गेल्या काही महिन्यांत सोन्याच्या किमतींनी गुंतवणूकदारांच्या आणि ग्राहकांच्या लक्ष वेधून घेतलं आहे. यंदा 1 फेब्रुवारी 2025 रोजी सादर होणाऱ्या केंद्रीय अर्थसंकल्पानंतर सोन्याच्या किमती आणखी वाढण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे.
काही विश्लेषकांच्या मते, सोनं लवकरच 85,000 रुपये प्रति 10 ग्रॅमचा उच्चांक गाठू शकतं, जो आतापर्यंतचा सर्वोच्च स्तर असेल. सोन्याच्या किंमतीतील या संभाव्य वाढीमागे काही ठळक कारणं समोर आली आहेत, ज्यामुळे भारतातील ग्राहक आणि गुंतवणूकदारांसाठी परिस्थिती महत्त्वाची बनली आहे.
1. आयात शुल्क वाढीची शक्यता
सरकारकडून सोन्यावरील आयात शुल्क वाढवण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. गेल्या वर्षी अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी आयात शुल्क 15 टक्क्यांवरून 6 टक्क्यांवर आणलं होतं. त्यामुळे सोनं स्वस्त झालं होतं आणि मागणी प्रचंड वाढली होती. मात्र, या वाढलेल्या मागणीमुळे सरकारी तिजोरीवर बोजा वाढला. वित्तीय तूट नियंत्रित करण्यासाठी यंदा पुन्हा आयात शुल्क वाढवलं जाऊ शकतं, ज्याचा परिणाम थेट सोन्याच्या किमतीवर होईल.
2. आंतरराष्ट्रीय प्रभाव
जगभरातील भौगोलिक आणि राजकीय तणाव सोन्याच्या किमतींवर मोठा परिणाम करू शकतो. अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी काही कठोर निर्णय घेतले आहेत, ज्यामुळे जागतिक स्तरावर अनिश्चितता वाढली आहे. पॅरिस हवामान करार आणि डब्ल्यूएचओमधून माघार घेणं, तसेच ब्रिक्स देशांवरील कठोर धोरणात्मक भूमिका, यामुळे बाजारपेठेतील अस्थिरता वाढली आहे. अशा काळात सोन्याला “सुरक्षित गुंतवणूक” मानलं जातं आणि त्यामुळे त्याची मागणी वाढते.
3. फेडरल रिझर्व्हचे व्याजदर
अमेरिकेच्या फेडरल रिझर्व्हने अल्प-मुदतीच्या कर्जावरील व्याजदर कमी करण्याचा निर्णय घेतला आहे. डिसेंबर 2024 मध्ये फेडने व्याजदर 25 आधार पॉइंट्सने कमी केला होता आणि पुढील बैठकांमध्येही व्याजदर कमी होण्याची शक्यता आहे. व्याजदर कमी झाल्यामुळे सोन्याची मागणी वाढते, कारण सोनं कमी जोखमीच्या गुंतवणुकीसाठी आकर्षक पर्याय बनतं.
4. रुपयाचा कमकुवतपणा
डॉलरच्या तुलनेत रुपयाचं मूल्य सतत घसरत आहे. 22 जानेवारी 2025 रोजी रुपया प्रति डॉलर 86.26 च्या पातळीवर पोहोचला होता. जर रुपया आणखी कमजोर झाला, तर भारतात सोन्याच्या आयातीसाठी अधिक पैसे मोजावे लागतील, ज्यामुळे सोन्याच्या किंमती वाढतील. कमकुवत रुपया हा भारतातील सोन्याच्या किमती वाढवण्यासाठी महत्त्वाचा घटक ठरतो.
5. सोन्याच्या मागणीतील वाढ
ऑल बुलियन अँड ज्वेलर्स असोसिएशनचे अध्यक्ष योगेश सिंघल यांच्या मते, सोन्याच्या ईटीएफसाठी वाढलेली मागणीही किमती वाढवण्यास कारणीभूत ठरत आहे. लग्नसराईचा हंगाम आणि गुंतवणुकीचा ओघ यामुळे सोन्याची मागणी लक्षणीयरीत्या वाढली आहे. यंदा ही मागणी 85,000 रुपये प्रति 10 ग्रॅमपर्यंत किंमत पोहोचवू शकते.
सोनं खरेदी करण्याची योग्य वेळ?
सध्याच्या परिस्थितीत सोनं खरेदी करणं हा चांगला पर्याय ठरू शकतो, पण त्यासाठी दीर्घकालीन गुंतवणुकीचा विचार करावा. जागतिक तणाव आणि स्थानिक आर्थिक धोरणांच्या अनिश्चिततेमुळे सोनं आणखी महाग होण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. तथापि, ग्राहकांनी आणि गुंतवणूकदारांनी सोनं खरेदी करण्यापूर्वी तज्ञांचा सल्ला घेणं आणि बाजाराचा आढावा घेणं महत्त्वाचं आहे.
अर्थसंकल्पानंतर सोनं महाग
सरकारच्या आर्थिक धोरणांपासून जागतिक तणावांपर्यंत अनेक घटक सोन्याच्या किमतींवर प्रभाव टाकत आहेत. आगामी अर्थसंकल्पानंतर सोनं महाग होण्याची शक्यता आहे, त्यामुळे खरेदी करण्यापूर्वी बाजाराचा विचारपूर्वक अभ्यास करावा. सोनं खरेदीसाठी ही वेळ योग्य की नाही, याचा निर्णय प्रत्येक गुंतवणूकदाराने स्वतःच्या आर्थिक परिस्थितीवर अवलंबून घ्यायला हवा.