Maize Farming : मका हे खरीप आणि रब्बी हंगामातील एक मुख्य नगदी पीक आहे. खरीप हंगामात मक्याची मोठ्या प्रमाणात पेरणी केली जाते. आता रब्बी हंगाम सुरु असून या हंगामात पण महाराष्ट्रातील शेतकरी मक्याची मोठ्या प्रमाणात पेरणी करतात.
रब्बी मध्ये ऑक्टोबर ते नोव्हेंबर या कालावधीत मक्याची शेती केली जाते. दरम्यान, कमी खर्चात आणि कमी वेळेत चांगले उत्पादन मिळावे यासाठी शेतकरी मक्याचे सुधारित वाण शोधत राहतात.
याशिवाय मक्याच्या पिकाचा कडबा जनावरांना खाऊ घालता येतो. यामुळे अलीकडे पशुपालक शेतकरी बांधव चाऱ्यासाठी देखील मक्याची पेरणी करू लागले आहेत.
अलीकडेच, कृषी विज्ञान केंद्र, बंगलोरच्या कृषी शास्त्रज्ञांनी मक्याचे बंपर उत्पादन देणार्‍या अशा दोन विशेष जाती विकसित केल्या आहेत. दुसरीकडे मक्याचे दाणे काढणीनंतर सुकले तरी त्याचे उरलेले अवशेष हिरवेच राहतात. जनावरांसाठी चारा म्हणून हे सर्वोत्कृष्ट आणि पोषक असतील.
तज्ञ काय म्हणतात बर
एमएएच 14-138 आणि एमएएच 15-84 ही मक्याचे दोन नवीन वाण विकसित झाली आहेत. या जातींना विकसित करणाऱ्या कृषी शास्त्रज्ञांचे म्हणणे आहे की, हे वाण मूळ ओळींपासून बनवलेले आहेत, जे चांगले उत्पादन देतात. तसेच, काढणीनंतरही शेत हिरवेगार राहते. त्यांचा चारा जनावरांसाठी फायदेशीर ठरेल.
अशा प्रकारे, या जाती दुहेरी उद्देश पूर्ण करतील. सहसा पिकांचा कडबा कोरडा चारा म्हणून वापरतात. वाळलेल्या कॉर्नच्या देठांचाही यासाठी वापर केला जातो, परंतु नवीन जातीमध्ये काही विशेष आहे. त्याचा कडबा खाल्ल्यानंतर पचायलाही सोपा जाईल. आतापर्यंत शेतकरी भात, नाचणी या पिकांचा कडबा किंवा पेंढा जनावरांना खाऊ घालत होते, मात्र आता मकाही त्यात सामील होणार आहे.
या जातींची खासियत काय आहे बर
मक्याचे नवीनतम विकसित MH 14-138, शास्त्रज्ञांनी 8 वर्षांत तयार केले आहे. या जातीला व्यावसायिक लागवडीसाठीही मान्यता देण्यात आली आहे.
MH 14-138 जातीच्या मक्याचा उत्पादनाचा कालावधी 120 ते 135 दिवसांचा आहे, जे एकरी 35 ते 38 क्विंटल उत्पादन देऊ शकते.
तर MAH 15-84 मका व्यावसायिक लागवडीसाठी अद्याप मंजूर झालेला नाही, परंतु पुढील वर्षापर्यंत ते शेतकऱ्यांना चांगले उत्पादन देईल.
मक्याच्या या जातीचा पीक कालावधी 115 ते 120 दिवसांचा असून त्यामुळे 40 ते 42 क्विंटल मक्याचे उत्पादन घेता येते. हे बागायती आणि कोरडवाहू जमिनीसाठी देखील योग्य आहे.