Tehsildar Vs Patwari : तहसीलदार आणि पटवारी यांच्यात काय फरक आहे? जाणून घ्या त्यांच्या जबाबदाऱ्या व अधिकार

मोफत मराठी बातम्यांसाठी आमचा ग्रुप जॉईन करा
WhatsApp Group Join Now
Telegram Group Join Now

Tehsildar Vs Patwari : तुम्हाला कोणतीही सरकारी अडचण किंवा करायचे असेल तर तुम्हाला तहसील कार्यालय जावे लागते. यावेळी तुम्हाला तेथील अधिकारी तुमची कोणकोणती कामे मार्गी लावतील याची कल्पना तुम्हाला असायला हवी आहे.

दरम्यान, तहसीलदार आणि पटवारी ही दोन्ही सरकारी पदे आहेत. तसेच ते वेगवेगळ्या कार्यांसाठी जबाबदार आहेत आणि त्यांच्या भूमिका आणि जबाबदाऱ्या भिन्न आहेत. तहसीलदार हा भारतातील जिल्ह्याचा उपविभाग असलेल्या तहसीलचा प्रभारी प्रशासकीय अधिकारी असतो.

तहसीलदार हे त्यांच्या कार्यक्षेत्रातील जमिनीच्या नोंदी आणि महसूल वसुली ठेवण्याची जबाबदारी घेतात. त्याला वाद मिटवण्याचा आणि दंड व दंड आकारण्याचाही अधिकार आहे. तर पटवारी हा भारतातील एक गाव-स्तरीय महसूल अधिकारी आहे जो एका विशिष्ट गावात जमिनीच्या नोंदी आणि महसूल संकलन राखण्यासाठी जबाबदार असतो.

जमिनीच्या नोंदी तयार करणे आणि अद्ययावत करणे, जमिनीशी संबंधित कागदपत्रे देणे आणि जमीन मालकांकडून महसूल गोळा करणे यासाठी पटवारी जबाबदार आहेत. गावपातळीवरील शासकीय कार्यक्रम आणि योजनांच्या प्रशासनातही त्यांची भूमिका असते.

तहसीलदारांकडे सामान्यतः पटवारींपेक्षा अधिक जबाबदाऱ्या आणि अधिकार असतात, कारण ते मोठ्या क्षेत्रासाठी जबाबदार असतात आणि त्यांच्याकडे अधिक प्रशासकीय कर्तव्ये असतात. तथापि, भारतातील जमीन आणि महसूल प्रशासन आणि व्यवस्थापनामध्ये दोन्ही पदे महत्त्वाची भूमिका बजावतात.

तहसीलदार आणि पटवारी यांच्यातील फरक जाणून घ्या

भारताच्या ग्रामीण प्रशासनात तहसीलदार आणि पटवारी हे दोन महत्त्वाचे अधिकारी आहेत. विविध प्रशासकीय कामकाज सुरळीत पार पाडण्यासाठी ते दोघेही जबाबदार असले तरी त्यांच्या भूमिका आणि जबाबदाऱ्यांमध्ये फरक आहे.

तहसीलदार

तहसीलदार हा महसूल अधिकारी असतो जो तहसील किंवा उपजिल्ह्याच्या संपूर्ण प्रशासनासाठी जबाबदार असतो. कायदा आणि सुव्यवस्था राखण्यासाठी, विवादांचे निराकरण करण्यासाठी आणि महसूल संबंधित क्रियाकलाप सुरळीत पार पाडण्यासाठी ते जबाबदार आहेत.

ते राज्य सरकार आणि स्थानिक प्रशासन यांच्यातील दुवा म्हणून काम करतात. तहसीलदार महसूल वसुली, जमिनीच्या नोंदी आणि त्यांच्या संबंधित क्षेत्रातील कायदा व सुव्यवस्था राखण्यासाठी जबाबदार असतात. ते त्यांच्या भागातील पटवारींच्या कामावरही देखरेख करतात.

पटवारी

पटवारी हा एक गाव लेखापाल असतो जो गावातील किंवा गावांच्या गटातील जमिनीच्या नोंदी राखण्यासाठी आणि अद्ययावत करण्यासाठी जबाबदार असतो. जमीन महसूल गोळा करणे, जमिनीच्या नोंदींची देखभाल करणे आणि ते नियमितपणे अद्ययावत करणे यासाठी ते जबाबदार आहेत.

ते जमिनीचे वाद मिटवतात, जमिनीचे मोजमाप करतात आणि पीक उत्पन्नाच्या नोंदी ठेवतात. पटवारी त्यांच्या संबंधित क्षेत्राच्या जमिनीचे नकाशे राखून ठेवण्यासाठी आणि जमिनीच्या सर्व व्यवहारांची अचूक नोंद असल्याची खात्री करण्यासाठी जबाबदार असतात.