Farming Buisness Idea : शेतकरी (Farmer) शेतात अनेक वेगवेगळ्या कल्पना वापरून नवनवीन पिके घेत असतात, ज्यामुळे त्यांना चांगले उत्पन्न मिळते. तसेच काही शेतकरी शेतात उपक्रमही राबवत असतात.
शेतकरी पिकांच्या नवीन सुधारित जाती, आंतरपीक आणि सहपीक शेती करून शेतकरी अधिक उत्पन्न (Generated) मिळवत आहेत. त्याचप्रमाणे मध्य प्रदेशातील एका शेतकऱ्याने एक हेक्टर (One hectare) शेतजमिनीत ७० प्रकारची पिके घेऊन शेती हा एक फायदेशीर व्यवसाय बनवला आहे.
मध्य प्रदेशातील (Mp) खरगोन जिल्ह्यातील बिस्तान भागातील शेतकरी अविनाश डांगी (Avinash Dangi) यांनी शेतकऱ्यांच्या आर्थिक प्रगतीसाठी शेतीचे स्वावलंबी मॉडेल (Self-reliant model) तयार केले आहे.
“मल्टी लेयर, मल्टी क्रॉप, फ्रूट फॉरेस्ट, फॅमिली, फार्मिंग मॉडेल” हे त्यांचे मॉडेल आहे, ज्याचा अवलंब करून त्यांनी चांगला नफा कमावला आहे. या मॉडेलचा थेट फायदा शेतकऱ्याला तसेच शेतजमीन आणि पर्यावरणाला होणार आहे.
तसेच या मॉडेलवर आधारित शेतीमुळे पोषक आणि कीड व्यवस्थापन, सिंचनाच्या पाण्याचा कार्यक्षम वापर, कमी खर्चात अधिक उत्पादन आणि वेळेची बचत यामध्ये मदत होईल.
७० प्रकारच्या पिकांमध्ये भाजीपाला, फळे आणि मसाला पिके समाविष्ट आहेत.
शेतकरी श्री.डांगी यांनी गेल्या जून महिन्यापासून त्यांच्या एक हेक्टर शेतजमिनीत या मॉडेलनुसार शेती करण्यास सुरुवात केली असून ७० प्रकारची पिके घेऊन ते नवनवीन प्रयोग करत आहेत.
सध्या त्यांच्या शेतात १८ प्रकारच्या भाज्या, ३२ प्रकारची फळे आणि चार मसाल्यांची पिके घेतली जातात. ही पिके ३६० फूट लांबीच्या एकवीस ओळींमध्ये लावली जातात. व प्रगत कृषी तंत्राचा वापर करून लागवड केलेल्या पिकाला दुसऱ्या पिकापेक्षा चांगल्या उत्पादनासाठी आधार मिळत आहे.
डांगी या शेतकऱ्याने जून ते डिसेंबर २०२१ या कालावधीत हिरवे धणे, भुईमूग, उडीद, झेंडू फ्लॉवर आणि स्वीट कॉर्नचे पीक घेतले असून, त्यातून त्यांना सुमारे एक लाख रुपयांचा नफा झाला आहे. त्यांच्या मॉडेलमध्ये प्रत्येक ऋतूतील कुटुंबाच्या गरजा लक्षात घेऊन शेतजमिनीवर फळे, भाजीपाला, धान्य आणि कडधान्ये अनेक रांगेत पिकवली जात आहेत.
सध्या हंगामासाठी योग्य पिकांची लागवड करण्यात आली आहे. ठिबक आणि पूर सिंचनाचाही वापर केला जात आहे. ही पिके मल्टी लेयर, मल्टी क्रॉप मॉडेलमध्ये उत्पादित केली जात आहेत.
शेतकरी अविनाश यांनी तयार केलेल्या शेतीच्या स्वयंपूर्ण मॉडेलमध्ये फास्ट फूडमध्ये वापरल्या जाणार्‍या भाज्यांचे उत्पादनही केले जात आहे. त्यांनी आपल्या शेतात देशी-उत्पादित भाज्या तसेच दक्षिण-चीन आणि पूर्व-आशियामध्ये पिकवलेल्या भाज्या पिकवल्या आहेत.
यामध्ये हिरवी आणि काळी फुलकोबी, हिरवी आणि लाल कोशिंबिरीसाठी वापरण्यात येणारा एक पाला व त्याचे झाड, बाकळा, बार्बेरी, ब्रोकोली, फ्रेंच बीन्स, फ्लॉवर, लाल आणि पांढरा मुळा, लाल आणि हिरवा कोबी, जांभळा आणि केशरी फ्लॉवर, पालक आणि मेथी ही मुख्य पिके आहेत.
पपई, सुरजना, केळी, कोथिंबीरच्या चार प्रजाती, पेरूच्या सात प्रजाती, नारळ, मोसंबी, संत्रा, आंबा, लिंबू, फणस, चिकू, अंजीर, लाल आणि हिरवा आवळा, जामुन, डाळिंब, सफरचंद, लिची, चेरी. फळसा, काजू, रामफळ या वनस्पतींचीही लागवड करण्यात आली आहे.
सध्या तूर, हरभरा, हळद, आले हे पीक पक्वतेच्या अवस्थेत आहे. त्यांच्या जागी काकडी, कारली, धणे, टोमॅटो, मूग आणि औषधी पिके लावण्याची तयारी सुरू आहे.