Names of Cheetahs: मध्य प्रदेशातील श्योपूर येथील कुनो राष्ट्रीय उद्यानात (Kuno National Park) आफ्रिकन देश नामिबियातून आणलेल्या 8 चित्त्यांची नावे (cheetah names) समोर आली आहेत. ओबान, फ्रेडी, सवाना, आशा, सिबली, सायसा आणि साशा अशी आठ चित्त्यांची नावे आहेत. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी (Prime Minister Narendra Modi) यांनी एका मादी चित्त्याला ‘आशा’ असे नाव दिले आहे. तर, इतर चित्त्यांची नावे नामिबियामध्ये (namibia) ठेवण्यात आली होती.
17 सप्टेंबर रोजी या चित्त्यांना नामिबियातून कुनो नॅशनल पार्कमध्ये आणण्यात आले. खुद्द पीएम मोदींनीच गेट उघडून त्यांना सोडले. पहिल्या दिवशी स्वतःला नवीन वातावरणात पाहून चित्ते थोडे घाबरले. पण त्याचे वागणे सामान्य आणि सकारात्मक दिसले.
चित्त्यांसाठी बनवलेले खास बंदिस्त त्यात फिरत असतात आणि सामान्य असतात. चित्ताचे सर्व महत्त्वाचे मापदंड सामान्य आहेत, सर्व 8 चित्ता आरामात झोपलेले आहेत आणि मुक्तपणे फिरत आहेत. त्यांच्यासाठी बनवलेल्या खास आवारात चित्त्यांना मांस खायला दिले जात आहे. सध्या उद्यान व्यवस्थापन (park management) चित्त्यांच्या वागण्या-बोलण्यावर पूर्णपणे समाधानी आहे. कुनो व्यवस्थापन सांगतो की आमची नजर सतत चित्तांवर असते. सध्या सर्व काही सामान्य आहे.
74 वर्षांनंतर पुन्हा एकदा भूतकाळातील मातीवर चित्ता दिसला आहे. 1952 मध्ये देशातून चित्ता नामशेष झाल्याचे घोषित करण्यात आले. मात्र आता पुन्हा देशाच्या मातीवर चिते उडताना दिसत आहेत. या चित्तांचे रक्षण करण्यासाठी 90 गावांतील 450 हून अधिक लोकांना ‘चित्ता मित्र (cheetah friend)’ बनवण्यात आले आहे. चित्त्यांना शिकारीपासून वाचवणे हे त्यांचे काम असेल.
सध्या या चित्त्यांना 12 किमी परिसरात तयार केलेल्या कुंपणात ठेवण्यात आले आहे. जेव्हा सर्व मादी आणि नर चित्ता एकत्र होतात, तेव्हा त्यांना बंदिवासातून बाहेर सोडले जाईल. चित्त्यांना कळपात राहायला आवडते.
चित्ता साठी जागा –
कुनो नॅशनल पार्कचा बफर झोन 1235 चौरस किलोमीटर आहे. उद्यानाच्या मध्यभागी कुनो नदी वाहते. कमी उतार असलेल्या टेकड्या आहेत. पन्ना व्याघ्र प्रकल्प आणि शिवपुरीची जंगले दक्षिण-पूर्व भागात आहेत. या भागाजवळून चंबळ नदी वाहते. म्हणजेच चित्त्यांचे एकूण क्षेत्रफळ 6800 चौरस किलोमीटर असेल.
चित्तासाठी भरपूर अन्न –
कुनो नॅशनल पार्कमध्ये चित्त्यांना भरपूर अन्न आहे. उदाहरणार्थ, चितळ, सांबर, नीलगाय, रानडुक्कर, चिंकारा, चौसिंगा, काळवीट, राखाडी लंगूर, लाल तोंडी माकड, रॉयल, अस्वल, कोल्हा, हायना, राखाडी लांडगा, सोनेरी कोल्हाळ, मांजर, मुंगूस असे अनेक प्राणी आहेत.