BAD cholesterol: उच्च कोलेस्ट्रॉलमुळे (high cholesterol) अनेक प्रकारच्या आरोग्य समस्यांना सामोरे जावे लागते. शरीरात कोलेस्टेरॉलची पातळी वाढल्यामुळे रक्त पेशींमध्ये चरबी जमा होण्यास सुरुवात होते, ज्यामुळे हृदयाला होणारा रक्तप्रवाह खूप कमी होतो किंवा थांबतो. त्यामुळे हृदयविकार (heart disease), धमनी रोग, पक्षाघाताचा धोका लक्षणीय वाढतो. त्यामुळे तुम्हाला तुमचे हृदय निरोगी ठेवायचे असेल आणि धोकादायक आजारांपासून दूर राहायचे असेल, तर तुमचे कोलेस्टेरॉलचे प्रमाण नियंत्रणात ठेवणे गरजेचे आहे.
कोलेस्टेरॉल हा मेणासारखा पदार्थ आहे जो रक्ताच्या नसांमध्ये आढळतो. कोलेस्टेरॉल तुमच्या यकृतामध्ये तयार होते परंतु काहीवेळा ते तुम्ही खाल्लेल्या अन्नामुळे देखील तयार होते. त्यामुळे जर तुम्हाला निरोगी राहायचे असेल तर शरीरातील कोलेस्टेरॉलची पातळी राखणे गरजेचे आहे.
आपल्या शरीरात दोन प्रकारचे कोलेस्टेरॉल आढळतात ज्याला चांगले कोलेस्ट्रॉल आणि वाईट कोलेस्ट्रॉल म्हणतात. चांगले कोलेस्ट्रॉल शरीरासाठी खूप चांगले मानले जाते कारण ते अनेक कार्ये करते. त्याच वेळी, खराब कोलेस्ट्रॉल (bad cholesterol) खूप वाईट मानले जाते कारण ते अनेक रोगांचा धोका वाढवते.
या कारणांमुळे कोलेस्ट्रॉल वाढते –
सेंटर्स फॉर डिसीज कंट्रोल अँड प्रिव्हेन्शन (Centers for Disease Control and Prevention)) नुसार, अनेक रोग, तुमची जीवनशैली, कौटुंबिक इतिहास (family history) यामुळे कोलेस्टेरॉलचा धोका लक्षणीय वाढतो. मात्र, काही गोष्टींवर नियंत्रण ठेवून तुम्ही कोलेस्ट्रॉलचा धोका कमी करू शकता.
सॅच्युरेटेड फॅटमुळे वाढते कोलेस्ट्रॉल –
सीडीसीचे असे मत आहे की, जे लोक सॅच्युरेटेड फॅट (saturated fat), ट्रान्स फॅट असलेले पदार्थ खातात, त्यांना कोलेस्ट्रॉलची पातळी वाढण्याचा धोका जास्त असतो. तूप, लोणी, केक, मांस, बिस्किट, चीज इत्यादी अनेक गोष्टींमध्ये सॅच्युरेटेड आणि ट्रान्स फॅटचा समावेश होतो. या सर्व गोष्टींमुळे हृदयविकाराचा धोका खूप वाढतो.
जे लोक व्यायाम करत नाहीत –
जर तुम्हाला निरोगी आयुष्य जगायचे असेल तर त्यासाठी तुम्ही दररोज 20 मिनिटे व्यायाम करणे आवश्यक आहे. जर तुम्ही व्यायाम करत नसाल किंवा कोणत्याही प्रकारच्या शारीरिक हालचाली करत नसाल तर तुमच्या रक्तातील कोलेस्टेरॉलचे प्रमाण वाढू लागते. सीडीसीचा असा विश्वास आहे की लठ्ठपणामुळे कोलेस्टेरॉलची पातळी देखील वाढू शकते.
धूम्रपान करणाऱ्यांना धोका असतो –
धुम्रपानामुळे तुमच्या रक्तपेशी खराब होऊ लागतात आणि त्यामध्ये चरबी जमा होऊ लागते. धूम्रपानामुळे शरीरात चांगले कोलेस्ट्रॉलही कमी होऊ लागते.
फॅमिलीअल हायपरकोलेस्टेरोलेमियाची कारणे –
काही लोकांना जन्मापासून हायपरकोलेस्टेरोलेमियाच्या समस्येचा सामना करावा लागतो. शरीरातील वाढत्या वाईट कोलेस्ट्रॉलमुळे ही समस्या लहान वयातच सुरू होते. यावर वेळीच उपचार न केल्यास वयाबरोबर ती आणखीनच वाढत जाते.
वय हे देखील एक कारण आहे –
वयानुसार कोलेस्ट्रॉल वाढण्याचा धोका वाढतो. जसजसे तुमचे वय वाढते तसतसे तुमचे शरीर रक्तातून कोलेस्टेरॉल वेगळे करू शकत नाही. 55 वर्षांनंतर, महिलांमध्ये पुरुषांपेक्षा वाईट कोलेस्टेरॉलची पातळी लक्षणीयरीत्या कमी होते.