कॉफी पिण्याचे फायदे आणि हानिकारक परिणाम जाणून घेणे प्रत्येकासाठी महत्त्वाचे आहे, कारण भारतात आणि जगभरात अनेक लोक आपल्या दिवसाची सुरुवात कॉफीने करतात. नवीन संशोधनानुसार, दररोज एक किंवा दोन कप कॉफी आरोग्यासाठी फायदेशीर ठरू शकते, परंतु प्रमाण जास्त झाल्यास त्याचे नकारात्मक परिणामही होऊ शकतात.
कॉफीचे फायदे
- हृदयविकाराचा धोका कमी होतो
युरोपियन हार्ट जर्नलमध्ये प्रकाशित अभ्यासानुसार, दररोज सकाळी कॉफी पिणाऱ्या लोकांमध्ये हृदयविकारामुळे मृत्यू होण्याचा धोका 31% कमी होतो. यामुळे हृदयाच्या कार्यक्षमतेत सुधारणा होते आणि खराब कोलेस्टेरॉल कमी होतो. - फॅटी लिव्हरवर सकारात्मक परिणाम
ब्लॅक कॉफीमधील अँटीऑक्सिडंट्स यकृतातील चरबी कमी करण्यात मदत करतात, ज्यामुळे यकृताचे आरोग्य सुधारते. - कर्करोगाचा धोका कमी होतो
अमेरिकन हार्ट असोसिएशनच्या मते, दररोज एक कप कॉफी कर्करोगाचा धोका कमी करते. - मूड सुधारतो आणि ऊर्जा पातळी वाढते
एक कप कॉफीमध्ये 100 मिलीग्राम कॅफिन असते, जे 6 तासांपर्यंत शरीराला ताजेतवाने ठेवते आणि मूड सुधारते. - पचन सुधारते
कॉफीतील पॉलीफेनॉल्स पचनक्रिया सुधारण्यासाठी फायदेशीर ठरतात आणि रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवतात.
कॉफीचे तोटे
- झोपेवर परिणाम
रात्रीच्या वेळी किंवा संध्याकाळी कॉफी प्यायल्याने झोपेचा त्रास होऊ शकतो. कॅफिन शरीरात 12-14 तास टिकते, ज्यामुळे झोपेचे चक्र बिघडते. - पचनसंस्थेवरील दुष्परिणाम
दूध आणि साखर मिसळून कॉफी पिणे पचनसंस्थेसाठी हानिकारक ठरते. यामुळे पोटात गॅस, जळजळ किंवा अन्य समस्या होऊ शकतात. - रक्तदाब आणि हृदयगतीवर परिणाम
जास्त प्रमाणात कॉफी पिल्याने हृदयाचे ठोके वाढू शकतात आणि रक्तदाब वाढू शकतो. - निर्जलीकरण
कॉफीतील कॅफिनमुळे शरीरात पाण्याची पातळी कमी होऊ शकते, ज्यामुळे निर्जलीकरण होण्याची शक्यता असते.
योग्य वेळ आणि प्रमाण
- सकाळी कॉफी पिणे फायदेशीर
तज्ञांच्या मते, सकाळ ही कॉफी पिण्याची सर्वोत्तम वेळ आहे. यामुळे शरीराला ताजेतवाने वाटते आणि दिवसभर ऊर्जा टिकते. - दिवसातून जास्तीत जास्त दोन कप कॉफी प्या
ICMR च्या मार्गदर्शक सूचनांनुसार, दिवसातून 2-3 कप कॉफी (300 मिली कॅफिन) सुरक्षित आहे. यापेक्षा जास्त कॉफी पिल्यास हानिकारक परिणाम होऊ शकतात. - संध्याकाळी किंवा रात्री कॉफी टाळा
संध्याकाळी 4 नंतर कॉफी पिणे टाळा, कारण यामुळे झोपेवर परिणाम होतो.
सावधानता
- ब्लॅक कॉफी पिण्याला प्राधान्य द्या, कारण ती कॅलरी-फ्री असून आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे.
- दूध आणि साखर घातलेल्या कॉफीचे प्रमाण कमी ठेवा, कारण यामुळे आरोग्यावर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो.
- कॅफिन फ्री कॉफी हा एक चांगला पर्याय आहे, विशेषतः रात्रीच्या वेळी कॉफी पिणाऱ्यांसाठी.
कॉफी योग्य प्रमाणात पिणे आरोग्यासाठी फायदेशीर असते, परंतु जास्त प्रमाणात घेतल्यास त्याचे दुष्परिणाम दिसून येतात. सकाळी एक किंवा दोन कप कॉफी तुमच्या हृदयासाठी, लिव्हरसाठी आणि मूडसाठी उत्तम असते, पण प्रमाणावर नियंत्रण ठेवणे अत्यावश्यक आहे. त्यामुळे, आरोग्यदायी पद्धतीने कॉफीचा आनंद घ्या!