Jamun Farming : नवीन जामुन बागा (Jamun Orchard) लावण्यासाठी जून, जुलै आणि ऑगस्ट हे तिन्ही महिने सर्वोत्तम महिने असल्याचे कृषी तज्ञ सांगत असतात. जामूनची फळे अनेक औषधी गुणधर्मांनी समृद्ध आहेत, रंग गडद जांभळा आहे. सध्या बाजारात ब्लॅकबेरीला चांगला भाव मिळत असल्याने कृषी शास्त्रज्ञ शेतकऱ्यांना (Farmer) त्याच्या लागवडीचा सल्ला देत आहेत.
सध्या सफरचंद, संत्रा, आंबा यापेक्षा जामुनचा भाव अधिक असल्याने याची शेती (Farming) निश्चितच शेतकऱ्यांसाठी फायद्याची ठरू शकते. सध्या जामुनला 200 रुपये प्रतिकिलोपर्यंत बाजारभाव मिळत आहे. यामुळे फळबाग लागवड करणाऱ्या शेतकऱ्यांसाठी जामुन लागवड अतिशय फायद्याची ठरणारी असून लाखों रुपयांचे उत्पन्न (Farmer Income) कमवून देणार आहे.
मित्रांनो खरे पाहता, जामुनची फळे (Blackberry Farming) खाणे मधुमेह, अशक्तपणा, दात आणि पोटाशी संबंधित आजारांमध्ये फायदेशीर आहे. जामुन मध्ये असलेले औषधी गुणधर्म मानवाच्या आरोग्यासाठी अतिशय फायदेशीर असल्याने याची मागणी बाजार पेठेत बारामाही बघायला मिळते.
अशा परिस्थितीत त्याची लागवड (Jamun Cultivation) शेतकऱ्यांसाठी देखील उपयोगी ठरणारी आहे. याची लागवड करून शेतकरी बांधव लवकरच लाखों रुपयांची कमाई करू शकणार आहेत. जामुनच्या पूर्ण वाढ झालेल्या झाडाची लांबी 20 ते 25 फुटांपेक्षा जास्त असते, जी सामान्य झाडासारखी दिसते. त्याच्या लागवडीसाठी सुपीक जमीन आवश्यक असते.
जामूनच्या झाडासाठी कशी हवी आहे जमीन ?
जामुन लागवडीसाठी पाण्याचा चांगला निचरा होणारी चिकणमाती असलेली शेतजमीन अधिक योग्य आहे. त्याचे झाड कठोर व वालुकामय जमिनीत वाढत नाही. मित्रानो आपल्या माहितीसाठी सांगू इच्छितो की, भारतातील थंड प्रदेश सोडून याची कुठेही लागवड करता येते. याच्या झाडावर उष्णतेचा व पावसाचा विशेष प्रभाव पडत नाही. पण हिवाळ्यात पडणारे दंव आणि उन्हाळ्यात अतिउष्मा यासाठी हानिकारक ठरू शकतात. फळे पिकवण्यात पावसाचे विशेष योगदान असते. मात्र फुलोऱ्याच्या काळात पडणारा पाऊस त्यासाठी हानिकारक असतो.
जामुनच्या प्रमुख जाती
•जामुनच्या चांगल्या जातींमध्ये राजा जामुन हे नाव येते. याचे फळ अतिशय गोड आणि रसाळ असते. या जातीच्या जामूनची बी लहान असते.
•उप-उष्णकटिबंधीय फलोत्पादन संस्था, लखनौने CISH J45 नावाची वाण विकसित केली आहे. या प्रजातीचे जामुन तयार करण्यात आले आहे. फळाचा आकार अंडाकृती असतो, जो पिकल्यानंतर गडद काळा होतो.
•येथेच CISH J37 देखील विकसित झाले आहे. त्यातून बाहेर येणारी फळे गडद काळ्या रंगाची असतात. ते पावसात उगवले जाते. यामध्ये फळांचे दाणे आकाराने लहान असतात.
•जामुनच्या बियांना उगवण होण्यासाठी सुमारे 20 अंश तापमान आवश्यक असते. उगवण झाल्यानंतर, रोपांना वाढण्यासाठी सामान्य तापमानाची आवश्यकता असते. त्यानंतर शेतात लागवड करून आवश्यक ती काळजी घ्यावी लागते.