मध्यरात्री 12 वाजता भूकंपाचे धक्के जाणवले.
मध्य प्रदेशात रविवारी भूकंपाचे सौम्य धक्के जाणवले. नॅशनल सेंटर फॉर सिस्मॉलॉजीनुसार या भूकंपाची तीव्रता रिश्टर स्केलवर 3.0 नोंदवण्यात आली. वृत्तसंस्थेने नॅशनल सेंटर फॉर सिस्मॉलॉजीच्या हवाल्याने म्हटले आहे की, इंदूरच्या नैऋत्येला सुमारे 151 किमी अंतरावर असलेल्या धारमध्ये दुपारी 1 वाजता भूकंप झाला.
भूकंपाचा केंद्रबिंदू पृथ्वीच्या पृष्ठभागापासून 10 किलोमीटर खोलीवर होता. भूकंपाची तीव्रता इतकी कमी होती की अनेकांना त्याचे धक्के जाणवले नाहीत.
धार-अलिराजपूरमध्ये भूकंपाचे जोरदार धक्के जाणवले. इंदूरमध्येही भूकंपाचे धक्के जाणवले. मध्य प्रदेशातील भूकंपाच्या दृष्टीने नर्मदा-सोन खोऱ्याला फॉल्ट झोन मानले जाते. हा झोन भुरूच ते जबलपूर असा आहे. नर्मदा खोऱ्यापासून इंदूरचे अंतर 70 किलोमीटर आहे, त्यामुळे ते झोन 3 मध्ये आहे तर उज्जैन झोन 2 मध्ये आहे.
राज्यातील इंदूर, धारसह अलीराजपूर, बरवानी आणि खरगोनमध्येही भूकंपाचे धक्के जाणवले. बहुतांश ठिकाणी या भूकंपाची तीव्रता ३.० इतकीच सांगण्यात येत आहे. 2001 मध्ये 26 जानेवारीला कच्छमध्ये भूकंप झाला तेव्हा त्याचे धक्के इंदूरपर्यंत जाणवले.
तज्ज्ञांच्या मते भूकंपाचा अंदाज बांधता येत नाही. भूकंप कधी आणि कुठे होऊ शकतो हे सांगणे फार कठीण आहे. जरी भूकंपाच्या काही दिवस आधी, कधीकधी मोठ्या भूकंपाची चेतावणी चिन्हे असतात, जसे की असामान्य प्राण्यांचे वर्तन आणि रात्रीच्या आकाशात असामान्य चमक, परंतु ते उलगडणे सोपे नाही.
गेल्या गुरुवारी मेघालयात ३.९ रिश्टर स्केलचा भूकंप झाला. आठवडाभरात ईशान्य भारतातील ही तिसरी घटना आहे. भूकंप सकाळी ९.२६ च्या सुमारास झाला आणि त्याचा केंद्रबिंदू पूर्व खासी हिल्समध्ये ४६ किमी खोलीवर होता. रविवारी आणि सोमवारी अनुक्रमे 4 आणि 3.2 तीव्रतेचे दोन भूकंप नोंदवले गेले, त्यांचा केंद्रबिंदू मध्य आसाममधील होजई जवळ होता. ईशान्य प्रदेश हा उच्च भूकंपाच्या झोनमध्ये समाविष्ट आहे.
तुर्कस्तान आणि सीरियामध्ये विध्वंस सुरू असताना भारतातील या शहरांमध्ये भूकंपाचे धक्के जाणवले. दोन्ही देशांमध्ये आतापर्यंत 46000 लोकांचा मृत्यू झाला आहे. आतापर्यंत 264,000 अपार्टमेंट उद्ध्वस्त झाले असून अनेक लोक अद्याप बेपत्ता असल्याचे सांगण्यात येत आहे. अशा परिस्थितीत मृत्यूचा हा आकडा आणखी वाढण्याची शक्यता आहे.
तुर्कीच्या आपत्ती आणि आपत्कालीन व्यवस्थापन प्राधिकरणाचे प्रमुख युनूस सेझर यांनी सांगितले की, रविवारी रात्री शोध आणि बचावाचे प्रयत्न मोठ्या प्रमाणावर संपले आहेत.
आता लोक जिवंत सापडण्याची शक्यता खूपच कमी आहे. भूकंपामुळे तुर्कस्तानमध्ये मृतांची संख्या 40,402 आहे, तर शेजारच्या सीरियामध्ये 5,800 हून अधिक लोकांचा मृत्यू झाला आहे.