Property Rights
Property Rights : भारतात मालमत्तेशी संबंधित अनेक वाद-विवाद पाहायला मिळतात. मालमत्ते विषयक कायद्याबाबत सर्वसामान्य नागरिकांना फारशी माहिती नसते आणि याच अज्ञानामुळे कुटुंबात भांडणे होतात. मालमत्तेवरून होणारे वादविवाद अनेकदा सहमतीने सुटत नाहीत. यामुळे कोर्टात मालमत्तेबाबत अनेक प्रकरण आपल्याला पाहायला मिळतात.
दरम्यान, आज आपण मालमत्ते विषयक कायदा एका महत्त्वाच्या तरतुदीची माहिती पाहणार आहोत. खरे तर अनेकांच्या माध्यमातून विवाहित बहिणीला आपल्या भावाच्या संपत्तीमध्ये वाटा मिळू शकतो का असा प्रश्न उपस्थित केला जात होता.
अशा परिस्थितीत आज आपण या प्रश्नाचे सखोल उत्तर जाणून घेण्याचा प्रयत्न करणार आहोत. जाणकार लोकांनी दिलेल्या माहितीनुसार या प्रश्नाचे उत्तर हे वेगवेगळ्या परिस्थितीवर अवलंबून असते.
काही प्रकरणांमध्ये विवाहित बहिणीला आपल्या लाडक्या भावाच्या संपत्तीमध्ये वाटा मिळतो तर काही प्रकरणांमध्ये विवाहित बहिणीला आपल्या लाडक्या भावाच्या संपत्तीमध्ये दावा सांगता येत नाही. यामुळे याबाबत मालमत्ते विषयक कायद्यांमध्ये नेमक्या काय तरतुदी आहेत हे जाणून घेणे महत्वाचे राहील.
काय सांगतो कायदा ?
कायद्यानुसार, पालक स्वतःच्या कमाईतून मिळवलेली संपूर्ण संपत्ती आपल्या विवाहित मुलीला देऊ शकतात आणि अशा परिस्थितीत त्यांचा मुलगा म्हणजेच मुलीचा भाऊ काहीही करू शकत नाही.
तथापि, वडिलोपार्जित मालमत्तेच्या बाबतीत, भाऊ आणि बहिणीचा त्यांच्या वडिलांच्या मालमत्तेत समान वाटा असतो. त्यामुळे स्वतःच्या कमाईतील सर्व रक्कम रक्कम बहिणीला देण्याचा अधिकार पालकांना आहे.
म्हणजेच पालकांनी ठरवले तर ते बहिणीला स्वतःची संपूर्ण मालमत्ता देऊ शकतात आणि अशा प्रकरणांमध्ये भावाला काहीच करता येणार नाही. दुसरीकडे, हिंदू उत्तराधिकार (सुधारणा) कायदा, 2005 नुसार, विवाहित बहीण तिच्या भावाच्या मालमत्तेवर किंवा काही विशिष्ट परिस्थितींमध्येच हिस्सा घेऊ शकते.
कायद्यानुसार, जर एखाद्या व्यक्तीचा मृत्यू मृत्यूपत्र न लिहिता झाला आणि त्याच्या मालमत्तेवर दावा करण्यासाठी पत्नी, मुलगा किंवा मुलगी असे कोणतेही वर्ग I दावेदार नसतील. त्यामुळे अशा परिस्थितीत, त्या व्यक्तीची बहीण (वर्ग II दावेदार) तिच्या भावाच्या मालमत्तेवर हक्क सांगू शकते.