Camel Farming: भारतात (India) पशुपालनाच्या व्यवसायात (animal husbandry) गाय (cow), म्हैस (buffalo), शेळी (goat) या प्राण्यांना अधिक प्राधान्य दिले जाते. मात्र, आता शेतकऱ्यांमध्ये (farmers) उंट पालनाची (camel farming) लोकप्रियताही झपाट्याने वाढली आहे.
अनेक राज्यांमध्ये शेतकऱ्यांना प्रोत्साहन देण्यासाठी उंट पालनासाठी आर्थिक मदतही केली जाते. उंट पाळणारे शेतकरी पूर्वी संकटात होते. त्यांच्याकडे उंटाचे दूध विकण्यासाठी कोणतेही व्यासपीठ नव्हते.
शेतकऱ्यांची ही अडचण दूर करण्यासाठी सरकारने सरकारी डेअरी आरसीडीएफ (RCDF) देखील निर्माण केली. त्यामुळे शेतकऱ्यांना उंटाचे दूध विकण्यासाठी भटकंती करावी लागत नाही आणि कमी खर्चात दुप्पट नफाही मिळतो.
उंटाच्या या जाती भारतात आढळतात
भारतात उंटाच्या 9 प्रमुख जाती आढळतात. राजस्थानमध्ये बिकानेरी, मारवाडी, जालोरी, जैसलमेरी आणि मेवाडी जाती आढळतात. याशिवाय कच्छी आणि खराई या जाती गुजरातमध्ये आढळतात.
त्याचबरोबर माळवी जातीचे उंट मध्य प्रदेशात पाहायला मिळतात. उंटांच्या बिकानेरी आणि जैसलमेरी जाती व्यावसायिकदृष्ट्या अतिशय योग्य मानल्या जातात कारण त्यांच्यात रखरखीत वातावरणात जगण्याची जबरदस्त क्षमता आहे.
उंटांच्या निर्यातीवर बंदी आहे
भारताबरोबरच इतर देशांमध्येही त्याची मागणी खूप आहे. मात्र, सरकारने आता उंटांच्या निर्यातीवर बंदी घातली आहे. वास्तविक, उंटांची घटती संख्या थांबवण्यासाठी सरकारने हे केले आहे. उंट उत्पादकांना मदत करण्यासाठी शासनाकडून वेळोवेळी प्रशिक्षण कार्यक्रमही आयोजित केले जातात. त्यामुळे या संगोपनाकडे अधिकाधिक लोकांचा कल वाढला पाहिजे आणि उंटांची संख्याही वाढली पाहिजे.
बंपर नफा होईल
आम्ही तुम्हाला सांगतो की अनेक आजारांमध्ये डॉक्टर उंटाच्या दुधाचे सेवन करण्याचा सल्ला देतात. बाजारात उंटाच्या दुधाला चांगली मागणी आहे. तज्ज्ञांच्या मते, व्यवसायाच्या सुरुवातीला उंटांची संख्या कमी ठेवा. पुढे, जर तुम्ही त्यानुसार उंटांची संख्या वाढवत राहिल्यास, तुमच्या लक्षात येईल की नफा हळूहळू खर्चापेक्षा कितीतरी पटीने वाढेल.