अहमदनगर Live24 टीम, 10 ऑक्टोबर 2021 :- सोशल मीडिया … या दोन शब्दांमध्ये संपूर्ण समाज आणि जग सामावलेले आहे असे म्हटले तर अतिशयोक्ती होणार नाही. सध्या कोणतेही शस्त्र सर्वात शक्तिशाली असेल तर ते सोशल मीडिया आहे.
आपण काय आहात आणि आपल्याला काय वाटते हे केवळ आपल्या सोशल मीडिया हँडलवरुन निश्चित केले जाऊ शकते. म्हणून, संस्थांद्वारे पदासाठी उमेदवाराची निवड असो किंवा लग्नासाठी मुलगा आणि मुलगी यांची निवड असो, त्यांच्याबद्दल जाणून घेण्यासाठी आधी त्यांचे सोशल मीडिया अकाउंट तपासणे सामान्य झाले आहे. लोकशाही देशांतही निवडणूक प्रचाराचा मोठा भाग सोशल मीडियावर चालवला जातो. या गोष्टी सोशल मीडियाची ताकद स्पष्टपणे दाखवतात.
सोशल मीडियाचा आरोग्यावर परिणाम होतो का?
जेव्हा सोशल मीडिया आपल्या जीवनातील सर्व मोठ्या आणि छोट्या निर्णयांमध्ये अविभाज्य भूमिका बजावत आहे, तेव्हा ते आपल्या आरोग्यापासून कसे दूर राहू शकते? त्यामुळे सोशल मीडियाचा आपल्या आरोग्यावर परिणाम होतो का? साधे आणि सोपे उत्तर आहे- होय!
सोशल मीडियामुळे तुमच्या मानसिक आणि शारीरिक आरोग्यावर होणाऱ्या नकारात्मक परिणामांविषयी तज्ञ बऱ्याच काळापासून चेतावणी देत आहेत. १५ जून २०२० रोजी NCBI वर प्रकाशित झालेल्या संशोधनानुसार, सोशल मीडियाचा अतिवापर तुमच्या मानसिक आरोग्याला कैद करत आहे आणि तुम्हाला नैराश्य, चिंता आणि तणाव इत्यादींचा बळी बनवत आहे. ज्यामुळे झोपेची कमतरता (निद्रानाश), मधुमेह, हृदय आणि मेंदूच्या आजारांचा धोका लक्षणीय वाढतो.
सोशल मीडियाची मजा म्हणजे धोका!
अमेरिकेच्या मॅक्लीन हॉस्पिटलचे म्हणणे आहे की, सोशल मीडियाचा वापर करून डोपामाइन हार्मोन आपल्या मेंदूत तयार होतो. या संप्रेरकाला ‘फील-गुड केमिकल’ म्हणूनही ओळखले जाते, याचा अर्थ असा की सोशल मीडिया वापरल्याने तुम्हाला चांगले वाटते. हे त्याच प्रकारे आनंद देते जसे आपण मधुर अन्न खाणे, गेम खेळणे, एखाद्या खास व्यक्तीला भेटणे आनंदित करतो. मॅक्लीन हॉस्पिटलच्या म्हणण्यानुसार, आम्ही हा आनंद घेण्यासाठी पुन्हा पुन्हा सोशल मीडियावर जातो.
मॅक्लेनच्या मते, सोशल मीडियाला भेट देण्याचा आमचा मुख्य हेतू नवीन लोकांना भेटणे, स्वतःबद्दल उल्लेख करणे, सोशल नेटवर्क वाढवणे, तुमची स्तुती ऐकणे, तुमच्या पोस्ट आणि फोटोंवरील आवडी किंवा टिप्पण्या पाहणे हे आहे. जेव्हा या सर्व गोष्टी कमी होऊ लागतात किंवा तुम्हाला नकारात्मक प्रतिक्रिया मिळू लागतात, तेव्हा तुमचा आनंद कमी होतो आणि तुम्ही नैराश्य, चिंता, अस्वस्थता, दुःख आणि तणाव इत्यादींमध्ये बुडू लागता.
काही काळापूर्वी, ही भीती लक्षात ठेवून, इन्स्टाग्रामने बाजारात एक वैशिष्ट्य सादर केले, ज्यामध्ये तुम्हाला दुसऱ्या वापरकर्त्याच्या फोटो किंवा व्हिडिओवरील लाईक्सची संख्या माहित नाही. DATAREPORTAL नुसार, जानेवारी २०२१ पर्यंत भारतात सुमारे ४४.८० दशलक्ष लोक सोशल मीडिया वापरतात. त्यापैकी सुमारे ७ कोटी ८० लाख लोक केवळ २०२० ते २०२१ दरम्यान वाढले आहेत. याद्वारे तुम्हाला सोशल मीडियामुळे किती लोकांच्या मानसिक आरोग्यावर परिणाम होऊ शकतो आणि लोक किती वेगाने सोशल मीडियाकडे ओढले जात आहेत याची कल्पना येऊ शकते.
फोमो मुळे चिंता आणि नैराश्य देखील वाढू शकते
DATAREPORTAL नुसार २०२० ते २०२१ दरम्यान भारतात सोशल मीडिया वापरणाऱ्या लोकांची संख्या ७ कोटी ८० लाखांनी वाढली आहे. लॉकडाऊन हे त्यामागील एक कारण आहे, परंतु फोमो हे आणखी एक कारण असू शकते. एफओएमओ म्हणजे फिअर ऑफ मिसिंग आऊट .
जेव्हा आपण रस्त्यावर चालत असलेली एखादी व्यक्ती, मेट्रोमध्ये आपल्या शेजारी बसलेला एक प्रवासी किंवा सोशल मीडियाचा वापर करून आपल्या सामाजिक वर्तुळातील प्रत्येकजण पाहतो, तेव्हा आपण आपल्या स्वतःच्या जगात मागे राहण्याची भीती वाटते. मॅक्लीन हॉस्पिटलच्या म्हणण्यानुसार, लोकांना वाटते की सोशल मीडिया न वापरल्यामुळे ते सद्य माहिती, फायदे आणि सुविधांपासून वंचित राहू शकतात. जे त्यांना चिंताग्रस्त आणि उदास करू शकते.
मानसिक आरोग्य बिघडल्याने शारीरिक समस्यांचा धोका वाढतो
२०१८ च्या ब्रिटीश अभ्यासानुसार, सोशल मीडियाच्या अति वापरामुळे झोपेची कमतरता, व्यत्यय किंवा विलंब होऊ शकतो. ज्यामुळे उदासीनता, स्मरणशक्ती कमी होणे, मानसिक क्षमता कमी होणे इत्यादी समस्या उद्भवू शकतात. मानसिक आणि पोटाचे आरोग्य बिघडल्यामुळे मळमळ, डोकेदुखी, स्नायूंचा ताण इत्यादी समस्या वाढण्याचा धोकाही संशोधकांनी वर्तवला आहे.
मानसिक आरोग्यावर सोशल मीडियाचा नकारात्मक प्रभाव कसा कमी करायचा?
जर तुम्हाला तुमचे मानसिक आरोग्य सोशल मीडियाच्या नकारात्मक प्रभावापासून दूर ठेवायचे असेल तर खालील टिप्स नक्की पाळा.
सोशल मीडियापासून विश्रांती घ्या.
सोशल मीडिया वापरत नसताना, अॅप सूचना बंद करा.
तुमच्या सोशल मीडिया अकाऊंट्समधून तुमच्यासाठी नकारात्मक असणाऱ्या लोकांना काढून टाका.
सोशल मीडिया वापरण्यासाठी वेळ ठरवा.
आपला आनंद सोशल मीडियाच्या बाहेर शोधा.
मित्र किंवा कुटुंबासह सोशल मीडियापासून दूर रहा
- अहमदनगर जिल्ह्यातील ब्रेकिंग बातम्यांसाठी आम्हाला फॉलो करा
- फेसबुक । ट्विटर । टेलिग्राम । युट्युब। गुगल न्यूज । इंस्टग्राम