पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी सोमवारी बेंगळुरू येथे भारत ऊर्जा सप्ताहाचा शुभारंभ केला. स्वच्छ वाहतुकीच्या दिशेने एक पाऊल टाकत, देशाचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी बेंगळुरूमध्ये E20 इंधन लाँच केले आहे, जे 20% इथेनॉलसह मिश्रित पेट्रोल आहे.
उत्सर्जन कमी करण्यासाठी तसेच परकीय चलन कमी करणाऱ्या आयातीवरील अवलंबित्व कमी करण्यासाठी जैवइंधनाचा वापर वाढवण्याच्या कार्यक्रमाचा एक भाग म्हणून सोमवारी ११ राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमधील निवडक पेट्रोल पंपांवर २० टक्के इथेनॉल आणले जाणार आहे. सध्या, पेट्रोलमध्ये मिश्रण केले जाते (१० टक्के इथेनॉल, ९० टक्के पेट्रोल) आणि सरकार २०२५ पर्यंत हे प्रमाण दुप्पट करण्याचा विचार करत आहे.
भारतात इलेक्ट्रिक वाहनांची विक्री वाढत आहे, परंतु बहुतेक लोकांना ते परवडत नाही. परिणामी, प्रदूषण कमी करण्यासाठी E20 किंवा फ्लेक्स इंधन वाहने हा एक उत्तम पर्याय मानला जात आहे. या कार्यक्रमात बोलताना पंतप्रधान नरेंद्र मोदी म्हणाले, “पवनऊर्जेच्या क्षमतेच्या बाबतीत भारत आज जगात चौथ्या क्रमांकावर आहे. या दशकाच्या अखेरीस ५० टक्के बिगर जीवाश्म इंधन क्षमता ठेवण्याचे आमचे उद्दिष्ट आहे. गेल्या 9 वर्षांत 2015 मध्ये आम्ही पेट्रोलमध्ये इथेनॉल मिश्रण 1.5 टक्क्यांवरून 10 टक्क्यांपर्यंत वाढवले आहे. आता आम्ही 20 टक्के इथेनॉल मिश्रणाच्या लक्ष्याकडे वाटचाल करत आहोत.”
ते म्हणाले, “भारताची ऊर्जा क्षेत्राची रणनीती चार मुख्य स्तंभांवर आधारित आहे. पहिली म्हणजे देशांतर्गत शोध आणि उत्पादनाला चालना देणे. दुसरा पुरवठा आणि विविधीकरण, तिसरा स्तंभ म्हणजे जैवइंधन, इथेनॉल, बायोगॅस आणि सौर यांसारखे पर्यायी ऊर्जा स्रोत.” चौथा म्हणजे इलेक्ट्रिक वाहने आणि हायड्रोजनद्वारे डीकार्बोनायझेशन. आणखी एक क्षेत्र ज्यामध्ये भारत आघाडी घेत आहे ते म्हणजे ग्रीन हायड्रोजन क्षेत्र.”
E20 इंधन काय आहे:
इथाइल अल्कोहोल किंवा इथेनॉल (C2H5OH) हे एक जैवइंधन आहे जे नैसर्गिकरित्या साखर आंबवून तयार केले जाते. जीवाश्म इंधनाचा वापर कमी करण्यासाठी हे जैव इंधन पेट्रोलमध्ये मिसळण्यासाठी भारताने इथेनॉल मिश्रित पेट्रोल (EBP) कार्यक्रम सुरू केला आहे. यापूर्वी, सरकारने E10 लक्ष्य गाठण्याची घोषणा केली होती, म्हणजेच देशात वापरल्या जाणार्‍या पेट्रोलमध्ये 10% इथेनॉल असते.
सोप्या भाषेत सांगायचे तर, “E20” 20 टक्के इथेनॉल आणि 80 टक्के गॅसोलीनचे मिश्रण दर्शवते. “E20” मधील “20” ही संख्या गॅसोलीन मिश्रणातील इथेनॉलचे प्रमाण दर्शवते. सोप्या भाषेत सांगायचे तर, संख्या जितकी जास्त तितके पेट्रोलमध्ये इथेनॉलचे प्रमाण जास्त. सध्या, भारतात विकल्या जाणार्‍या पेट्रोलमध्ये इथेनॉलचे मिश्रण 10 टक्के आहे, जे पूर्वीपेक्षा जास्त आहे. अनेक अहवाल सूचित करतात की सरकार लवकरच भारतातील सर्वसामान्यांसाठी E20 इंधन उपलब्ध करून देण्याच्या योजनांवर काम करत आहे.
बायोमासपासून इथेनॉल तयार होत असल्यामुळे त्याला कच्च्या तेलाची गरज नसते. इथेनॉल हे मुख्यतः कॉर्न आणि ऊस या पिकांपासून मिळते. भारतात आधीच पुरेशा प्रमाणात अन्नधान्य आणि उसाचे उत्पादन होते. अशा परिस्थितीत इथेनॉलच्या उत्पादनाबाबत काळजी करण्याची गरज नाही.
E20 इंधनाचे फायदे काय आहेत:
या इंधनाचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे ते प्रदूषण कमी करते, जे पर्यावरणासाठी खूप महत्वाचे आहे. कमी पर्यावरणीय प्रभावामुळे, जैवइंधन अधिक लोकप्रिय होत आहे. त्याचा मोठ्या प्रमाणावर वापर केल्यास प्रदूषण मोठ्या प्रमाणात कमी करण्याची क्षमता आहे. भारताच्या सुमारे 85% इंधनाच्या गरजा आयातीतून भागवल्या जातात, तर दुसरीकडे कच्च्या तेलाच्या किंमतीही सातत्याने वाढत आहेत. जीवाश्म इंधनावरील अवलंबित्व कमी करण्यासाठी हे अत्यंत महत्त्वाचे पाऊल आहे.
भारतात 20% इथेनॉल मिश्रणासह पेट्रोलचा वापर केल्यास मोठ्या प्रमाणात बचत होईल. याशिवाय, जेव्हा नवीन तंत्रज्ञानावर काम सुरू होते, तेव्हा नवीन रोजगार निर्मितीच्या शक्यताही वाढतात. ओरिजिनल इक्विपमेंट मॅन्युफॅक्चरिंग (OEM) क्षेत्रासोबत, घटक पुरवठादार आणि आफ्टरमार्केट सेवा पुरवठादार क्षेत्रातही रोजगाराच्या नवीन संधी उपलब्ध आहेत.
E20 इंधन वाहनांवर काय अहवाल आहे:
E20 पेट्रोल मिक्स हाताळू शकतील अशा अनेक कार सध्या भारतीय रस्त्यांवर नाहीत. जरी अशी काही वाहने आहेत ज्यात हे इंधन वापरले जाऊ शकते. अलीकडेच Hyundai Motor India ने तिची लोकप्रिय SUV श्रेणी Creta, Venue आणि Alcazar अपडेट केली आहे, या सर्व SUV 2023 MY मॉडेल वर्ष म्हणून सादर केल्या गेल्या आहेत आणि त्या E20 पेट्रोलवर चालण्यास सक्षम असतील. याशिवाय टाटा मोटर्सने मागील ऑटो एक्सपोमध्ये त्यांचे दोन टर्बोचार्ज केलेले पेट्रोल इंजिन (1.2L आणि 1.5L) देखील सादर केले होते, असे म्हटले जात आहे की हे इंजिन E20 पेट्रोलवर देखील चालू शकतात.