Vitamin D Deficiency : व्हिटॅमिन डी (Vitamin D) हे शरीराला निरोगी ठेवण्यासाठी महत्त्वाची भूमिका बजावते. हे जीवनसत्त्व (Vitamin) रोगप्रतिकार शक्ती (Immunity) वाढवणे आणि शरीराला रोगांपासून दूर ठेवण्यास मदत करते.
हाडांच्या कमकुवतपणाशिवाय, या जीवनसत्त्वाच्या कमतरतेमुळे न्यूरोलॉजिकल समस्या (Neurological problems) होऊ शकतात. देशातील अनेक लोक व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेने त्रस्त आहेत.
सूर्यप्रकाश (Sunlight) हा व्हिटॅमिन-डीचा प्रमुख स्त्रोत मानला जातो, तथापि, लोकांमध्ये बैठी जीवनशैलीची समस्या वाढत आहे आणि लोकांना सूर्यप्रकाशात कमी पडत आहे, बहुतेक लोक व्हिटॅमिन-डीच्या कमतरतेची तक्रार करतात.
या व्हिटॅमिनच्या सततच्या कमतरतेमुळे मेंदूशी (Brain) संबंधित समस्यांचा धोका वाढू शकतो, तसेच रोगप्रतिकारक शक्ती आणि हाडांमध्ये कमकुवतपणा येऊ शकतो, हे सविस्तरपणे समजून घेऊया.
अभ्यासात काय आढळले?
अभ्यासात असे आढळून आले आहे की व्हिटॅमिन-डी हे मेंदूला निरोगी ठेवण्यासाठी आवश्यक असलेल्या पोषक तत्वांपैकी (Nutrients) एक आहे. हे निरोगी मेंदूच्या पेशी आणि त्यांची कार्य करण्याची क्षमता वाढविण्यात देखील उपयुक्त आहे.
म्हणून, ज्या लोकांना व्हिटॅमिन-डीची कमतरता आहे त्यांना न्यूरोलॉजिकल रोग (Neurological diseases) आणि न्यूरोसायकोलॉजिकल विकारांमुळे संज्ञानात्मक कमजोरी होण्याचा धोका असू शकतो. अशा लोकांच्या मेंदूच्या सामान्य कार्यावर परिणाम होतो.
उदासीनता देखील होऊ शकते
अभ्यासाने व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेचा संबंध नैराश्याशी देखील जोडला आहे. जर्नल ऑफ डायबिटीज रिसर्चमध्ये प्रकाशित 2017 च्या अभ्यासात असे आढळून आले आहे की व्हिटॅमिन-डी पूरक आहार टाइप-2 मधुमेह असलेल्या रूग्णांच्या मूडमध्ये सुधारणा करण्यासाठी देखील उपयुक्त ठरू शकतो.
अभ्यासांनी व्हिटॅमिन डीच्या कार्याची पुष्टी केली आहे न्यूरोस्टेरॉइड, जे सामान्य मेंदूच्या कार्यासाठी महत्वाचे आहे. संशोधकांचे म्हणणे आहे की या व्हिटॅमिनच्या कमी पातळीमुळे मल्टीपल स्क्लेरोसिस, अल्झायमर रोग, पार्किन्सन रोग आणि न्यूरोलॉजिकल विकारांचा धोका वाढू शकतो. सर्व वयोगटातील लोकांनी त्याच्या नियमित सेवनाकडे विशेष लक्ष दिले पाहिजे.
व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेची इतर लक्षणे
न्यूरोलॉजिकल समस्यांव्यतिरिक्त, व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेमुळे तुमच्यासाठी इतर अनेक समस्या उद्भवू शकतात, लक्षणे अनेकदा थकल्यासारखे वाटणे, सांधेदुखी, स्नायू कमकुवत होणे, मूड बदलणे हे सामान्य आहे.
हाडे निरोगी ठेवण्यासाठी या व्हिटॅमिनची विशेष गरज आहे, अशा परिस्थितीत या जीवनसत्त्वाच्या कमतरतेमुळे हाडांशी संबंधित आजार जसे की संधिवात किंवा वेदना इत्यादींचा धोका वाढू शकतो. या संदर्भात प्रत्येकाने विशेष लक्ष देण्याची गरज आहे.
अशा लोकांमध्ये व्हिटॅमिन-डीची कमतरता अनेकदा दिसून येते.
औषधे आणि पूरक आहारांची विस्तृत उपलब्धता असूनही, काही लोक आहेत ज्यांना व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेचा धोका जास्त असतो. अल्सरेटिव्ह कोलायटिस, क्रोहन रोग यासारख्या आतड्यांसंबंधी समस्या असलेल्या लोकांमध्ये व्हिटॅमिन डीची कमतरता अनेकदा दिसून येते.
याशिवाय लठ्ठ लोकांमध्ये त्याची पातळी कमी असू शकते. याशिवाय जे लोक लैक्टोज असहिष्णु आहेत त्यांना देखील या जीवनसत्वाची कमतरता भासू शकते.