Mushroom Farming: शेतीसोबतच (Farming) अतिरिक्त उत्पन्न मिळविण्यासाठी अनेक शेतकरी मशरूम उत्पादनात (Mushroom Production) हात आजमावून चांगला नफा कमवत आहेत. मशरूम हे एक नगदी पीक (Cash crop) आहे, ज्याची मागणी इतर भाज्यांपेक्षा जास्त आहे, परंतु कमी उत्पादनामुळे त्याचे भाव गगनाला भिडतात.
यामुळेच पारंपारिक पिकांसोबतच मशरूमचे उत्पादन घेणे योग्य ठरते. मशरूम वाढवणे हे फार कठीण काम नाही, यासाठी आपण 10×10 च्या खोलीत एक लहान रचना तयार करू शकता. शहरांलगतच्या ग्रामीण भागात मशरूमचे उत्पादन करून अल्पभूधारक शेतकरी (Farmer) तसेच महिलांना मोठा फायदा होऊ शकतो.
ओयस्टर मशरूमची लागवड करा..!
भारतात अनेक जातींचे मशरूम (Mushroom Variety) पिकवले आणि खाल्ले जातात. यामध्ये व्हाईट बटन मशरूम, धिंगरी म्हणजेच ऑयस्टर मशरूम, मिल्की मशरूम, पॅडी स्ट्रॉ मशरूम आणि शिताके मशरूम हे खूप प्रसिद्ध आहेत. त्यांची वाढ करण्यासाठी माती आणि खताची गरज नाही, परंतु 10*10 खोलीत फक्त कंपोस्ट आणि धान गव्हाच्या अवशेषांपासून चांगले उत्पादन मिळू शकते.
विशेषत: धिंगरी अर्थात ऑयस्टर मशरूम उत्पादनाबद्दल बोललं, तर ही जात 8 महिने दाट उत्पादन देते. त्याची लागवड सप्टेंबर ते एप्रिल दरम्यान केली जाते, त्यासाठी ऑगस्ट महिन्यातच तयारी करावी. सप्टेंबरमध्ये पेरणी केल्यानंतर 1 ते 2 महिन्यांत मशरूम निघतात.
या ठिकाणी मशरूम शेती करा
धिंगरी मशरूम लावण्यासाठी शेतातील कोठारांची गरज नाही, परंतु ते 10*10 खोल्यांमध्ये किंवा शेडनेटमध्येही सहज वाढतात. अनेक शेतकरी शेताजवळ झोपड्या करून मशरूमची लागवडही करत आहेत.
अशी काळजी घ्यावी लागणार बर..!
सर्व प्रथम, बंद खोलीत मशरूम उत्पादनाची रचना तयार केली जाते आणि स्पॉनची स्थापना केली जाते आणि खोली 15 दिवस बंद ठेवली जाते.
स्पॉनच्या चांगल्या विकासासाठी, खोलीची खिडकी दररोज फक्त दोन तासांसाठी उघडली जाते, ज्यामुळे खोलीचे तापमान सामान्य होते.
यासाठी अनेक मशरूम उत्पादक शेतकरी खोल्यांमध्ये मीटरही बसवतात, त्यावरून तापमानाची माहिती ठेवली जाते.
आम्ही आपणास सांगू इच्छितो की, मशरूमच्या लागवडीसाठी तापमान 15 ते 28 अंश सेल्सिअस राखावे लागते.
मशरूम तयार झाल्यावर त्यांना गोल वर्तुळात फिरवून बाहेर काढले जाते.
धिंगरी मशरूमच्या लागवडीसाठी मोठ्या पॉलीबॅगमध्ये किंवा मातीच्या भांड्यांचाही वापर करता येतो.
मशरूम तयार झाल्यानंतर, ते पॅक केले जातात, जेणेकरून ते बर्याच काळासाठी खराब होणार नाहीत.
धिंगरी मशरूमचे मार्केटिंग
धिंगरी मशरूमची लागवड करण्यापूर्वी त्याच्या बाजारपेठेची माहिती असणे अत्यंत आवश्यक आहे. शहरांमध्ये याला खूप मागणी आहे, परंतु शहरांमध्ये काही लोक ते खरेदी करतात. तुम्हाला हवे असल्यास, तुम्ही 200 ग्रॅमची पॉलीबॅगची पाकिटे तयार करून ती दुकाने आणि मंडईंमध्ये पुरवू शकता किंवा तुम्ही ती साठवून मोठ्या शहरांमध्ये नेऊ शकता.
मशरूम लागवडीतून मिळणारे उत्पन्न
पारंपारिक पिके घेणार्‍या शेतकर्‍यांना पेरणी आणि काढणीमध्ये बराच वेळ असतो. दरम्यान, ऑयस्टर मशरूमचे उत्पादन करून तुम्ही सहज अतिरिक्त उत्पन्न मिळवू शकता. धिंगरी मशरूम लागवडीचा प्रारंभिक खर्च 6 ते 7 हजार रुपये आहे, जो पुढील 2 महिन्यांत 20,000 च्या नफ्यात तुम्हाला मिळतो.