Narak Chaturdashi : आश्विन कृष्ण पक्ष चतुर्दशीला नरक चतुर्थी साजरी करतात. या सणाला (Narak Chaturdashi 2022) मोक्षाचा सण असेही म्हटले जाते.
या दिवशी अभ्यंगस्नानाला विशेष महत्त्व आहे. त्याचबरोबर या (Narak Chaturdashi in 2022) दिवसाचे भगवान श्रीकृष्णाशी खास नाते जोडले गेले आहे.
नरक चतुर्दशीला असे नाव देण्यात आले
नरक चतुर्दशीला (Narak Chaturdashi 0n 2022) मोक्षाचा सण म्हणतात. या दिवशी भगवान श्रीकृष्णाने नरकासुराचा वध केला. म्हणून या चतुर्दशीला नरक चतुर्दशी असे नाव पडले. या दिवशी सूर्योदयापूर्वी उठून स्नान करणे महत्त्वाचे आहे. यामुळे माणसाला यमलोक पहावे लागत नाही.
नरकासुराची दहशत
विष्णू आणि श्रीमद भागवत पुराणानुसार नरकासुर नावाच्या राक्षसाने आपल्या शक्तीने देवता आणि मानवांना त्रास दिला होता. असुरांनी संतांसह 16 हजार स्त्रियांना बंदिवान केले होते. जेव्हा त्याचा अत्याचार खूप वाढला तेव्हा देव आणि ऋषी भगवान श्रीकृष्णाच्या आश्रयाला आले आणि म्हणाले की या नरकासुराचा अंत करून पृथ्वीवरील पापाचे ओझे कमी करा.
नरकासुराला हा शाप मिळाला
भगवान श्रीकृष्णाने नरकासुरापासून सुटका करण्याचे आश्वासन दिले परंतु नरकासुराला एका स्त्रीच्या हातून मरण्याचा शाप मिळाला, म्हणून भगवान श्रीकृष्णाने आपली पत्नी सत्यभामा हिला सारथी बनवले आणि तिच्या मदतीने नरकासुराचा वध केला. ज्या दिवशी नरकासुराचा अंत झाला, ती कार्तिक महिन्याच्या कृष्ण पक्षाची चतुर्दशी होती.
भगवान श्रीकृष्णाच्या 16 हजार पत्नींचे सत्य
नरकासुराचा वध केल्यानंतर श्रीकृष्णाने स्त्रियांना बंधनातून मुक्त केले. मुक्तीनंतर स्त्रियांनी भगवान श्रीकृष्णाकडे विनवणी केली की आता समाज त्यांना कधीच स्वीकारणार नाही, यासाठी तुम्ही काहीतरी मार्ग काढला पाहिजे. आमचा सन्मान परत मिळवा.
या मुलींना समाजात सन्मान मिळावा म्हणून भगवान श्रीकृष्णाने सत्यभामेच्या मदतीने 16 हजार मुलींची लग्ने केली. 16 हजार मुलींच्या मुक्ती आणि नरकासुराच्या वधाच्या स्मरणार्थ घरोघरी दीपदानाची परंपरा सुरू झाली.
म्हणूनच महिला करतात 16 श्रृंगार
भगवान श्रीकृष्णाने या दिवशी 16 हजार मुलींना जन्म दिला, या आनंदात महिला या दिवशी 16 श्रृंगार करतात. नरक चतुर्दशीला रूप चतुर्दशी असेही म्हणतात. या दिवशी पाण्यात औषध मिसळून आंघोळ केल्याने 16 रिंगण केल्याने सौंदर्य व सौभाग्य वाढते असे म्हणतात.
हे काम करून यमलोकाला जावे लागत नाही
नरक चतुर्दशीच्या (2022 Narak Chaturdashi) दिवशी सूर्योदयापूर्वी उठून स्नान करणे महत्त्वाचे आहे. यामुळे माणसाला यमलोक पहावे लागत नाही. कार्तिक महिन्यात तेल लावू नये, तरीही या विशिष्ट तिथीला अंगावर तेल लावून स्नान करावे.
आंघोळ करून शुद्ध वस्त्र परिधान करून, तिलक लावून दक्षिणाभिमुख करून प्रत्येकाने दिलेल्या मंत्रांसह तिलक नावाच्या तीन तिलांजली द्याव्यात. याला यम-तर्पण म्हणतात. यामुळे वर्षभरातील पापे नष्ट होतात.
या मंत्रांचा जप केला जातो
ॐ यमाय नमः, ॐ धर्मराजाय नमः, ॐ मृत्यवे नमः, ॐ अन्तकाय नमः, ॐ वैवस्वताय नमः, ॐ कालाय नमः, ॐ सर्वभूतक्षयाय नमः, ॐ औदुम्बराय नमः, ॐ दध्नाय नमः, ॐ नीलाय नमः, ॐ परमेष्ठिने नमः, ॐ वृकोदराय नमः, ॐ चित्राय नमः, ॐ चित्रगुप्ताय नमः
संध्याकाळी असा दिवा लावा
संध्याकाळी देवतांची पूजा केल्यानंतर दिवे दान करावे. नरकातून निवृत्त होण्यासाठी घराच्या मुख्य प्रवेशद्वारावर चार दिवे असलेला दिवा पूर्व दिशेला लावावा. देवळात, स्वयंपाकघरात, स्नानगृहात, देवतांच्या झाडाखाली, नद्यांच्या काठावर, भिंतींवर, बागा, गोठ्यात दिवे लावावेत. जे नियमानुसार पूजा करतात ते सर्व पापांपासून मुक्त होतात आणि स्वर्ग प्राप्त करतात.