LPG : घरामध्ये आपण एलपीजी सिलिंडर (LPG cylinder) वापरत असतो. मात्र यावरील महत्वाचे आकडे आपण कधीच बारकाईने पाहिले नसतील. मात्र हे आकडे काय दर्शवतात हे समजून घेणे आपल्याला गरजेचे आहे.
कारण घरातील (Home) एलपीजी सिलिंडरला आग लागल्याच्या घटना तुम्ही खूप ऐकल्या असतील. त्या घटनांमध्ये गॅस गळती आणि शॉर्ट सर्किट (Short circuit) ही मुख्य कारणे असतात. मात्र, असेच आणखी एक कारण आहे, ज्याकडे लोक सहसा लक्ष देत नाहीत आणि मोठ्या अपघाताला बळी पडतात.
कालबाह्य झालेल्या सिलिंडरलाही आग लागली
अग्निशमन (Firefighting) विभागाच्या अधिका-यांच्या म्हणण्यानुसार स्वयंपाकघरात (kitchen) आग लागण्याचे एक प्रमुख कारण म्हणजे एलपीजी सिलेंडरची मुदत संपणे. इतर सर्व गोष्टींप्रमाणेच, एलपीजी सिलेंडरची देखील निश्चित मुदत संपण्याची तारीख असते. हा कालावधी संपल्यानंतर, सिलिंडर जुने होतात आणि गॅसचा दाब सहन करू शकत नाहीत. ज्याचा स्फोट उष्णता किंवा आगीच्या जवळ असताना अनेक वेळा होतो.
सिलेंडरच्या वरच्या बाजूला एक्सपायरी डेट लिहिली आहे
तुमच्या कुटुंबातील कुणालाही असा त्रास होऊ नये असे तुम्हाला वाटत असेल, तर विक्रेत्याकडून एलपीजी सिलिंडर घेताना एक्सपायरी डेट नक्की तपासा. ही तारीख सिलिंडरच्या वरच्या भागावर लिहिलेली असते.
तुम्ही तिकडे लक्षपूर्वक पाहिल्यास, तुम्हाला A, B, C किंवा D मधून एक संख्या लिहिलेली दिसते. तसेच त्या क्रमांकासमोर 22, 23, 24 किंवा अशी कोणतीही तारीख लिहिली आहे.
आकड्यांच्या खेळाचा विचार करा
तुम्हाला माहित आहे की प्रत्येक वर्षी १२ महिने असतात. अशा परिस्थितीत इंग्रजीची चार अक्षरे 3-3 महिन्यांचे प्रतिनिधित्व करतात. उदाहरणार्थ, A हे अक्षर जानेवारी, फेब्रुवारी आणि मार्च महिन्यांसाठी वापरले जाते. बी अक्षर एप्रिल, मे आणि जून महिन्यांसाठी वापरले जाते, सी अक्षर जुलै, ऑगस्ट आणि सप्टेंबरसाठी वापरले जाते आणि डी अक्षर ऑक्टोबर, संख्या आणि डिसेंबरसाठी वापरले जाते. या अक्षरांनंतरची संख्या वर्ष दर्शवते.
उदाहरणार्थ, जर तुमच्या सिलेंडरवर B.24 लिहिलेले असेल, तर याचा अर्थ तुमच्या सिलेंडरची एक्सपायरी तारीख जून २०२४ आहे. दुसरीकडे, जर ते C.26 असेल तर याचा अर्थ असा की तुमचा सिलेंडर सप्टेंबर २०२६ पर्यंत चालू शकेल. त्यानंतर ते बदलले पाहिजे. असे करण्यात अयशस्वी झाल्यास स्फोटाचा धोका वाढतो.
सिलेंडरचे आयुष्य १५ वर्षे आहे
आम्ही तुम्हाला सांगतो की घरांमध्ये वापरल्या जाणार्‍या कोणत्याही एलपीजी सिलेंडरचे कमाल आयुष्य १५ वर्षे असते. या काळात गॅस कंपन्या त्या सिलिंडरची दोनदा चाचणी करून क्षमता तपासतात. पहिली चाचणी ५ वर्षे पूर्ण झाल्यानंतर आणि दुसरी चाचणी १० वर्षांनी केली जाते. हे चाचणी तपशील तुमच्या सिलेंडरच्या वर देखील लिहिलेले आहेत. जर दोन्ही तारखा निघून गेल्या असतील तर ते सिलिंडर घेण्यास नकार द्यावा.