Loan trap : कर्ज (loan) ऐकून हे नाव जितके लहान वाटते तितकेच त्याची व्याप्ती मोठी आहे. त्याच्या सापळ्यात अडकलेल्या माणसाला सहज बाहेर पडणे अवघड असते. आपत्कालीन (emergency) किंवा इतर कोणत्याही कारणाने कर्ज घेतल्यानंतर आर्थिक संकट (financial crisis) उद्भवल्यास क्रेडिट कार्डची बिले, कार किंवा गृहकर्ज आणि इतर कर्जाची ईएमआय (EMI of the loan). त्याची परतफेड करणेही कठीण होऊन बसते. या कारणांमुळे लोक कर्जाच्या जाळ्यात अडकतात.
घाबरू नका, हुशारीने काम करा –
आजच्या काळात आपल्या स्वप्नातलं घर बांधायचं, मुलांना चांगलं शिक्षण देणं असो की वाहन खरेदी करायचं. काही ना काही कामासाठी कर्ज घ्यावे लागेल. पण कधी कधी हे कर्जही मोठी समस्या बनते. अशी परिस्थिती तुमच्या समोर आली तर घाबरू नका, तर कर्जाच्या सापळ्यातून बाहेर पडण्यासाठी काही टिप्स घ्या. जे तुमच्यासाठी खूप उपयुक्त ठरू शकते.
सिबिल स्कोअरवर वाईट परिणाम –
एकदा तुम्ही कर्जाच्या सापळ्यात अडकले की, नवीन कर्ज घेऊन तुमच्याकडे जुने कर्ज फेडण्याचा मार्गही उरत नाही, कारण ईएमआय पेमेंटमधील डिफॉल्टचा तुमच्या सिबिल स्कोअरवरही (CIBIL SCORE) वाईट परिणाम होतो. खराब CIBIL अहवालामुळे दुसरे कर्ज मिळणे खूप कठीण होते. कोणतीही बँक किंवा सावकार तुमचे कर्ज पास करण्यापूर्वी तुमचा CIBIL स्कोर तपासतो.
पेमेंटसाठी धोरण तयार करा –
जर तुम्ही कर्जाच्या सापळ्यात वाईटरित्या अडकले असाल, तर तुमच्या कर्जाची आणि प्रलंबित बिले भरण्याची रणनीती अतिशय हुशारीने करा. तुमच्या सर्व थकित कर्जांची यादी तयार करा, त्यानंतर तुम्ही कोणते कर्ज आधी काढायचे ते ठरवा.
तुमच्यावरील सर्व प्रकारच्या कर्जाचे प्राधान्याने वाटप करा. सर्वात मोठे आणि सर्वाधिक व्याजदर असलेले कर्ज आधी दिले जावे, अशी रणनीती असावी. क्रेडिट कार्ड (credit card) कर्ज किंवा बिल सारखे.
कर्जाची मुदत वाढवा –
जर तुम्ही आर्थिक संकटात असाल आणि सध्याच्या कर्जाचा हप्ताही भरण्यास सक्षम नसाल तर अशा वेळी तुम्ही तुमच्या बँकेच्या अधिकार्‍यांना तुमच्या सद्य आर्थिक परिस्थितीबद्दल सांगावे.
यासोबतच कर्ज फेडण्यासाठी अतिरिक्त वेळ देण्याची मागणी त्यांच्याकडून करण्यात आली. अशा प्रकारे तुम्ही EMI दाब कमी करू शकाल. तसेच, अधिक वेळ मिळवून, तुम्ही कमाईसाठी अधिक पर्याय शोधण्यात सक्षम व्हाल.
शेअर्स किंवा मालमत्तेचा वापर –
जर तुम्ही कर्जात अडकले असाल, तुम्हाला कोठूनही दुसरे कर्ज मिळू शकत नसेल, तर अशा वेळी तुमची स्थावर मालमत्ता खोलवर जाणाऱ्या आर्थिक संकटाचा सामना करण्यास मदत करू शकते. तुम्ही तुमची बचत कर्ज फेडण्यासाठी देखील वापरू शकता.
मालमत्ता गहाण ठेवून किंवा काही भाग विकून, मोठे कर्ज फेडून तुम्ही कर्जाच्या सापळ्यातून बाहेर पडू शकता. जर तुम्ही शेअर्समध्ये गुंतवणूक केली असेल तर त्यांच्या मदतीने तुम्ही कर्जाच्या संकटातून मुक्त होऊ शकता.
सोने कर्ज वापरा –
कर्जातून बाहेर पडण्याचा मार्ग म्हणून तुम्ही गोल्ड लोनची देखील निवड करू शकता. या अंतर्गत तुम्ही सोन्याचे दागिने आणि नाण्यांवर सहज कर्ज घेऊ शकता. तुमच्या मालमत्तेचा वापर करण्याचा हा सर्वोत्तम आणि जलद मार्ग आहे.
या प्रकारच्या कर्जावर वर्षाला सुमारे 8 ते 15 टक्के व्याज द्यावे लागते. त्यामुळे जर तुमच्याकडे जास्त व्याजदर असलेले कर्ज असेल तर तुम्ही ते परतफेड करण्यासाठी वापरू शकता.