Animal Care : मित्रांनो भारतात पशुपालन (Animal Husbandry) हा व्यवसाय (Business) मोठ्या प्रमाणात केला जातो. शेतीशी (Agriculture) निगडित व्यवसाय असल्याने हा व्यवसाय शेतकऱ्यांसाठी (Farmer) फायदेशीर ठरतो.
मात्र जाणकार लोकांच्या मते, पशुपालन व्यवसायात यशस्वी होण्यासाठी जनावरांची विशेष काळजी घेणे महत्त्वाचे ठरते. खरं पाहता, पावसाळ्यात जनावरांमध्ये संसर्ग होण्याचा धोका वाढतो.
या हंगामात जनावरांमध्ये अनेक प्रकारचे आजार आढळून येतात. त्यापैकी फऱ्या आजार हा प्राणघातक आजार आहे. पावसाळ्याच्या दिवसात या आजाराचे प्रमाण जास्त दिसून येते. पावसाळ्यात जिवाणूंना वाढण्यास योग्य वातावरण मिळते.
त्यामुळे पावसाळ्याच्या काळात पशुपालकांनी (Livestock Farmer) विशेष खबरदारी घेणे गरजेचे आहे. हा आजार (Animal Disease) फक्त पावसाळ्यातच नाही तर इतर ऋतूत देखील होऊ शकतो. हा आजार झाला तर जनावर दगावण्याची देखील भीती निर्माण होते.
फऱ्या आजार होण्याची कारणे
फऱ्या आजार पावसाळ्यात अधिक पसरतो.
हा रोग क्लॉस्टिडियम सोव्हीई नावाच्या जीवाणूमुळे पसरतो.
गोठ्यात स्वच्छता नसल्यामुळे या आजाराचा फैलाव वेगाने होतो.
फऱ्या आजाराची लक्षणे
प्राणी खाणे, पिणे आणि चघळणे बंद करतो.
फऱ्यावर एक गरम सूज होते, जी नंतर थंड होते.
सूज दाबल्यावर कर्कश आवाज येतो.
प्राण्याला चालता येत नाही.
फऱ्या आजार टाळण्यासाठी उपाय
तलाव किंवा नदीचे पाणी जनावरांना देऊ नका.
आजारी जनावर निरोगी जनावरापासून वेगळे ठेवावे.
निरोगी जनावरांना प्रथम चारा व पाणी द्यावे.
आजारी जनावराच्या संपर्कात असलेल्या वस्तू फिनाईलने धुवाव्यात.
हायड्रोजन पेरॉक्साइडने सूज स्वच्छ करा आणि पोटॅशियम परमॅंगनेट (लाल औषध) सह भरा.
चिरा लावल्यावर काळ्या रंगाचा पदार्थ बाहेर येतो.
फऱ्या आजार टाळण्यासाठी खबरदारी
जनावरांना लसीकरण केले नसेल तर रक्षा ट्रायओव्हॅकची लस घ्यावी.
पेनिसिलिन, टेट्रासाइक्लिन अशी इंजेक्शन्स घ्या.
जवळच्या पशु केंद्राशी संपर्क साधून उपचार घ्या.
गावाबाहेर खोल खड्ड्यात मृत जनावराला चुना किंवा मीठ टाकून औषध द्यावे.
मृत जनावराची जागा फिनाईलने स्वच्छ करा.