Pune GBS News : पुण्यात दुर्मिळ न्यूरोलॉजिकल आजार गुइलेन-बॅरे सिंड्रोम (GBS) ची प्रकरणे वेगाने वाढत आहेत. आतापर्यंत 111 रुग्णांची नोंद झाली असून, या आजारामुळे पुण्यातील एका 40 वर्षीय व्यक्तीचा मृत्यू झाला आहे. या घटनेने आरोग्य विभागाला सतर्क केले असून, GBS रुग्णांसाठी मोफत उपचार आणि आवश्यक सुविधा पुरवण्याचा निर्णय महाराष्ट्र सरकारने घेतला आहे.
GBS म्हणजे काय ?
गुइलेन-बॅरे सिंड्रोम (GBS) हा एक दुर्मिळ आणि गंभीर स्वयंप्रतिकार विकार (autoimmune disorder) आहे. या आजारात शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती चुकून मज्जासंस्थेवर हल्ला करते. परिणामी, स्नायूंची ताकद कमी होते, शरीरातील संतुलन बिघडते आणि गंभीर परिस्थितीत श्वास घेण्यास त्रास होतो किंवा अर्धांगवायू होतो. योग्य उपचारांद्वारे बहुतेक रुग्ण बरे होतात, मात्र काही प्रकरणांमध्ये पूर्णपणे बरे होण्यासाठी दीर्घ काळ लागू शकतो.
GBS ची लक्षणे कोणती ?
GBS च्या सुरुवातीच्या लक्षणांमध्ये हातापायांना सुन्न होणे किंवा मुंग्या येणे, स्नायूंची कमजोरी, चालताना अडचण, श्वास घेण्यास त्रास आणि रक्तदाबात बदल यांचा समावेश होतो. ही लक्षणे अचानक सुरू होतात आणि वेळेत उपचार न केल्यास ती गंभीर होऊ शकतात.
GBS चा उपचार खर्च किती आहे ?
GBS चा उपचार खर्च मोठा असून, IVIG इंजेक्शन्स (Intravenous Immunoglobulin) वापरासाठी 3-5 लाख रुपये लागतात. एका प्रकरणात, 68 वर्षीय महिलेसाठी 13 IVIG इंजेक्शन्स लागली, ज्याचा खर्च सुमारे ₹5 लाखांपर्यंत झाला. त्यामुळे आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल रुग्णांसाठी हा आजार मोठा आव्हान ठरतो.
IVIG इंजेक्शन म्हणजे काय ?
IVIG म्हणजे Intravenous Immunoglobulin, जे GBS च्या उपचारासाठी वापरले जाते. हे इंजेक्शन रोगप्रतिकारक शक्तीला नियंत्रित करून मज्जासंस्थेवरील हल्ला थांबवते. उपचाराचा हा कोर्स महाग असतो, परंतु बहुतेक प्रकरणांमध्ये तो प्रभावी ठरतो.
पुण्यात मोफत उपचाराची सुविधा
महाराष्ट्र सरकारने GBS रुग्णांसाठी मोफत उपचार जाहीर केले आहेत. कमला नेहरू रुग्णालयात पुणे शहरातील रुग्णांना मोफत उपचार मिळतील, तर ग्रामीण भागातील रुग्णांसाठी ससून रुग्णालय उपलब्ध आहे. उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनी IVIG इंजेक्शन्ससाठी मोफत सुविधा पुरवण्याचा निर्णय घेतला आहे, ज्यामुळे गरीब आणि मध्यमवर्गीय रुग्णांना मोठा दिलासा मिळणार आहे.
मृत्यू दर
GBS चा जागतिक मृत्यू दर 3% ते 13% दरम्यान आहे, तर भारतात हा दर 8.9% आहे. याचा अर्थ 10 पैकी 1 रुग्णाचा मृत्यू होण्याची शक्यता असते. पुण्यातील प्रकरणांमध्ये सर्वाधिक बाधित 20-29 वयोगटातील आहेत.
GBS चा उद्रेक
GBS चा मोठा उद्रेक पेरूमध्ये 2023 मध्ये झाला होता, जिथे 28 आठवड्यांत 231 प्रकरणे नोंदवली गेली होती. त्याआधी, 2019 मध्येही पेरूमध्ये GBS संसर्ग झाला होता, जो कॅम्पिलोबॅक्टर जेजुनी संसर्गामुळे झाला होता.
GBS वर नियंत्रणासाठी खबरदारी
संसर्ग टाळणे: स्वच्छ पाणी पिणे आणि उघड्यावरचे अन्न खाणे टाळा.
लक्षणांकडे दुर्लक्ष करू नका: हातापाय सुन्न होणे किंवा कमजोरी जाणवल्यास त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
आरोग्य तपासणी: संसर्गजन्य आजारांनंतर आरोग्याची काळजी घ्या.
GBS हा दुर्मिळ पण गंभीर आजार असून, वेळेवर उपचारांनी बहुतेक रुग्ण बरे होतात. पुण्यात GBS प्रकरणे वाढल्याने आरोग्य विभागाने मोफत उपचार सुविधा जाहीर केल्या आहेत, ज्यामुळे आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल रुग्णांना आधार मिळेल. सरकारच्या त्वरित पावलांमुळे या आजारावर नियंत्रण मिळवणे शक्य होईल, असे तज्ज्ञांचे मत आहे.