Pea Cultivation: देशातील अनेक राज्यांमध्ये वाटाणाची लागवड (Cultivation of peas) मोठ्या प्रमाणावर केली जाते. अल्पावधीत योग्य नफा मिळाल्याने वाटाणा पिकाची लोकप्रियताही शेतकऱ्यांमध्ये लक्षणीय आहे. त्याचे वाळलेले बिया कडधान्य (Pulses) म्हणून वापरले जाते. त्याच वेळी, कच्च्या बीन्सचा वापर भाजी करण्यासाठी केला जातो.
कमी खर्चात त्याची लागवड करा –
वाटाणाची गणना डाळी पिकांच्या श्रेणीमध्ये केली जाते. लवकर व उशिरा येणाऱ्या वाणांच्या आधारे त्याची लागवड केली जाते. वाटाणाच्या सुरुवातीच्या जातीची लागवड ऑक्टोबर महिन्यात केली जाते.
तसेच वाटाणाच्या उशिरा वाणांची लागवड नोव्हेंबरच्या शेवटी केली जाते. त्याच्या लागवडीला फारसा खर्च येत नाही, जर आपण पिकांच्या लागवडीपासून सिंचन खर्चाबद्दल बोललो तर एका हेक्टरमध्ये 25 ते 30 हजार रुपयांमध्ये लागवड करता येते.
कोणत्या प्रकारच्या जमिनीत त्याची लागवड करावी –
जर शेतकऱ्याने वाटाणाची लागवड नियोजनपूर्वक केली तर त्याला त्यातून भरघोस नफा मिळू शकतो. याशिवाय वाटणावर प्रक्रिया करून गोठवलेल्या वाटणाचा (frozen portions) व्यवसायही सुरू करता येतो.
कोणत्याही प्रकारच्या जमिनीवर त्याची लागवड करता येते. खोल चिकणमाती (deep clay) यासाठी योग्य मानली जाते. त्याचवेळी जमिनीचे पी.एच. मूल्य 6 आणि 7.5 च्या दरम्यान असणे आवश्यक आहे.
असे लावा बियाण्यांद्वारे –
वाटाणा बियाण्यांद्वारे लावले जातात. यासाठी, ड्रिल पद्धतीचा (drill method) वापर सर्वात योग्य आहे. बियाणे 5 ते 7 सेमी अंतरावर ओळीत लावले जातात. लक्षात ठेवा की, या पिकाला वेळोवेळी सिंचन आणि खत (Irrigation and Fertilizer) मिळते, त्यामुळे या पिकाची सतत वाढ होत राहते.
कापणी कधी करावी –
वाटाणा रोपे लावणीनंतर 130 ते 140 दिवसांनी कापणीसाठी पूर्णपणे तयार असतात. रोपांची कापणी केल्यानंतर ते वाळवले जातात. वाळलेल्या धान्यांमधून बीन्स काढले जातात.
एक हेक्टरमध्ये लागवड केल्यास 20 ते 25 क्विंटल उत्पादन सहज मिळू शकते. वाटाणाचे भाव बाजारात सतत चढत असतात. अशा स्थितीत शेतकऱ्याला एक हेक्टरमध्ये एक ते दीड लाखाचा नफा मिळू शकतो.