Health Marathi News : बदलत्या जीवनशैलीमुळे नागरिकांना अनेक आजार जडायला सुरुवात झाली आहे. आजकाल आपल्या वापरात सर्वत्र प्लास्टिकचा (Plastic) वापर सर्वात जास्त केला जातो. मात्र हेच प्लास्टिक शरीरासाठी (Helath) धोकादायक (Dangerous) ठरत आहे.
आत्तापर्यंत तुम्ही ऐकलेच असेल की प्रत्येक कणात देव वास करतो. हे आपल्यामध्ये तसेच बाहेरही आहे, परंतु आता एका अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की दैनंदिन वापरात वापरले जाणारे प्लास्टिक देखील आपल्या आत आणि बाहेर, मोठ्या आकारात आणि लहान स्वरूपात सर्वत्र आहे.
हा अभ्यास नेदरलँड विद्यापीठाने केला आहे, त्यानुसार मायक्रोप्लास्टिक (Micro Plastic) कचरा मानवी रक्तातही पोहोचला आहे, संशोधनात ८०% लोकांच्या रक्तात आणि किडनीमध्ये प्लास्टिकचे कण आढळून आले आहेत.
प्लास्टिक शरीरात कसे पोहोचते?
सर्वप्रथम हे प्लास्टिक शरीरात कसे पोहोचले हे समजून घ्या, खरे तर प्लास्टिकचे सूक्ष्म कण हवेत तरंगतात, जे श्वास घेतल्यावर शरीरात जातात आणि रक्तात मिसळतात आणि हृदयापर्यंत पोहोचतात.
हे कण प्लास्टिकच्या बाटल्यांचे पाणी (Plastic Water Bottle) आणि पॅकबंद अन्न प्यायल्यानंतर तसेच काही वेळा पावसामुळे पिण्याच्या पाण्यात मिसळून शरीरात प्रवेश करतात.
संशोधनाच्या आकडेवारीनुसार, प्रत्येक आठवड्यात 2 हजार ते एक लाख 4 हजार कण वर्षभरात शरीरात प्रवेश करतात, जे मानवी पेशींना हानी पोहोचवतात.
प्लॅस्टिक आधुनिक जीवनशैलीचा एक भाग बनला आहे, आजकाल जिथे जिथे प्लास्टिक दिसतं, मग ते स्वयंपाकघरातील डब्यात असो, किंवा बाजारात विकल्या जाणार्‍या पाण्याच्या बाटल्या.
मग ते खाद्यपदार्थांचे पॅकिंग असो किंवा पॉलिथीन वाहून नेणारे सामान असो. कप, प्लेट्स, स्ट्रॉ सर्व काही प्लास्टिकने व्यापले आहे. समुद्रातून बाहेर पडणारा बहुतांश कचराही प्लास्टिकचा असतो.
प्लास्टिक प्रदूषणापासून लोकांना वाचवण्यासाठी भारत सरकार सातत्याने प्रयत्न करत आहे. अडीच वर्षांपूर्वी एकेरी वापराच्या प्लास्टिकवरही बंदी घालण्यात आली आहे, तरीही लोक प्लास्टिकपासून अंतर ठेवत नाहीत.
आता प्लास्टिकबाबत नुकतेच एक संशोधन समोर आले आहे, ज्यामुळे अशा लोकांनी सावधगिरी बाळगली पाहिजे. नेदरलँड विद्यापीठाच्या अभ्यासाचे निष्कर्ष धक्कादायक आहेत.
अहवालानुसार, आता मायक्रोप्लास्टिकचा कचरा मानवी रक्तातही पोहोचला आहे. संशोधनात सहभागी असलेल्या ८०% लोकांच्या रक्तात आणि मूत्रपिंडात प्लास्टिकचे कण आढळून आले.
प्लास्टिक शरीराला आतून पोकळ करत आहे
संशोधनानुसार, दर आठवड्याला 2,000 किंवा एक लाखापेक्षा जास्त कण शरीरात प्रवेश करतात आणि वर्षभरात मानवी पेशींचे नुकसान करतात.
हे मायक्रोप्लास्टिक्स एकीकडे हृदयाच्या रक्तवाहिन्या बंद करतात आणि दुसरीकडे मूत्रपिंडाच्या नेफ्रॉनला नुकसान करतात. परिणामी, हृदयविकाराचा झटका आणि मूत्रपिंड निकामी होण्याचा धोका अनेक पटींनी वाढतो.
साहजिकच त्याचा आरोग्यावर होणारा परिणाम संशोधकांना वाटतो. देशात आधीच हृदयविकाराच्या रुग्णांची संख्या जगात सर्वाधिक असून, गेल्या २८ वर्षांत हृदयविकारामुळे मृत्यूमुखी पडणाऱ्यांची संख्या ३४ टक्क्यांनी वाढली आहे.
ज्या प्लास्टिकचा वापर तुम्ही तुमची जीवनशैली सोपी करण्यासाठी करत आहात, तर प्लास्टिक नकळत तुम्हाला जीवनशैलीचे आजार देत आहे.
प्लास्टिक का घातक आहे?
१. बिस्फेनॉल-ए रसायनामुळे कर्करोगाचा धोका
२. रक्तात मिसळल्याने हृदयविकाराचा झटका येण्याची शक्यता
३. उच्च बीपी भीती
४. यकृत आणि किडनीवरही परिणाम झाला
किती प्लास्टिक
१. प्लास्टिकच्या बाटलीमध्ये प्रति लिटर 94 कण
२. साखरेमध्ये प्रति ग्रॅम 0.44 कण असतात
३. नळाच्या पाण्यात प्रति ग्रॅम 4 कण
४. हवेत प्रति मीटर घन 9 कण
उपाय
१. प्लास्टिकच्या बाटलीऐवजी काचेची किंवा स्टीलची बाटली वापरा
२. अन्न साठवण्यासाठी स्टील टिफिन वापरा
३. बाजारात गेलात तर घरून कापडी पिशवी घेऊन जा.
४. सिंगल-युज पेन, डिस्पोजेबल ग्लासेस, स्ट्रॉ इत्यादी सारख्या एकेरी वापराचे प्लास्टिक असलेले प्लास्टिक वापरणे टाळा.
५. मुलांसाठी प्लास्टिक ऐवजी लाकडी खेळणी वापरा