Cervical Cancer: भारतासह (India) जगातील अनेक देशांमध्ये कर्करोगाच्या रुग्णांमध्ये (Cancer cases) झपाट्याने वाढ होत आहे.
कर्करोग अनेक प्रकारचे असू शकतात आणि मुख्यतः गंभीर आणि जीवघेणी परिस्थिती निर्माण करतात. यामुळेच जगभरात दरवर्षी लाखो लोकांचा कर्करोगामुळे मृत्यू होतो.
सर्वाइकल कर्करोग (Cervical cancer) हा महिलांमध्ये आढळणारा एक गंभीर कर्करोग आहे. गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या कर्करोगाची प्रकरणेही गेल्या काही वर्षांत भारतात झपाट्याने वाढली आहेत.
ग्लोबोकनच्या अहवालानुसार, 2020 मध्ये जगभरात सर्वाइकल कर्करोगाची 604,100 नवीन प्रकरणे आढळून आली आणि यावर्षी या कर्करोगामुळे 341,831 लोकांचा मृत्यू झाला.
गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या कर्करोगाच्या प्रतिबंधासाठी भारतात गुरुवार, 1 सप्टेंबर रोजी पहिली स्वदेशी लस लाँच करण्यात आली आहे. या लसीच्या माध्यमातून कर्करोगाचा हा गंभीर धोका आणि मृत्यूचे प्रमाण येत्या काही वर्षांत कमी करण्यात यश मिळू शकेल, असे तज्ज्ञांचे मत आहे.
सर्वाइकल कर्करोग प्रामुख्याने मानवी पॅपिलोमाव्हायरस (HPV) च्या विविध प्रकारांमुळे होतो. कॅन्सरचे धोके लक्षात घेऊन सर्वांनी ते टाळण्यासाठी उपाययोजना करत राहायला हवे, असे आरोग्य तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. कर्करोगाचा हा धोका आणि त्याची लक्षणे आणि प्रतिबंध याबद्दल सविस्तर जाणून घेऊया.
सर्वाइकल कर्करोग आणि त्याची लक्षणे
आरोग्य तज्ञांच्या मते, भारतीय महिलांमध्ये सर्व प्रकारच्या कर्करोगांपैकी 6-29% सर्वाइकल कर्करोग होतो. एचपीव्ही संसर्ग टाळण्यासाठी वेळेवर तपासणी चाचण्या घेणे आणि लसीकरण करणे सर्वाइकल कर्करोगाचा धोका कमी करण्यास मदत करू शकते.
या कॅन्सरच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात लक्षणे स्पष्ट दिसत नसली, तरी जसजसा तो वाढत जातो, तसतसे अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागते.
मासिक पाळी दरम्यान रक्तस्त्राव
संभोगानंतर रक्तस्त्राव.
रजोनिवृत्तीनंतरही रक्तस्त्राव होतो.
तीव्र गंध सह योनि स्राव.
ओटीपोटात वेदना
सर्वाइकल कर्करोगाची कारणे कोणती?
सर्वाइकल कर्करोगाची प्रकरणे प्रामुख्याने एचपीव्ही विषाणूच्या संसर्गामुळे होतात. हा लैंगिक संक्रमित विषाणू आहे. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, एकापेक्षा जास्त लैंगिक भागीदार असल्‍याने या प्रकारच्या कर्करोगाचा धोका वाढतो.
याशिवाय कमकुवत रोगप्रतिकारक शक्तीमुळे तुमच्यामध्ये या कर्करोगाचा धोका वाढतो. तुम्ही धूम्रपान करत असाल, इम्युनोसप्रेसिव्ह औषधे जास्त प्रमाणात घेतल्यास तुम्हाला धोका असू शकतो.
एका अभ्यासात असे दिसून आले आहे की बहुतेक लोकांना त्यांच्या जीवनात कधीतरी HPV ची लागण होते, परंतु त्यांना याची जाणीव होत नाही कारण त्यांचे शरीर संक्रमणाशी लढते आणि ते काढून टाकते.
सर्वाइकल कर्करोगाचे निदान आणि उपचार
स्क्रीनिंग चाचण्या गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग आणि पेशींची वाढ शोधण्यात मदत करतात. याशिवाय, लक्षणांच्या आधारे पुष्टी करण्यासाठी डॉक्टर HPV DNA चाचणीची शिफारस देखील करू शकतात.
सर्वाइकल कर्करोगाचा उपचार अनेक घटकांवर अवलंबून असतो, जसे की कर्करोगाचा टप्पा, इतर आरोग्य समस्या इ. त्यावर आधारित शस्त्रक्रिया, रेडिएशन आणि केमोथेरपी यांसारख्या तंत्रांचा वापर करता येईल.
सर्वाइकल कर्करोग टाळण्यासाठी काय करावे?
डॉक्टरांचे म्हणणे आहे, सर्वाइकल कर्करोग हा मोठा धोका आहे, त्यापासून सुरक्षित राहण्यासाठी सर्व महिलांना प्रतिबंध करण्याच्या पद्धतींची माहिती असणे आवश्यक आहे.
HPV लस, तुमच्यातील या कर्करोगाचा धोका कमी करते, लवकरच स्वदेशी लस देखील देशात उपलब्ध होणार आहे. याशिवाय संभोग करताना स्वच्छतेची आणि संरक्षणात्मक उपाययोजनांची विशेष काळजी घ्या. जर तुम्ही धूम्रपान करत असाल तर ते बंद करा, यामुळे सर्वाइकल कर्करोगासह इतर अनेक प्रकारच्या आरोग्य समस्यांचा धोका वाढू शकतो.