Budget 2023 : आज 2023 या वर्षासाठी बजेट सादर करताना अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी प्रयोगशाळेत बनवलेल्या हिऱ्यांच्या उद्योगाला चालना दिली जाईल. त्यासाठी आयआयटीला अनुदान दिले जाणार आहे, अशी घोषणा केली आहे.
अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी सांगितले की, प्रयोगशाळेत बनवलेल्या हिऱ्यांच्या उत्पादनाला प्रोत्साहन देण्यासाठी त्या IIT ला अनुदान देतील. नैसर्गिक हिऱ्यांनंतर आता प्रयोगशाळेत बनवलेल्या हिऱ्यांची बाजारपेठ झपाट्याने वाढत आहे. म्हणूनच या उद्योगाला पुढे नेण्यासाठी व्यासपीठ तयार होणे गरजेचे आहे. त्यांच्यासाठी मॅन्युफॅक्चरिंग लॅब बनवायला हव्यात.
तसेच या लॅब बनवण्यासाठी तांत्रिक मदत घ्यावी. त्यामुळेच अर्थमंत्र्यांनी आयआयटीला अनुदान देण्याचे बोलले आहे. कारण देशातील दुसरी कोणती संस्था आयआयटीपेक्षा चांगल्या लॅब बनवू शकते.
प्रयोगशाळेत बनवलेले हिरे बनवण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या उपकरणांवरील आयात शुल्क कमी किंवा रद्द करण्याची विनंती हिरे व्यापाऱ्यांनी अर्थमंत्र्यांकडे केली होती.
आयआयटीने स्वदेशी लॅब तयार केल्यास त्याचा फायदा हिरे उद्योगाला होईल. उपकरणे आयात करण्याची गरज भासणार नाही. नैसर्गिक हिरे अनमोल आहेत. हिरा एक खनिज आहे, जो जमिनीखाली एक सेंद्रिय पदार्थ आहे. हिरा पूर्णपणे सेंद्रिय आहे.
म्हणजेच, जर तुम्ही ते जाळले तर शेवटी तुम्हाला राख देखील मिळणार नाही. त्याचे कार्बनमध्ये रूपांतर होईल. जेव्हा कार्बनचे कण जमिनीच्या आत प्रचंड दाब आणि तापमानात भेटतात, तेव्हा ते हिरे बनवतात. ही बाब नैसर्गिक हिऱ्याची आहे.
प्रयोगशाळेत हिरे कसे बनवले जातात?
आजकाल हिऱ्यांचाही दुसरा उद्योग आहे. ज्याला प्रयोगशाळेत बनवलेल्या हिऱ्यांचा उद्योग म्हणतात. म्हणजे लॅब ग्रोन हिरे. त्यांना कृत्रिम हिरे देखील म्हणतात. खरा दिसतोय. ज्याप्रमाणे आपण साखरेच्या पेटीत चायना दाबून भरतो, त्याचप्रमाणे अनेक कार्बनचे रेणू घट्ट जोडले गेल्यावर एक हिरा तयार होतो. ते तयार करण्यासाठी प्रयोगशाळेत उच्च तापमान आणि दाब तयार केला जातो.
आपल्या ऊतींपासूनही हिरा बनवता येतो
मनुष्याच्या किंवा प्राण्यांच्या ऊतींपासून हिरा देखील बनवू शकतो. कारण जगातील सर्व सजीव कार्बनपासून बनलेले आहेत. हे आपल्या शरीरात मोठ्या प्रमाणात आढळते. मृत प्राण्यांच्या शरीरातून कार्बन गोळा करून उच्च तापमान आणि दबावाखाली प्रयोगशाळेत आणून हिरे बनवता येतात.
हिरे किती रंगाचे असतात?
हिरे केवळ पांढरेच नसतात, अशुद्धतेमुळे त्याची सावली निळी, लाल, केशरी, पिवळा, हिरवा आणि काळा असते. हिरवा हिरा सर्वात दुर्मिळ आहे.